Η Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου, καταγόμενη από τη Μύρινα της Λήμνου, σε αυτό το βιβλίο της, το 18ο κατά σειρά ιεράρχησης μυθιστόρημά της (Εκδόσεις Πατάκης , Μάιος 2010) ΄παγιδεύεται' όπως χαρακτηριστικά η ίδια αναφέρει 33 αιώνες μετά σε μια ιστορία της οποίας η αρχή βρίσκεται στο αίμα.
Οι Ελληνικοί μύθοι που κρύβονται στου χρόνου τα ανείπωτα ή φανερά μονοπάτια χαρακτηρίζονται αν μη τι άλλο από τη μαγική τους ικανότητα να διεισδύουν ο ένας στον άλλο δημιουργώντας συνεχείς, αλλεπάλληλες στρώσεις που αναδύονται ως ζωντανοί οργανισμοί όπως αναδύεται η ψυχή του Ελληνικού λαού μέσα στο πέρασμα των χιλιετιών της ζωής της.
Πολλά τα ερεθίσματα και οι σκέψεις που προκαλούν με κυρίαρχη τη συνειδητοποίηση ότι τελικά το πεπρωμένο του ανθρώπου δεν είναι άλλο από τη δοκιμασία της αντοχής του, της ψυχικής του δύναμης να αντέξει τη δυστυχία που διαδέχεται τις ευτυχισμένες στιγμές του. 'Πάντα τη μεγάλη ευτυχία τη διαδέχεται ένας πόνος, όμως ποτέ κανείς δε μετάνιωσε για τις ευτυχισμένες ημέρες που έζησε.΄Είναι αυτές που θα μεγαλύνουν τη ψυχή σου και θα κάνουν το πνεύμα σου πλούσιο, έτσι που να μπορείς να ζεις μέσα στη γνώση' φέρεται κατά τη συγγραφέα να λέει η μάντισσα Πολυξώ στην Υψιπύλη. Και απορημένη η νέα γυναίκα αναρωτιέται με πόνο, φωναχτά: 'Και τι να την κάνω τη γνώση σαν είμαι δυστυχισμένη; ' και η απάντηση έρχεται από τη γερόντισσα την οπλισμένη με τη δύναμη της πρόβλεψης 'Έτσι και αλλιώς δε μπορείς να ξεφύγεις. Είναι αυτό το πεπρωμένο σου'.
Γεννιέται ο άνθρωπος κατά τύχη, κατά του έρωτα και του μεγάλου πόθου το παράγγελμα, κατά τη βούληση της μοίρας, των θεών, του θεού, λόγω της αέναης κίνησης της ζωής της ίδιας στο σύμπαν...γεννιέται και κουβαλά, όπως η χελώνα το καβούκι της, από τη στιγμή της δημιουργίας του το παράλογο κατά πρώτο βλέμμα της τραγικότητάς του, αλλά τόσο λογικά νομοτελειακό...κάθε στιγμή ευτυχίας, κάθε πράξη έχει το τίμημά της είτε αυτό ονοματίζεται δυστυχία, πόνος, στέρηση, απώλεια, τιμωρία...
Και έτσι με αυτές τις αποσκευές ξεκινά η συγγραφέας μας το ταξίδι της στην ιστορία ενός από τους μεγαλύτερους έρωτες των κοινών θνητών...τον έρωτα της Υψιπύλης και του Ιάσονα, του αρχηγού της Αργοναυτικής εκστρατείας.
Μια ιστορία σημαδεμένη και χαρτογραφημένη στου χρόνου τον απύθμενο ωκεανό από το αίμα, τον έρωτα, την αρχέγονη ανάγκη της αναπαραγωγής, την αξιοπρέπεια, την ύβρη και τη νέμεση. Μια ιστορία που ντύνεται μουσικά με τις θεϊκές μελωδίες της λύρας του Ορφέα στην 'ανεμόεσσα' όπως ο Όμηρος χαρακτηρίζει Λήμνο. Ένα νησί που κάθε πέτρα του αναπνέει το ειδικό βάρος της ιστορίας του. Ένα νησί χιλιοτραγουδισμένο και ξακουστό για τη φυσική του ομορφιά, το χρυσαφί χρώμα του,το σεληνιακό του τοπίο, το γλυκό του κρασί, το πένταθλον που ως αγώνισμα καταργήθηκε από τους Ολυμπιακούς το 1924, τα Καβείρια μυστήρια... Ένα νησί που έπεσε θύμα της οργής της Αφροδίτης και οι γυναίκες του, οι Λήμνιες -όπως έχουν μνημονευθεί-πήραν το δίκιο τους στα χέρια τους.
Χτυπήθηκαν οι Λήμνιες από την αρρώστεια και δεν ήταν πια ποθητές από τους άντρες τους που γύρεψαν να βρουν τον έρωτα στην αγκαλιά των γυναικών που έφεραν από τη Θράκη. Άκουγαν τους ψίθυρους αλλά και τη φωνή τη δυνατή της ηδονής από το σμίξιμο το ερωτικό των αντρών τους με τις Θρακιώτισσες ερωμένες τους. Και έκλαιγαν με οργή με τις πληγές στο σώμα τους να κακοσμούν και να αυξάνονται ολοένα και περισσότερο. Τρελάθηκαν από την αίσθηση της προδοσίας και ένα βράδυ συγκεντρώθηκαν στην άκρη του απόκρημνου βράχου και πήραν την απόφαση, ίδιες μαινάδες. Άλλη σωτηρία δεν υπήρχε γαι την περηφάνια τους. Για της προσωπικότητάς τους την σωτηρία από την απαξίωση που βίωναν σε καθημερινή βάση. Θα έπνιγαν στο αίμα όλο το νησί. Κανένα αρσενικό δε θα έμενε ζωντανό. Γέροι, νέοι, τα παιδιά τους, κάθε εκπρόσωπος του αντρικού φύλου θα σκοτωνόταν από το ίδιο τους το χέρι.
Και φυσικά και οποιαδήποτε γυναίκα έμπαινε εμπόδιο στο σχέδιό τους. Και η Υψιπύλη, που το όνομά της φέρει το υψηλό τόξο και την πύλη της σελήνης, κόρη του βασιλιά του νησιού Θάοντος, κρυφά εκείνο το βράδυ το αιματηρό,κρυμμένη κάτω από το πέπλο της υποκρισίας ότι συμφωνεί με την απόφασή τους τούτη, αλείφει με κερί μέσα στο σκοτάδι το καλάθι με το οποίο θα φυγαδεύσει τον πατέρα της αφήνοντάς τον στην αγκάλη της θάλασσας. Και έτσι και έγινε. Η λαίλαπα της τρέλας έδρεψε κάθε ζωή άντρα και ο Θάων φυγαδεύτηκε χωρίς καμιά τους να το μάθει. Και η μητριαρχική κοινωνία που είδε το φως της αυγής την επόμενη μέρα έμεινε με το κεφάλι ψηλά συνεχίζοντας τη ζωή της. Μια ζωή όμως στερημένη ολοκληρωτικά από τη χαρά της ερωτικής αγάπης. Βρέθηκαν οι Λήμνιες ξαφνικά λόγω της καθ'όλα δίκαιης απόφασής τους να γίνονται Αμαζόνες. Μόνο που δεν είχαν σκεφτεί ότι κανείς δεν μπορεί να πάει ενάντια στη φύση του. Και φορτώθηκαν μια μοίρα που οι ίδιες επέλεξαν.
Όλα όμως ήταν προδιαγεγραμμένα. Γιατί η αρχέγονη δίψα του αίματος που τις κυρίευσε με τις ρίζες της βαθιά χωμένες στην αβυσσαλέα στιγμή της ομαδικής τρέλας που υπάρχει στα γονίδια όλων μας, ήταν προδιαγεγραμμένη να ακολουθηθεί από την εξίσου δυνατή αρχέγονη δίψα της αγάπης. Η Λήμνος σύμφωνα με τις γραφές ήταν ο πρώτος σταθμός της Αργώς μετά την εκκίνησή της από τους Αφέτες με την ευλογία του μάντη Μόψου. Και η Λήμνια Ιφινόη κάνει τη συμφωνία με τον πρώτο Αργοναύτη, τον Αιθαλίδη που τολμά να πατήσει το πόδι του στο νησί κατεβαίνοντας από την Αργώ ‘Θα σας φιλοξενήσουμε στο νησί αλλά θα μας υποσχεθείτε ότι θα σμίξετε ερωτικά με όλες τις γυναίκες-όσες μπορούν ακόμα να κάνουν παιδί...’
Και ήρθε η αγάπη η ατελεύτητη να ενώσει τα κορμιά και τις ψυχές των δύο νέων, της Υψιπύλης και του Ιάσονα, με καρπό δύο αρσενικούς απογόνους, με τον Εύηνο το μετέπειτα βασιλιά του νησιού τον έναν από αυτούς. Και η απειλή η επερχόμενη του χωρισμού τους δεν μπόρεσε να μειώσει το ατελεύτητο της αγάπης τους έτσι όπως ταξίδεψε σε κείνο το τοπίο των ασημιών μέσα στο χρόνο. Γιατί η Κολχίδα υπήρχε και η Αργώ έφυγε για την εκπλήρωση του σκοπού της, μα η αγάπη που γεννήθηκε μένει μέχρι σήμερα ολοζώντανη να είναι η κάθαρση της τραγικότητας των γυναικών εκείνων της Λήμνου που οδηγήθηκαν στη συντριβή για να ενανιτωθούν στην αδικία της θεάς του Έρωτα.
Η Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου σε αυτό το βιβλίο της προσπάθησε να σεβαστεί το σπαραγμό των γυναικών εκείνων και να δείξει ότι κάθε ανθρώπινο πλάσμα ασχέτως των πράξεών του αξίζει το σεβασμό μας όταν προσπαθεί ενάντια στη φύση του την ίδια να πολεμήσει την αδικία με την οποία τον ντύνει η ζωή. Υμνεί με αυτό της το μυθιστόρημα τη μεγαλύτερη ίσως αλήθεια του βίου μας όπως με την πένα της αποτυπώνει ‘ το πάθος και ο σπαραγμός, το πενθος, ο καθαρμός, είναι από τα δομικά στοιχεία της ψυχής, όχι μόνο της αρχέγονης αλλά και της σημερινής. Με τελευταία τελετουργία την αγάπη και το χωρισμό’. Δεν ξέρει όπως χαρακτηριστικά και η ίδια αναφέρει στο τέλος, αν πρέπει να χαρακτηρίσει το πόνημά της ‘μυθιστόρημα ή τελετουργικό δρώμενο’. Μετά το ταξίδι που μου επέτρεψε η ανάγνωσή του να ζήσω συμφωνώ μαζί της ...είναι μια ‘ποιητική του άδυτου της ψυχής. Μια ποιητική ξενάγηση στις μυθικές διαδρομές του χρόνου και της ανθρώπινης ψυχής’.
Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου 2010
Μεγαλώνοντας στη χώρα του 'ποτέ'
Λέξεις απόλυτες και τελεσίδικες όπως το 'ποτέ' πορεύονται χέρι-χέρι με τους κοινούς θνητούς φορτωμένες με τη μοίρα την αντιφατική της διττής τους φύσης.
Είτε χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε μια προσπάθεια να διασφαλίσε ο άνθρωπος την επίδειξη της δύναμής του απέναντι στη ροή των γεγονότων - 'εγώ ποτέ δε θα πω ψέματα'- αλλά και της αδιαμφισβήτητης ικανότητάς του να θέτει τα όρια των πράξεων του και να αυτοπεριορίζεται ηθελημένα , είτε πάλι δε χρησιμοποιούνται καθόλου...γιατί;
μα γιατί απλούστατα θέλουν οι άνθρωποι να διαλαλήσουν τη διευρύτητα της σκέψεώς τους και το ανοιχτό τους μυαλό. Σε μια ζωή που ακόμα και οι νόμοι της φύσης έχουν ανεπιστρεπτί παραβιαστεί, πώς μπορείς να θέτεις απαράβατους όρους και να είσαι απόλυτος; Σε μια εποχή που η ταμπέλα της δεν είναι άλλη από τη μεταβλητότητα που όμως δεν εμπεριέχεται σε πλαίσιο λογικής και κανόνων, πώς μπορείς για παράδειγμα να αποκλείσεις το ίσως και να επιλέξεις το ποτέ;;;
Και όμως μπορείς αν το θελήσεις. Γιατί τελικά αυτό που μετράει δεν είναι η αντικειμενική αλήθεια σχετικά με το αν τα 'πάντα ρει' έστω και με βάση κάποιους κανόνες αλλά η αξία της πίστης. Έχει ανάγκη ο άνθρωπος να χαρτογραφήσει τα σύνορα της προσωπικής του χώρας για να μην καταντήσει έρημη. Κάθε σύνορο είναι μια πίστη σε κάτι ότι δε θα συμβεί γιστί δε θα το επιτρέψει ...και είναι αυτή η ανάγκη της πίστης του σε κάτι που δίνει νόημα στο απόλυτο του ποτέ.
Μεγαλώνοντας όμως σε αυτή τη χώρα μας, τη χώρα του 'ποτέ' δοκιμάζεται η πίστη μας στο σταθερό και αναλλοίωτο που θέλουμε να οριοθετήσουμε...γιατί αρχίζει το 'ποτέ' στο πλαίσιο της μανίας που μας καταδιώκει να κατακτήσουμε μικρές νίκες να χρησιμοποιείται καταχρηστικά ...και το χειρότερο να τίθεται σε ανοιχτή διαμάχη με άλλες ισοδύναμες εξίσου απόλυτες έννοιες όπως η λέξη ΄ίσως' !!!!!!!!!
Είτε χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε μια προσπάθεια να διασφαλίσε ο άνθρωπος την επίδειξη της δύναμής του απέναντι στη ροή των γεγονότων - 'εγώ ποτέ δε θα πω ψέματα'- αλλά και της αδιαμφισβήτητης ικανότητάς του να θέτει τα όρια των πράξεων του και να αυτοπεριορίζεται ηθελημένα , είτε πάλι δε χρησιμοποιούνται καθόλου...γιατί;
μα γιατί απλούστατα θέλουν οι άνθρωποι να διαλαλήσουν τη διευρύτητα της σκέψεώς τους και το ανοιχτό τους μυαλό. Σε μια ζωή που ακόμα και οι νόμοι της φύσης έχουν ανεπιστρεπτί παραβιαστεί, πώς μπορείς να θέτεις απαράβατους όρους και να είσαι απόλυτος; Σε μια εποχή που η ταμπέλα της δεν είναι άλλη από τη μεταβλητότητα που όμως δεν εμπεριέχεται σε πλαίσιο λογικής και κανόνων, πώς μπορείς για παράδειγμα να αποκλείσεις το ίσως και να επιλέξεις το ποτέ;;;
Και όμως μπορείς αν το θελήσεις. Γιατί τελικά αυτό που μετράει δεν είναι η αντικειμενική αλήθεια σχετικά με το αν τα 'πάντα ρει' έστω και με βάση κάποιους κανόνες αλλά η αξία της πίστης. Έχει ανάγκη ο άνθρωπος να χαρτογραφήσει τα σύνορα της προσωπικής του χώρας για να μην καταντήσει έρημη. Κάθε σύνορο είναι μια πίστη σε κάτι ότι δε θα συμβεί γιστί δε θα το επιτρέψει ...και είναι αυτή η ανάγκη της πίστης του σε κάτι που δίνει νόημα στο απόλυτο του ποτέ.
Μεγαλώνοντας όμως σε αυτή τη χώρα μας, τη χώρα του 'ποτέ' δοκιμάζεται η πίστη μας στο σταθερό και αναλλοίωτο που θέλουμε να οριοθετήσουμε...γιατί αρχίζει το 'ποτέ' στο πλαίσιο της μανίας που μας καταδιώκει να κατακτήσουμε μικρές νίκες να χρησιμοποιείται καταχρηστικά ...και το χειρότερο να τίθεται σε ανοιχτή διαμάχη με άλλες ισοδύναμες εξίσου απόλυτες έννοιες όπως η λέξη ΄ίσως' !!!!!!!!!
Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2010
Εν όψει των Δημοτικών Εκλογών...σκέψεις κοινών θνητών!
Πρόσφατα φίλος σχολίασε τον προβληματισμό του σχετικά με τον ερχομό των Δημοτικών Εκλογών προσομοιάζοντας τους Δημάρχους με τις πάνες.
'ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ: ΤΩΡΑ ΣΤΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ.. ΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΤΙΣ ΠΑΝΕΣ.. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΖΟΝΤΑΙ ΣΥΧΝΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΛΟΓΟΥΣ''
ανάρτησε στην προσωπική του ιστοσελίδα! Και έτσι ξεκίνησε το γαϊτανάκι των σκέψεων και από πλευράς μου -που παραθέτω για να μοιραστώ μαζί σας...
Για να είμαι λοιπόν ειλικρινής ποτέ μου δεν κατάλαβα ουσιαστική διαφορά μεταξύ των διαφόρων ειδών από πάνες που κυκλοφορούν στο εμπόριο!Άλλες έχουν καλύτερη απορροφητικότητα, άλλες είναι πιο απαλές στην υφή, άλλες είναι πιο φθηνές, άλλες πωλούνται ...σε πιο οικονομική συσκευασία...και ούτω καθεξής.
Αν λοιπόν θεωρήσουμε ότι οι Δήμαρχοι αλλά και οι πολιτικοί εν γένει είναι σας τις πάνες ,αυτό που ίσως τελικά αλλάζει είναι το κριτήριό μας που διαμορφώνει το γούστο μας σχετικά με το τι πάνα θέλουμε για τα τρυφερά σωματικά σημεία των παιδιών μας!Συνελόντι ειπείν, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο απλά αν διαλέγαμε τις 'πάνες' με το σκεπτικό ότι προορίζονται για τους απογόνους μας...όποιος βρίσκεται εν εξουσία δεν επηρεάζει τόσο το παρόν μας όσο το μέλλον μας!
Γιατί εμείς παιδιά με βάση τη βιολογική μας ηλικία δεν είμαστε πια, αλλά παιδιά αποκτούμε και οφείλουμε να διασφαλίζουμε την ευεξία τους, την υγιεινή τους και την πρόοδό τους!Με αυτές τις σκέψεις σχετικά με την ευθύνη των ψήφων μας, μας εύχομαι καλή ενεργή ψηφοφορία στις φετινές Δημοτικές Εκλογές...
'ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ: ΤΩΡΑ ΣΤΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ.. ΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΤΙΣ ΠΑΝΕΣ.. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΖΟΝΤΑΙ ΣΥΧΝΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΛΟΓΟΥΣ''
ανάρτησε στην προσωπική του ιστοσελίδα! Και έτσι ξεκίνησε το γαϊτανάκι των σκέψεων και από πλευράς μου -που παραθέτω για να μοιραστώ μαζί σας...
Για να είμαι λοιπόν ειλικρινής ποτέ μου δεν κατάλαβα ουσιαστική διαφορά μεταξύ των διαφόρων ειδών από πάνες που κυκλοφορούν στο εμπόριο!Άλλες έχουν καλύτερη απορροφητικότητα, άλλες είναι πιο απαλές στην υφή, άλλες είναι πιο φθηνές, άλλες πωλούνται ...σε πιο οικονομική συσκευασία...και ούτω καθεξής.
Αν λοιπόν θεωρήσουμε ότι οι Δήμαρχοι αλλά και οι πολιτικοί εν γένει είναι σας τις πάνες ,αυτό που ίσως τελικά αλλάζει είναι το κριτήριό μας που διαμορφώνει το γούστο μας σχετικά με το τι πάνα θέλουμε για τα τρυφερά σωματικά σημεία των παιδιών μας!Συνελόντι ειπείν, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο απλά αν διαλέγαμε τις 'πάνες' με το σκεπτικό ότι προορίζονται για τους απογόνους μας...όποιος βρίσκεται εν εξουσία δεν επηρεάζει τόσο το παρόν μας όσο το μέλλον μας!
Γιατί εμείς παιδιά με βάση τη βιολογική μας ηλικία δεν είμαστε πια, αλλά παιδιά αποκτούμε και οφείλουμε να διασφαλίζουμε την ευεξία τους, την υγιεινή τους και την πρόοδό τους!Με αυτές τις σκέψεις σχετικά με την ευθύνη των ψήφων μας, μας εύχομαι καλή ενεργή ψηφοφορία στις φετινές Δημοτικές Εκλογές...
Τρίτη 24 Αυγούστου 2010
ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ - 'Αύριο, μια άλλη χώρα'
Το μυθιστόρημα 'Αύριο, μια άλλη χώρα' είναι το δεύτερο κατά σειρά έργο της Σώτης Τριανταφύλλου που μετά την πρώτη του έκδοση το 1997, επανεκδόθηκε το Μάιο 2009 (εκδόσεις Πατάκη).
Είναι ένα βιβλίο για τη χώρα της παιδικής ηλικίας έτσι όπως βιώνεται και μας ματαφέρεται μέσα από 2 ζευγάρια παιδικών ματιών, της Λίλης και του Καρόλου, είναι η ιστορία της χώρας μας έτσι όπως ξετυλίγεται μέσα από τους προσωπικούς μαιάνδρους των ηρώων που προχωρούν παρέα με την εξέλιξη του μύθου τη δεκαετία του '60, είναι η αποκάλυψη της χώρας της κρυφής με τις ηλιόλουστες και συννεφιασμένες της μέρες που αποτελεί το καταφύγιο κάθε ενήλικα που θέλει έστω για λίγο να συναντηθεί με τα μυστικά του, τις πραγματικές του σκέψεις, τα αληθινά του αν και ίσως ακόμα μπερδεμένα συναισθήματά του.
Η αφήγηση ρέει αβίαστα και τόσο γνώριμα για τον ακουστικό μας πόρο...έχεις την αίσθηση διαβάζοντας την ιστορία ότι μιλάς φωναχτά στον εαυτό σου και ενώ βρίσκεσαι στην πραγματικότητα του Ελλαδικού χώρου 40 ολόκληρα χρόνια πριν, ξαφνικά αλλά με τόση χαρά και ανακούφιση ανακαλύπτεις πτυχές της δικής σου ζωής ακόμα και αν είσαι παιδί μεταγένεστερης γενιάς, αυτής για παράδειγμα του ΄80.
Και αυτή η μαγεία ταύτισης και της επακόλουθης κάθαρσής της δεν οφείλεται μόνο στο ταλέντο της συγγραφέως αλλά και στην υπόθεση, την κεντρική πνοή του μύθου αυτή καθεαυτή. Είναι μια ιστορία θα τολμούσε κανείς να πει κλασικής αξίας γιατί αυτό που πραγματεύεται δεν είναι άλλο από τη συμπόρευση στο μαγικό ταξίδι της ζωής που πάντα... Πάντα έχει οικογενειακές συγκρούσεις, αλλά και χαρές, τις προστατευτικές αλλά και καμιά φορά κουραστικές φιγούρες του παππού και της γιαγιάς, το χάος της απόστασης που σταδιακά μεγαλώνει μεταξύ των συντρόφων ενός παντρεμένου ζευγαριού, την αίσθηση της ερωτικής απογοήτευσης, την πικρή γεύση της απώλειας των φίλων αλλά και τη χαρά του να μοιράζεσαι κάθε σου στιγμή με την αδερφή ψυχή του φίλου σου αυτού του παιδικού που για πάντα θα συντροφεύει έστω και ως αίσθηση τη ζωή σου, την ανάμνηση των καλοκαιριών των παιδικών μας χρόνων στο πατρικό κοντά στη θάλασσα, την ανησυχία, το ξεβόλεμα της πρώτης ανάγκης μας για αυτονομία και απελευθέρωση από τον οικογενειακό κλοιό, τις κοινωνικές και ιστορικές εξελίξεις που επηρεάζουν θέλοντας και μη την πορεία μας, τις εμπειρίες μας, τα συναισθήματά μας, το παράπονο του ανεκπλήρωτου έρωτα, το γιατί της στέρησης του απάτητου κομματιού του φεγγαριού που μεταμορφώνεται στην ψευδαίσθηση εκλογίκευσης του γιατί δε νιώθουμε ευτυχισμένοι, τη μυθοποίηση αλλά και Απο-μυθοποίηση αισθήσεων, πεποιθήσεων, αντιλήψεων,παραισθήσεων...
Υπάρχει ένας σκληρά εργαζόμενος μπαμπάς, πιστός θαυμαστής και ακόλουθος της χαράς της ζωής που μετά από συνειδητή επιλογή του παντρεύεται τη μαμά που τη χαρακτηρίζει 'παιδική χαρά'. Το πρόβλημα όμως είναι ότι όπως κάθε παιδί έτσι και η γυναίκα του - παιδί που αρνείται να μαγαλώσει- σκέφτεται και ενεργεί παιδικά...χαίρεται κάθε στιγμή με τα παιδιά της αλλά αδυνατεί να καταλάβει ότι η μαμά είναι όχι μόνο φίλη για παιχνίδι και οργανωτής των παιδικών πάρτυ...μένει προσκολλημένη στους μύθους της τους παιδικούς, μια προσκόλληση που όσο μεγαλώνει βιολογικά αυξάνεται και συναισθηματικά την πάει όλο και προς τα πίσω...Ο μπαμπάς αγαπάει τη μαμά τρελά αλλά η μαμά ολοένα και περισσότερο ταλανίζεται από τον παιδικό της έρωτα, την πρώτη της ανεξίτητλη πληγή...και βρίσκει γιατριά παροδική έστω αλλά γιατριά στο ποτό και στις συζητήσεις με την αμετανόητα εργένισσα αδερφή της...Κάθε οικογένεια έχει το νάρκισσό της και η θεία Νιόβη είναι ο δικός μας.
Υπάρχει ο παρών μέσα από τις σκέψεις και την εκφραζόμενη ποικιλοτρόπως οδύνη της μαμάς Ευτύχης, το πρόσωπο είδωλο του παιδικού της έρωτα που κρατάει πιστά τη δική του αποστασιοποίηση...Υπάρχουν οι γονείς του μπαμπά και η μαμά της μαμάς και αποκαλύπτεται σιγά σιγά το μέγεθος της διαφοράς τους. Δύο άνθρωποι διαφορετικών βιωμάτων πολιτιστικών, γεωγραφικών ( η μαμά μεγάλωσε στην Αφρική με μπαμπά τυχοδιώκτη) αλλά και κοινωνικών έχουν τώρα τη δική τους ευκαιρία να πλεύσουν πάνω στο δικό τους νησί μέσα στο πέλαγος της ιστορίας...Και τα παιδιά τους μεγαλώνουν, αναρωτιούνται, απορούν, φοβούνται, στενοχωριούνται αλλά και χαίρονται ή κάνουν ό,τι μπορούν για να σκορπίζουν τη χαρά...Είναι η παιδική τους χώρα αυτή που μας θυμίζει σε όλη την πορεία της ιστορίας ότι μπορεί κάθε άνθρωπος να ναι μια άλλη 'χώρα' αλλά ποτέ δεν παύει να ναι ταξιδευτής από τη φύση του...Και κάθε μέρα ξυπνά αναζητώντας αυτήν την άλλη 'χώρα' όπου εν αντιθέσει με τον Πήτερ Παν δε θα αρνηθεί να μεγαλώσει αλλά δε θα χάσει ποτέ την πίστη του στην αξία της χαράς της ζωής!
Ευρηματικός τίτλος και με αξιόλογη σημειολογία. Σε μια Αθήνα που σκιάζεται από τα σύννεφα και τελικά μουσκεύεται από την καταιγίδα της χούντας αλλά δεν παύει να χορεύει χάλι γκάλι, καν-καν και να ακούσει Μπητλς, σε μια Αθήνα που χάνει βίαια στοιχεία της μορφής της από τις μπουλντόζες και τις ανερχόμενες πολυκατοικίες,αλλά διατηρεί τα θερινά της σινεμά και το άρωμα της γαζίας την άνοιξη και τα μπαλ-μασκέ,σε μια Αθήνα που απελπισμένα περιμένει τη συμφιλίωση των κατοίκων της ασχέτως των ιδεολογικών τους διαφορών και το ξόρκισμα του φόβου που σκοτεινιάζει τα πρόσωπά τους, σε μια Αθήνα που λόγω ιστορικών επιταγών αλλάζει, παραμορφώνεται και απειλεί το αγαθό της ελευθερίας, υπάρχει άσβηστη η φλόγα του καθενός...φλόγα που διατηρεί αναλλοίωτη την προέλευση του καθενός και ενδυναμώνει τη χάραξη της πορείας προς αυτήν την άλλη χώρα...
Αισιόδοξο βιβλίο; Αναμφίβολα ναι. Γιατί τελικά αποδεικνύει περίτρανα το κοινό μυστικό όλων μας...Μπορεί ο κόσμος να μας φαίνεται ότι δεν είναι αρκετός αλλά τελικά ο κόσμος είμαστε εμείς...και εμείς είμαστε αρκετοί για να ζήσουμε πραγματικά, αν αλλάξουμε, να πληγωθούμε, να χαρούμε, να νιώσουμε σε κάθε πόρο μας διψασμένο την ευργετική δροσιά της στάλας κάθε στιγμής της ζωής!
Είναι ένα βιβλίο για τη χώρα της παιδικής ηλικίας έτσι όπως βιώνεται και μας ματαφέρεται μέσα από 2 ζευγάρια παιδικών ματιών, της Λίλης και του Καρόλου, είναι η ιστορία της χώρας μας έτσι όπως ξετυλίγεται μέσα από τους προσωπικούς μαιάνδρους των ηρώων που προχωρούν παρέα με την εξέλιξη του μύθου τη δεκαετία του '60, είναι η αποκάλυψη της χώρας της κρυφής με τις ηλιόλουστες και συννεφιασμένες της μέρες που αποτελεί το καταφύγιο κάθε ενήλικα που θέλει έστω για λίγο να συναντηθεί με τα μυστικά του, τις πραγματικές του σκέψεις, τα αληθινά του αν και ίσως ακόμα μπερδεμένα συναισθήματά του.
Η αφήγηση ρέει αβίαστα και τόσο γνώριμα για τον ακουστικό μας πόρο...έχεις την αίσθηση διαβάζοντας την ιστορία ότι μιλάς φωναχτά στον εαυτό σου και ενώ βρίσκεσαι στην πραγματικότητα του Ελλαδικού χώρου 40 ολόκληρα χρόνια πριν, ξαφνικά αλλά με τόση χαρά και ανακούφιση ανακαλύπτεις πτυχές της δικής σου ζωής ακόμα και αν είσαι παιδί μεταγένεστερης γενιάς, αυτής για παράδειγμα του ΄80.
Και αυτή η μαγεία ταύτισης και της επακόλουθης κάθαρσής της δεν οφείλεται μόνο στο ταλέντο της συγγραφέως αλλά και στην υπόθεση, την κεντρική πνοή του μύθου αυτή καθεαυτή. Είναι μια ιστορία θα τολμούσε κανείς να πει κλασικής αξίας γιατί αυτό που πραγματεύεται δεν είναι άλλο από τη συμπόρευση στο μαγικό ταξίδι της ζωής που πάντα... Πάντα έχει οικογενειακές συγκρούσεις, αλλά και χαρές, τις προστατευτικές αλλά και καμιά φορά κουραστικές φιγούρες του παππού και της γιαγιάς, το χάος της απόστασης που σταδιακά μεγαλώνει μεταξύ των συντρόφων ενός παντρεμένου ζευγαριού, την αίσθηση της ερωτικής απογοήτευσης, την πικρή γεύση της απώλειας των φίλων αλλά και τη χαρά του να μοιράζεσαι κάθε σου στιγμή με την αδερφή ψυχή του φίλου σου αυτού του παιδικού που για πάντα θα συντροφεύει έστω και ως αίσθηση τη ζωή σου, την ανάμνηση των καλοκαιριών των παιδικών μας χρόνων στο πατρικό κοντά στη θάλασσα, την ανησυχία, το ξεβόλεμα της πρώτης ανάγκης μας για αυτονομία και απελευθέρωση από τον οικογενειακό κλοιό, τις κοινωνικές και ιστορικές εξελίξεις που επηρεάζουν θέλοντας και μη την πορεία μας, τις εμπειρίες μας, τα συναισθήματά μας, το παράπονο του ανεκπλήρωτου έρωτα, το γιατί της στέρησης του απάτητου κομματιού του φεγγαριού που μεταμορφώνεται στην ψευδαίσθηση εκλογίκευσης του γιατί δε νιώθουμε ευτυχισμένοι, τη μυθοποίηση αλλά και Απο-μυθοποίηση αισθήσεων, πεποιθήσεων, αντιλήψεων,παραισθήσεων...
Υπάρχει ένας σκληρά εργαζόμενος μπαμπάς, πιστός θαυμαστής και ακόλουθος της χαράς της ζωής που μετά από συνειδητή επιλογή του παντρεύεται τη μαμά που τη χαρακτηρίζει 'παιδική χαρά'. Το πρόβλημα όμως είναι ότι όπως κάθε παιδί έτσι και η γυναίκα του - παιδί που αρνείται να μαγαλώσει- σκέφτεται και ενεργεί παιδικά...χαίρεται κάθε στιγμή με τα παιδιά της αλλά αδυνατεί να καταλάβει ότι η μαμά είναι όχι μόνο φίλη για παιχνίδι και οργανωτής των παιδικών πάρτυ...μένει προσκολλημένη στους μύθους της τους παιδικούς, μια προσκόλληση που όσο μεγαλώνει βιολογικά αυξάνεται και συναισθηματικά την πάει όλο και προς τα πίσω...Ο μπαμπάς αγαπάει τη μαμά τρελά αλλά η μαμά ολοένα και περισσότερο ταλανίζεται από τον παιδικό της έρωτα, την πρώτη της ανεξίτητλη πληγή...και βρίσκει γιατριά παροδική έστω αλλά γιατριά στο ποτό και στις συζητήσεις με την αμετανόητα εργένισσα αδερφή της...Κάθε οικογένεια έχει το νάρκισσό της και η θεία Νιόβη είναι ο δικός μας.
Υπάρχει ο παρών μέσα από τις σκέψεις και την εκφραζόμενη ποικιλοτρόπως οδύνη της μαμάς Ευτύχης, το πρόσωπο είδωλο του παιδικού της έρωτα που κρατάει πιστά τη δική του αποστασιοποίηση...Υπάρχουν οι γονείς του μπαμπά και η μαμά της μαμάς και αποκαλύπτεται σιγά σιγά το μέγεθος της διαφοράς τους. Δύο άνθρωποι διαφορετικών βιωμάτων πολιτιστικών, γεωγραφικών ( η μαμά μεγάλωσε στην Αφρική με μπαμπά τυχοδιώκτη) αλλά και κοινωνικών έχουν τώρα τη δική τους ευκαιρία να πλεύσουν πάνω στο δικό τους νησί μέσα στο πέλαγος της ιστορίας...Και τα παιδιά τους μεγαλώνουν, αναρωτιούνται, απορούν, φοβούνται, στενοχωριούνται αλλά και χαίρονται ή κάνουν ό,τι μπορούν για να σκορπίζουν τη χαρά...Είναι η παιδική τους χώρα αυτή που μας θυμίζει σε όλη την πορεία της ιστορίας ότι μπορεί κάθε άνθρωπος να ναι μια άλλη 'χώρα' αλλά ποτέ δεν παύει να ναι ταξιδευτής από τη φύση του...Και κάθε μέρα ξυπνά αναζητώντας αυτήν την άλλη 'χώρα' όπου εν αντιθέσει με τον Πήτερ Παν δε θα αρνηθεί να μεγαλώσει αλλά δε θα χάσει ποτέ την πίστη του στην αξία της χαράς της ζωής!
Ευρηματικός τίτλος και με αξιόλογη σημειολογία. Σε μια Αθήνα που σκιάζεται από τα σύννεφα και τελικά μουσκεύεται από την καταιγίδα της χούντας αλλά δεν παύει να χορεύει χάλι γκάλι, καν-καν και να ακούσει Μπητλς, σε μια Αθήνα που χάνει βίαια στοιχεία της μορφής της από τις μπουλντόζες και τις ανερχόμενες πολυκατοικίες,αλλά διατηρεί τα θερινά της σινεμά και το άρωμα της γαζίας την άνοιξη και τα μπαλ-μασκέ,σε μια Αθήνα που απελπισμένα περιμένει τη συμφιλίωση των κατοίκων της ασχέτως των ιδεολογικών τους διαφορών και το ξόρκισμα του φόβου που σκοτεινιάζει τα πρόσωπά τους, σε μια Αθήνα που λόγω ιστορικών επιταγών αλλάζει, παραμορφώνεται και απειλεί το αγαθό της ελευθερίας, υπάρχει άσβηστη η φλόγα του καθενός...φλόγα που διατηρεί αναλλοίωτη την προέλευση του καθενός και ενδυναμώνει τη χάραξη της πορείας προς αυτήν την άλλη χώρα...
Αισιόδοξο βιβλίο; Αναμφίβολα ναι. Γιατί τελικά αποδεικνύει περίτρανα το κοινό μυστικό όλων μας...Μπορεί ο κόσμος να μας φαίνεται ότι δεν είναι αρκετός αλλά τελικά ο κόσμος είμαστε εμείς...και εμείς είμαστε αρκετοί για να ζήσουμε πραγματικά, αν αλλάξουμε, να πληγωθούμε, να χαρούμε, να νιώσουμε σε κάθε πόρο μας διψασμένο την ευργετική δροσιά της στάλας κάθε στιγμής της ζωής!
Παρασκευή 20 Αυγούστου 2010
Σκέψεις περί ενοχών...
Λέγεται ότι οι ενοχές εξαρτώνται κατά πολύ από την πίστη. Ο θρησκευόμενος έχει πάντοτε ενοχές. Ο άθρησκος πάλι σπανίως. Μα τελικά τι είναι αυτό που γεννά τις ενοχές; Είναι τα θολά τζάμια; Είναι τα φυτευμένα στο χώμα το απότιστο του μυαλού μ...ας κριτήρια μέτρησης της ηθικότητας των πράξεων μας; Μήπως πάλι είναι η χαρμολύπη του Ελύτη που αντικαθιστά το ξεκάθαρο, αγνό κλάμα ή γέλιο ενός παιδιού στη ζωή του ενήλικα; Και ποια είναι αυτά τα τζάμια που πρέπει να σπάσουν για να διαλυθούν τελείως, ολοκληρωτικά οι παραμορφώσεις των ενοχών; Είναι οι φόβοι μας; Είναι τα πρέπει μας; Είναι η λανθασμένη, θολή άποψη σχετικά με το τι σημαίνει να μένει κανείς πιστός στις επιλογές του;
Δεν ξέρω. Ξέρω όμως ότι υπάρχουν εν(τός) μας και καραδοκούν στη γωνία, ναι εκεί που συναντιέται ο ούριος άνεμος της επιθυμίας, της ελεύθερης βούλησης με τις επιταγές της λογικής που οι άλλοι διαμορφώνουν για μας πριν από εμάς.
Είναι ο Γολγοθάς μας ή ο Γόρδιος δεσμός μας;
Επιλέγω την εκδοχή του Γόρδιου Δεσμού. Όχι γιατί δειλιάζω στην προοπτική επεξεργασίας και απενεχοποίησης που ελλοχεύει το ανέβασμα του Γογλοθά , αλλά απλώς γιατί πιστεύω στην απόλυτη αλήθεια που κρύβει κάθε επιθυμία μας...
Δεν ξέρω. Ξέρω όμως ότι υπάρχουν εν(τός) μας και καραδοκούν στη γωνία, ναι εκεί που συναντιέται ο ούριος άνεμος της επιθυμίας, της ελεύθερης βούλησης με τις επιταγές της λογικής που οι άλλοι διαμορφώνουν για μας πριν από εμάς.
Είναι ο Γολγοθάς μας ή ο Γόρδιος δεσμός μας;
Επιλέγω την εκδοχή του Γόρδιου Δεσμού. Όχι γιατί δειλιάζω στην προοπτική επεξεργασίας και απενεχοποίησης που ελλοχεύει το ανέβασμα του Γογλοθά , αλλά απλώς γιατί πιστεύω στην απόλυτη αλήθεια που κρύβει κάθε επιθυμία μας...
Ποιοι είμαστε;;;;;
Αφιερωμένο στόν άγνωστο δημιουργό του ποίηματος που ακολουθεί, στους πεζοπόρους ταξιδιώτες που ανεβαίνουν καθημερινά το ανηφορικό μονοπάτι της αυτογνωσίας
Ποιοι είμαστε; Είμαστε ο Ρομπέν, είμαστε το θηρίο ή το εξημερωμένο αγρίμι;
'' Ποιος είμαι: Δεν το ξέρω. Κάποτε ήμουν εύκολος να με προβλέψεις. ... ήμουνα μορφωμένος, εκπαιδευμένος, μ' αγαπούσαν -όχι όπως ήμουνα, μα όπως έδειχνα να είμαι. Ο ρόλος μου ήταν ο ασφαλής μου τρόπος για να κρύβομαι. Δεν είχα λόγο ν' αλλάξω. Με παραδέχονταν. Τους ευχαριστούσα. Τότε, άξαφνα σχεδόν, άλλαξα.
Τώρα είμαι λιγότερο σίγουρος, πιότερο ο εαυτός μου. Ο ρόλος μου σχεδόν εξαφανίστηκε.
Οι ρίζες μου δεν είν' στην εκκλησιά μου, τη δουλειά μου, την πόλη μου, ούτε καν στον κόσμο μου. Είναι μέσα μου. Φίλους δεν είναι εύκολο να βρεις -και ονειρεύομαι πολύ. Θα είμαστε φίλοι; Πέρα από ρόλους.
Ποιος είμαι: Δεν το ξέρω.
Είμαι πιο μόνος από πριν. Κομμάτι ζώο,
μα όχι προστατευμένο από ένστικτα ούτε περιορισμένο από την όρασή του μόνο.
Είμαι και κομμάτι πνεύμα, όμως σπάνια ελεύθερο,
περιορισμένο από τη γεύση, την αφή, το χρόνο -με μια λαχτάρα για τη ζωή ολάκερη.
Δεν υπάρχει ασφάλεια. Η ασφάλεια είναι επανάληψη και φόβος,
η αναβολή της ζωής.
Η ασφάλεια είναι προσδοκίες και δεσμεύσεις
και πρώιμος θάνατος.
Με την αβεβαιότητά μου ζω.
Υπάρχουνε μπροστά βουνά να σκαρφαλώσω, σύγνεφα να καβαλήσω,
αστέρια να εξερευνήσω, και φίλοι για να βρω.
Υπάρχω μόνο εγώ -και ονειρεύομαι πολύ.
Θα είμαστε φίλοι: Πέρα από ασφάλεια.
''Θύμησες वेर्सुस επιταγές του σήμερα''
"Χωρίς παλτά, χωρίς παπούτσια.
Το κρύο κυκλοφορούσε ελεύθερο στ ανοιχτά στόματα του κορμιού μας
και κάπου κάπου ακούγαμε το λυπητερό τραγούδι των λησμονημένων.
Κι όσο πλησιάζαμε, τόσο το τραγούδι δυνάμωνε.
Μας περίμεναν. Ήσυχοι, αέρινοι, σα...ν τις μορφές που παίρνουμε μέσα σ ένα όνειρο."
Και οι λησμονημένοι αναρωτήθηκαν φωναχτά με τα μάτια ορθάνοιχτα να στάζουν απορία, μόνο απορία απελπιστικά βασανιστική που πηρούνιαζε το κορμί μας σαν παγωμένη στάλα που αργά, βασανιστικά αλλά σταθερά εισβάλλει στιγμιαία αλλά επαναλαμβανόμε...να και βίαια στους πόρους του δέρματός μας
- 'Γιατί;Τι είναι αυτό που δίνει ψυχή στη θύμηση; Τι είναι αυτό που δίνει ζωή στη μορφή, στη στιγμή και δεν τις αφήνει να σκεπαστούν με τις αράχνες της λησμονιάς;'
Και εμείς απογυμνωμένοι συνεχίσαμε να παραμένουμε σιωπηλοί. Γιατί πώς να εξηγήσει κανείς στον χαμένο, καλά κλειδωμένο στα κουτάκια της μνήμης - που ακόμα και στον ύπνο της με την πρώτη ευκαιρία μας τραγουδά- την υποταγή μας στο σήμερα που το απογυμνώνουμε από τις θύμησες;;;Πώς; Υπάρχουν λέξεις που να δικαιολογούν την αποστασιοποίησή μας; Όχι δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνο οι σύντομες συναντήσεις με τη θύμηση που ευτυχώς για μας, έρχονται απρογραμμάτιστα όταν το τραγούδι τους γίνεται λίγο πιο δυνατό και έτσι τις βλέπουμε απογυμνωμένοι, καθαροί και χωρίς τη φορεσιά του καθωσπρεπισμού του σήμερα...
Το κρύο κυκλοφορούσε ελεύθερο στ ανοιχτά στόματα του κορμιού μας
και κάπου κάπου ακούγαμε το λυπητερό τραγούδι των λησμονημένων.
Κι όσο πλησιάζαμε, τόσο το τραγούδι δυνάμωνε.
Μας περίμεναν. Ήσυχοι, αέρινοι, σα...ν τις μορφές που παίρνουμε μέσα σ ένα όνειρο."
Και οι λησμονημένοι αναρωτήθηκαν φωναχτά με τα μάτια ορθάνοιχτα να στάζουν απορία, μόνο απορία απελπιστικά βασανιστική που πηρούνιαζε το κορμί μας σαν παγωμένη στάλα που αργά, βασανιστικά αλλά σταθερά εισβάλλει στιγμιαία αλλά επαναλαμβανόμε...να και βίαια στους πόρους του δέρματός μας
- 'Γιατί;Τι είναι αυτό που δίνει ψυχή στη θύμηση; Τι είναι αυτό που δίνει ζωή στη μορφή, στη στιγμή και δεν τις αφήνει να σκεπαστούν με τις αράχνες της λησμονιάς;'
Και εμείς απογυμνωμένοι συνεχίσαμε να παραμένουμε σιωπηλοί. Γιατί πώς να εξηγήσει κανείς στον χαμένο, καλά κλειδωμένο στα κουτάκια της μνήμης - που ακόμα και στον ύπνο της με την πρώτη ευκαιρία μας τραγουδά- την υποταγή μας στο σήμερα που το απογυμνώνουμε από τις θύμησες;;;Πώς; Υπάρχουν λέξεις που να δικαιολογούν την αποστασιοποίησή μας; Όχι δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνο οι σύντομες συναντήσεις με τη θύμηση που ευτυχώς για μας, έρχονται απρογραμμάτιστα όταν το τραγούδι τους γίνεται λίγο πιο δυνατό και έτσι τις βλέπουμε απογυμνωμένοι, καθαροί και χωρίς τη φορεσιά του καθωσπρεπισμού του σήμερα...
ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΥ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Περιμένοντας την ολόγιομη σελήνη του Αυγούστου ψάχνω την απάντηση στο μυστήριο της αυτοδυναμίας της παρά την εξάρτησή της ως προς το φωτισμό της!Και τώρα που το ξανασκέφτομαι νομίζω ότι ίσως έτσι απλά η δύναμή της να κρύβεται στο θάρρος της... να παραδέχεται και να βροντοφωνάζει την εξάρτησή της, την αδυναμία της...Ναι είμαι ετερόφωτη μας λέει αλλά δείτε πώς απολαμβάνω το μοίρασμα του φωτός μου μαζί σας...δρόμους χρυσούς ανοίγω στο μπλε της θάλασσας και μονοπάτια σκέψης ανοιχτής, ανάλαφρης σας ανοίγω...αισιόδοξη σκέψη ναι ότι οι αδυναμίες μας μπορεί να είναι και το μυστικό της δύναμής μας, της σαγήνης μας αλλά με ισχύ!!!
Τρίτη 20 Ιουλίου 2010
Ο ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
The Garden of Love........by WILLIAM BLAKE
I went to the Garden of Love,
And saw what I never had seen;
A Chapel was built in the midst,
Where I used to play on the green.
And the gates of this Chapel were shut,
And 'Thou shalt not' writ over the door;
So I turned to the Garden of Love
That so many sweet flowers bore.
And I saw it was filled with graves,
And tombstones where flowers should be;
And priests in black gowns were walking their rounds,
And binding with briars my joys and desires.
I went to the Garden of Love,
And saw what I never had seen;
A Chapel was built in the midst,
Where I used to play on the green.
And the gates of this Chapel were shut,
And 'Thou shalt not' writ over the door;
So I turned to the Garden of Love
That so many sweet flowers bore.
And I saw it was filled with graves,
And tombstones where flowers should be;
And priests in black gowns were walking their rounds,
And binding with briars my joys and desires.
Δευτέρα 19 Ιουλίου 2010
ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ - ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΟΥ
Μια μέρα συγκεντρώθηκαν σε κάποιο μέρος της γης όλα τα συναισθήματα και όλες οι αξίες του ανθρώπου.
Η τρέλα, επειδή λυπήθηκε την ανία, πρότεινε να παίξουν κρυφτό.
Το ενδιαφέρον σήκωσε το φρύδι και περίμενε να ακούσει, ενώ η περιέργεια που δεν μπορούσε να κρατηθεί ρώτησε: "τι είναι το κρυφτό"?
Ο ενθουσιασμός άρχισε να χορεύει παρέα με την ευφορία και η χαρά άρχισε να πηδάει πάνω κάτω για να καταφέρει να πείσει το δίλημμα και την απάθεια να παίξουν κι αυτοί. Αλλά υπήρχαν πολλοί που δεν ήθελαν να παίξουν:
Η αλήθεια δεν ήθελε να παίξει γιατί ήξερε ότι ούτως ή άλλως κάποια στιγμή θα την αποκάλυπταν,
Η υπεροψία έβρισκε το παιχνίδι χαζό και ο άνανδρος δεν ήθελε να ρισκάρει. ...
"Ένα, δύο, τρία ..." άρχισε να μετράει η τρέλα. ...
Η πρώτη που κρύφτηκε πίσω απ΄ τον πρώτο βράχο ήταν η τεμπελιά που βαριόταν.
Η πίστη πέταξε στους ουρανούς και η ζήλια κρύφτηκε στην σκιά του θριάμβου, που με τη δύναμη του κατάφερε να σκαρφαλώσει στο πιο ψηλό δέντρο.
Ο αλτρουισμός δεν μπόρεσε να κρυφτεί, γιατί κάθε μέρος που έβρισκε το άφηνε για κάποιον άλλο, ενώ η γενναιοδωρία κάθε κρυψώνα που έβρισκε την παραχωρούσε σε όποιον της την ζητούσε.
Ο εγωισμός αντίθετα βρήκε καλή κρυψώνα, αγνοώντας όλους τους γύρω του, ενώ ξοπίσω του έτρεξε η ρουφιανιά.
Το ψέμα κρύφτηκε στον πάτο του ωκεανού, ενώ το πάθος και ο πόθος κρύφτηκαν μέσα σ΄ ένα ηφαίστειο.
Ο έρωτας δεν είχε βρει ακόμη κάπου να κρυφτεί. Έβρισκε όλες τις κρυψώνες πιασμένες, ώσπου βρήκε ένα θάμνο από τριαντάφυλλα και κρύφτηκε εκεί.
"....εκατό" μέτρησε η τρέλα και άρχισε να ψάχνει. ...
Την πρώτη που βρήκε ήταν η τεμπελιά, αφού δεν είχε κρυφτεί και πολύ μακριά.
Μετά βρήκε την πίστη που μίλαγε φωναχτά στον ουρανό με το Θεό.
Ένιωσε το σεισμό του πόθου και του πάθους στο βάθος του ηφαιστείου και, αφού βρήκε τη ζήλια, δεν δυσκολεύτηκε να βρει και το θρίαμβο που θριαμβολογούσε για την κρυψώνα του.
Βέβαια, βρήκε πολύ εύκολα το δίλημμα που δεν είχε αποφασίσει ακόμα που να κρυφτεί.
Η γενναιοδωρία αποκαλύφθηκε μόνη της για να βοηθήσει, οπότε ο αλτρουισμός φιλοτιμήθηκε και βγήκε δίπλα της.
Στο μεταξύ, η ρουφιανιά, πηγαίνοντας να καρφώσει τον εγωισμό, αποκαλύφθηκε μαζί του.
Σιγά-σιγά τους βρήκε όλους, εκτός απ΄ τον έρωτα.
Η τρέλα έψαχνε παντού, πίσω από κάθε δένδρο, κάτω από κάθε πέτρα, σε κάθε κορφή βουνού, μα τίποτα.
Όταν ήταν σχεδόν έτοιμη να τα παρατήσει βρήκε ένα θάμνο από τριαντάφυλλα κι απ΄ το θυμό της
άρχισε να τον κλωτσάει νευρικά, ώσπου ακούστηκε ένα βογκητό πόνου. Ήταν ο έρωτας, που τα αγκάθια της τριανταφυλλιάς τον είχαν τυφλώσει!
Η τρέλα ταράχτηκε, δεν ήξερε πως να επανορθώσει, έκλαιγε, ζήταγε συγνώμη.
Στο τέλος, μην μπορώντας να ξαναδώσει το φως του στον έρωτα, ορκίστηκε να γίνει ο οδηγός του...
Κι από τότε, ο Έρωτας είναι τυφλός και η Τρέλα τον συνοδεύει...
Η τρέλα, επειδή λυπήθηκε την ανία, πρότεινε να παίξουν κρυφτό.
Το ενδιαφέρον σήκωσε το φρύδι και περίμενε να ακούσει, ενώ η περιέργεια που δεν μπορούσε να κρατηθεί ρώτησε: "τι είναι το κρυφτό"?
Ο ενθουσιασμός άρχισε να χορεύει παρέα με την ευφορία και η χαρά άρχισε να πηδάει πάνω κάτω για να καταφέρει να πείσει το δίλημμα και την απάθεια να παίξουν κι αυτοί. Αλλά υπήρχαν πολλοί που δεν ήθελαν να παίξουν:
Η αλήθεια δεν ήθελε να παίξει γιατί ήξερε ότι ούτως ή άλλως κάποια στιγμή θα την αποκάλυπταν,
Η υπεροψία έβρισκε το παιχνίδι χαζό και ο άνανδρος δεν ήθελε να ρισκάρει. ...
"Ένα, δύο, τρία ..." άρχισε να μετράει η τρέλα. ...
Η πρώτη που κρύφτηκε πίσω απ΄ τον πρώτο βράχο ήταν η τεμπελιά που βαριόταν.
Η πίστη πέταξε στους ουρανούς και η ζήλια κρύφτηκε στην σκιά του θριάμβου, που με τη δύναμη του κατάφερε να σκαρφαλώσει στο πιο ψηλό δέντρο.
Ο αλτρουισμός δεν μπόρεσε να κρυφτεί, γιατί κάθε μέρος που έβρισκε το άφηνε για κάποιον άλλο, ενώ η γενναιοδωρία κάθε κρυψώνα που έβρισκε την παραχωρούσε σε όποιον της την ζητούσε.
Ο εγωισμός αντίθετα βρήκε καλή κρυψώνα, αγνοώντας όλους τους γύρω του, ενώ ξοπίσω του έτρεξε η ρουφιανιά.
Το ψέμα κρύφτηκε στον πάτο του ωκεανού, ενώ το πάθος και ο πόθος κρύφτηκαν μέσα σ΄ ένα ηφαίστειο.
Ο έρωτας δεν είχε βρει ακόμη κάπου να κρυφτεί. Έβρισκε όλες τις κρυψώνες πιασμένες, ώσπου βρήκε ένα θάμνο από τριαντάφυλλα και κρύφτηκε εκεί.
"....εκατό" μέτρησε η τρέλα και άρχισε να ψάχνει. ...
Την πρώτη που βρήκε ήταν η τεμπελιά, αφού δεν είχε κρυφτεί και πολύ μακριά.
Μετά βρήκε την πίστη που μίλαγε φωναχτά στον ουρανό με το Θεό.
Ένιωσε το σεισμό του πόθου και του πάθους στο βάθος του ηφαιστείου και, αφού βρήκε τη ζήλια, δεν δυσκολεύτηκε να βρει και το θρίαμβο που θριαμβολογούσε για την κρυψώνα του.
Βέβαια, βρήκε πολύ εύκολα το δίλημμα που δεν είχε αποφασίσει ακόμα που να κρυφτεί.
Η γενναιοδωρία αποκαλύφθηκε μόνη της για να βοηθήσει, οπότε ο αλτρουισμός φιλοτιμήθηκε και βγήκε δίπλα της.
Στο μεταξύ, η ρουφιανιά, πηγαίνοντας να καρφώσει τον εγωισμό, αποκαλύφθηκε μαζί του.
Σιγά-σιγά τους βρήκε όλους, εκτός απ΄ τον έρωτα.
Η τρέλα έψαχνε παντού, πίσω από κάθε δένδρο, κάτω από κάθε πέτρα, σε κάθε κορφή βουνού, μα τίποτα.
Όταν ήταν σχεδόν έτοιμη να τα παρατήσει βρήκε ένα θάμνο από τριαντάφυλλα κι απ΄ το θυμό της
άρχισε να τον κλωτσάει νευρικά, ώσπου ακούστηκε ένα βογκητό πόνου. Ήταν ο έρωτας, που τα αγκάθια της τριανταφυλλιάς τον είχαν τυφλώσει!
Η τρέλα ταράχτηκε, δεν ήξερε πως να επανορθώσει, έκλαιγε, ζήταγε συγνώμη.
Στο τέλος, μην μπορώντας να ξαναδώσει το φως του στον έρωτα, ορκίστηκε να γίνει ο οδηγός του...
Κι από τότε, ο Έρωτας είναι τυφλός και η Τρέλα τον συνοδεύει...
Σάββατο 5 Ιουνίου 2010
ΠΑΙΔΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ - 'Τα μαγικά μαξιλάρια' και η μαγεία της ζωής
Εξ αφορμής μιας παράστασης
Τα μαγικά μαξιλάρια είναι μια παράσταση βασισμένη στην ομώνυμη ιστορία του Ευγένιου Τριβιζά, που ανέβηκε στην παιδική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, αποδεικνύοντας με το μαγικό της τρόπο ότι το θέατρο μπορεί να ‘σηκώσει το σύμπαν’ και να προσφέρει αβίαστα και απλόχερα τη λύτρωση της ψυχής από το φορτίο της γκρίζας καθημερινότητας.
Είναι μια ιστορία που θέλει να μας θυμίσει ότι η ουσία της ζωής βρίσκεται στη δύναμη της ελπίδας και του ονείρου που γίνεται όραμα. Χωρίς στόχους και οράματα η ζωή δεν έχει νόημα, δεν έχει αξία και το χειρότερο δεν έχει ομορφιά.
Και πώς ξεκινάει το κουβάρι του μύθου μας; Από την εφεύρεση των μαγικών μαξιλαριών.
Τα μαγικά μαξιλάρια είναι δύο ειδών, εφιαλτικά και μη. Τα εφιαλτικά κατασκευάζονται από τον κακό μάγο του παλατιού, μετά από εντολή του βασιλιά της Ουρανούπολης Αρπατίλου. Ο Αρπατίλος και οι αυλικοί του, που είναι ο μάγος, ο αρχηγός του στρατού και ο πιστός του υπηρέτης Τήλιος Ξεφτήλιος, ζουν με ένα σκοπό. Να βρουν τον τρόπο ώστε κανείς από τους πολίτες της Ουρανούπολης να μην παραπονιέται για τις κακουχίες της καθημερινότητάς του και καμία διαμαρτυρία να μην οργανώνεται από πλευράς τους για την έλλειψη της ευτυχίας που χαρακτηρίζει τη ζωή τους. Το σχέδιό τους βέβαια είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί γιατί όποιο νόμο και διάγγελμα και αν βγάζει ο βασιλιάς Αρπατίλος, οι άνθρωποι εξακολουθούν να προσπαθούν σκληρά να μη χάσουν τη γνώση αυτών των πραγμάτων που τους κάνει ευτυχισμένους. Οι διαμαρτυρίες τους είναι έντονες και συχνές και αυτό δεν είναι καθόλου ευχάριστο για το βασιλιά ο οποίος αναρωτιέται κιόλας γιατί οι πολίτες του δεν τον αγαπούν!
Έτσι μετά από πολλή σκέψη καταλήγουν όλοι στη λύση. Ο μόνος τρόπος για να ‘κοιμήσουν’ απόλυτα το λαό, ο μόνος τρόπος για να ξεχάσει ο λαός την ευτυχία και να σταματήσει να παραπονιέται για την απληστία και την κακία του βασιλιά του, είναι να ξεχάσει τελείως την ομορφιά της ζωής. Έτσι ο μάγος κλείνεται στο εργαστήριό του για εφτά ολόκληρες ημέρες και εφευρίσκει τα μαγικά μαξιλάρια. Τα μαξιλάρια αυτά δεν περιέχουν πούπουλα αλλά όλες τις κακίες που υπάρχουν στον κόσμο, φαντάσματα, τέρατα, μαυρίλα και σκοτάδι.
Οι πολίτες υποχρεώνονται να παραδώσουν στο παλάτι τα παλιά τους μαξιλάρια και παραλαμβάνουν δωρεάν τα μαξιλάρια που ο βασιλιάς τους μοιράζει με την πρόφαση ότι θέλει απλώς να τους κάνει ένα δώρο ως τρόπο για να τους αποδείξει τη γενναιοδωρία του. Το αποτέλεσμα φυσικά είναι τραγικό. Κάθε ένας μόλις κοιμάται βλέπει τρομερούς εφιάλτες και ξυπνάει την επόμενη ημέρα με τέτοιο βάρος από την ασχήμια που τον κυνήγησε στον ύπνο του ώστε φτάνει να πιστεύει ότι είναι και τυχερός που ζει στην Ουρανούπολη και οι μόνες δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει είναι η αυστηρότητα του βασιλιά Αρπατίλου από τη μια- ο οποίος μισεί και γι’αυτό καταργεί τα πάρτυ, τα γενέθλια, τις γιορτές, τις αργίες, λόγος για τον οποίο βγάζει και εντολή να ονομαστούν οι Κυριακές ΠροΔευτέρες, τα δάση, τα πάρκα και τα φυτά - και η σκληρή δουλειά στα ορυχεία για εξόρυξη όλο και περισσότερου χρυσαφιού από την άλλη.
Ένας ολόκληρος χρόνος περνά και όλα πηγαίνουν σύμφωνα με το σχέδιο του Αρπατίλου. Εφόσον οι υπήκοοί του έχουν χάσει τη δυνατότητα να ονειρεύονται, έχουν ουσιαστικά γίνει υποχείριά του γιατί έχουν χάσει την όρεξη και επιθυμία για ζωή. Δεν έχουν όνειρα και έτσι δεν έχουν κανένα κίνητρο για δημιουργία, δεν έχουν κανένα στόχο και κάθε μέρα της ζωής τους είναι απλώς ένα ευχάριστο διάλειμμα από τον εφιάλτη του ύπνου τους.
Βιώνουν τη μεγαλύτερη ίσως τραγικότητα που παραμονεύει στη γωνία την ανθρώπινη ζωή. Να χάνουν οι λέξεις την ουσία τους, γιατί ακριβώς οι έννοιες τις οποίες υποδηλώνουν εξαϋλώνονται και το όμορφο γίνεται μια θολή ανάμνηση και αναπάντητη ερώτηση: Τελικά η ομορφιά υπάρχει ή όχι;;;
Αν δεν υπάρχει τότε μια παθητική μορφή λύτρωσης καλύπτει σα νέφος το φως του ουρανού και όλοι σταδιακά αποκοιμιούνται χωρίς θέλω, χωρίς επιθυμίες, χωρίς την υποψία της χαράς που κρύβεται σε κάθε μορφή διεκδίκησης, σε κάθε μορφή αγώνα ασχέτως της ‘Ιθάκης΄ έτσι όπως ορίζεται ατομικά για κάθε μονομάχο στην αρένα της ζωής
Μα και αν πάλι υπάρχει τότε είναι καταχωνιασμένο στο ντουλαπάκι το αραχνιασμένο εκεί μέσα στο βάθος της καρδιάς, μιας καρδιάς που έχει στραγγίσει και έχει ξεχάσει να νιώθει, να αγαπά, να ελπίζει.
Και όμως η ομορφιά υπάρχει και τελικά αναλαμβάνει το ρόλο του πρωταγωνιστή γιατί ο ‘υποβολέας’ ή ακόμα και ο ‘κομπάρσος’ στη ζωή αυτή καθεαυτή δεν έχει θέση.
Η παιδική ψυχή είναι η αγκαλιά που την προστατεύει. Μια τοσοδούλα μικρή αγκαλιά αλλά τόσο γνήσια ζεστή. Αν η ζωή μας είναι ένα τεράστιο δάσος τότε η ομορφιά δεν κρύβεται ούτε στα φυλλώματα των μεγάλων δέντρων, ούτε στο πλουμιστό κορμί των παραδείσιων, σπάνιων πουλιών. Η ομορφιά κρύβεται στο συννεφάκι το μικρό, το ταπεινό που φλερτάρει αγνά με τον ήλιο, στο μικρό σπασμένο κλαράκι που κείται στο χώμα που διψά για το νερό της βροχής, στο φρούτο που ωριμάζει και γεμίζει χυμούς, στη ρετσίνα που αναβλύζει στον κορμό των δέντρων, στο χάδι του ανέμου, στο παιχνίδισμα της ηλιαχτίδας με τη χλόη, στο κάλπασμα του αλόγου, στο τιτίβισμα του σπουργιτιού, στο μυρμηγκάκι που τρέχει να βρει το ψίχουλο, στη σύνθεση της μελωδίας του τζιτζικιού.
Η ομορφιά της ζωής μας βρίσκεται στην ελπίδα που παραμένει ζωντανή μέσα από την αγκαλιά, το χάδι, το φιλί, το χαμόγελο, το γέλιο. Η ομορφιά είναι η γεύση του ζουμερού καρπουζιού, είναι η αίσθηση του παγωτού έτσι όπως λιώνει στο στόμα, είναι το παγωμένο νεράκι που δροσίζει τον ουρανίσκο μας, είναι τα κεράκια στην τούρτα, είναι τα γιορτινά τραπέζια, είναι οι μυρωδιές, είναι η κορδέλα που στολίζει τα μαλλιά, είναι το αγόρι που ανδρώνεται και διεκδικεί, είναι η θλίψη της πρώτης αποτυχίας, του πρώτου λάθους ή της πρώτης χυλόπιτας, είναι ο πόνος της πρώτης πτώσης που όμως αμέσως αντικαθίσταται σταδιακά από την ανάσταση, είναι το κλάμα αλλά και το γέλιο του μωρού, είναι το βλέμμα της έκπληξης, είναι η βεβαιότητα ότι όλα θα πάνε καλά αρκεί να το θελήσουμε.
Η ομορφιά είναι η μαγεία της αίσθησης που έχεις όταν ο ίδιος σου ο εαυτός σε εκπλήσσει ευχάριστα με τρόπο που δεν είχες καν υποψιαστεί. Είναι το θαύμα της αγάπης που εξοστρακίζει το θηριάκι που γεννούν μέσα σου οι ασχημοσύνες της καθημερινότητας και σε μαθαίνει να απολαμβάνεις την ανάγνωση του άλλου...τόσο ίδιος και ταυτόχρονα τόσο μοναδικός σε σχέση με εσένα ...και έτσι μαθαίνεις τον εαυτό σου μέσα από το καθρέφτισμά του στους άλλους...είναι η λύτρωση από το βάσανο της λησμονιάς που καταπολεμά τη θύμηση, είναι η επιστροφή σε αυτό που γεννά τη ζωή...στη δύναμη που κρύβεται στην ένωση και συμπόρευση των ψυχών...
Αυτό λοιπόν ακριβώς θυμούνται τα παιδιά της Ουρανούπολης και μαζεύουν ό,τι μπορούν από αυτά για να φτιάξουν ένα δικό τους μαξιλάρι. Το μαξιλάρι αυτό δεν έχει πούπουλα. Έχει ό,τι μπόρεσαν να βρουν από θύμησες αγαπημένες, μία κορδέλα, ένα ποίημα για τον έρωτα, ένα κομμάτι τούρτα, μια γιρλάντα, ένας σπόρος που είναι έτοιμος να γεννήσει ζωή, μία δαντέλα λευκή, λίγο μπλε του ουρανού, ένα βόλο πολύχρωμο, τη ζεστασιά ενός φιλιού, μιας αγκαλιάς, του χαμόγελου, του γέλιου...
Κάθε πρωί της ημέρας που ανατέλλει διηγούνται από στόμα σε στόμα το όνειρο που είδε αυτός που κοιμήθηκε με το μαγικό μαξιλάρι το προηγούμενο βράδυ, και η ζωή τους γίνεται ένα πολύχρωμο μωσαϊκό.
Το επιμύθιο διδακτικό και ελπιδοφόρο, με την ομορφιά να κυριαρχεί. Είναι ο κοινός στόχος των νέων παιδιών που δεν προδίδουν τα οράματά τους παρά τις προκλήσεις και τις δυσκολίες της κοινωνικής τους πραγματικότητας που εξασφαλίζει την κυριαρχία των εχόντων τη θέση ισχύος εξουσιασμού και χειραγώγησης της δύναμης της ανθρώπινης ψυχής.
Ο βασιλιάς και το επιτελείο του χάνονται στο λαβύρινθο των κακών που θέλησαν να απλώσουν. Οδηγούνται στα Τάρταρα του σκότους της κακίας τους και η Ουρανούπολη βρίσκει πάλι τον εαυτό της που είχε επιτρέψει να της βιάσουν.
Ίσως λοιπόν τελικά αναπάντητες ερωτήσεις να μην υπάρχουν. Μόνο η επιθυμία να βρούμε τις απαντήσεις εξασθενεί κατά καιρούς λόγω εξωτερικών ή εσωτερικών επιταγών. Την επιθυμία για ζωή αν δεν ξεχνάμε να προστατεύουμε, δε θα σταματήσουμε να ζούμε...
Σηκωθείτε λίγο και δείτε τη ζωή που σας μιλά, ακούστε τη...τα λοιπά συμπεράσματα δικά σας...
Τα μαγικά μαξιλάρια είναι μια παράσταση βασισμένη στην ομώνυμη ιστορία του Ευγένιου Τριβιζά, που ανέβηκε στην παιδική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, αποδεικνύοντας με το μαγικό της τρόπο ότι το θέατρο μπορεί να ‘σηκώσει το σύμπαν’ και να προσφέρει αβίαστα και απλόχερα τη λύτρωση της ψυχής από το φορτίο της γκρίζας καθημερινότητας.
Είναι μια ιστορία που θέλει να μας θυμίσει ότι η ουσία της ζωής βρίσκεται στη δύναμη της ελπίδας και του ονείρου που γίνεται όραμα. Χωρίς στόχους και οράματα η ζωή δεν έχει νόημα, δεν έχει αξία και το χειρότερο δεν έχει ομορφιά.
Και πώς ξεκινάει το κουβάρι του μύθου μας; Από την εφεύρεση των μαγικών μαξιλαριών.
Τα μαγικά μαξιλάρια είναι δύο ειδών, εφιαλτικά και μη. Τα εφιαλτικά κατασκευάζονται από τον κακό μάγο του παλατιού, μετά από εντολή του βασιλιά της Ουρανούπολης Αρπατίλου. Ο Αρπατίλος και οι αυλικοί του, που είναι ο μάγος, ο αρχηγός του στρατού και ο πιστός του υπηρέτης Τήλιος Ξεφτήλιος, ζουν με ένα σκοπό. Να βρουν τον τρόπο ώστε κανείς από τους πολίτες της Ουρανούπολης να μην παραπονιέται για τις κακουχίες της καθημερινότητάς του και καμία διαμαρτυρία να μην οργανώνεται από πλευράς τους για την έλλειψη της ευτυχίας που χαρακτηρίζει τη ζωή τους. Το σχέδιό τους βέβαια είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί γιατί όποιο νόμο και διάγγελμα και αν βγάζει ο βασιλιάς Αρπατίλος, οι άνθρωποι εξακολουθούν να προσπαθούν σκληρά να μη χάσουν τη γνώση αυτών των πραγμάτων που τους κάνει ευτυχισμένους. Οι διαμαρτυρίες τους είναι έντονες και συχνές και αυτό δεν είναι καθόλου ευχάριστο για το βασιλιά ο οποίος αναρωτιέται κιόλας γιατί οι πολίτες του δεν τον αγαπούν!
Έτσι μετά από πολλή σκέψη καταλήγουν όλοι στη λύση. Ο μόνος τρόπος για να ‘κοιμήσουν’ απόλυτα το λαό, ο μόνος τρόπος για να ξεχάσει ο λαός την ευτυχία και να σταματήσει να παραπονιέται για την απληστία και την κακία του βασιλιά του, είναι να ξεχάσει τελείως την ομορφιά της ζωής. Έτσι ο μάγος κλείνεται στο εργαστήριό του για εφτά ολόκληρες ημέρες και εφευρίσκει τα μαγικά μαξιλάρια. Τα μαξιλάρια αυτά δεν περιέχουν πούπουλα αλλά όλες τις κακίες που υπάρχουν στον κόσμο, φαντάσματα, τέρατα, μαυρίλα και σκοτάδι.
Οι πολίτες υποχρεώνονται να παραδώσουν στο παλάτι τα παλιά τους μαξιλάρια και παραλαμβάνουν δωρεάν τα μαξιλάρια που ο βασιλιάς τους μοιράζει με την πρόφαση ότι θέλει απλώς να τους κάνει ένα δώρο ως τρόπο για να τους αποδείξει τη γενναιοδωρία του. Το αποτέλεσμα φυσικά είναι τραγικό. Κάθε ένας μόλις κοιμάται βλέπει τρομερούς εφιάλτες και ξυπνάει την επόμενη ημέρα με τέτοιο βάρος από την ασχήμια που τον κυνήγησε στον ύπνο του ώστε φτάνει να πιστεύει ότι είναι και τυχερός που ζει στην Ουρανούπολη και οι μόνες δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει είναι η αυστηρότητα του βασιλιά Αρπατίλου από τη μια- ο οποίος μισεί και γι’αυτό καταργεί τα πάρτυ, τα γενέθλια, τις γιορτές, τις αργίες, λόγος για τον οποίο βγάζει και εντολή να ονομαστούν οι Κυριακές ΠροΔευτέρες, τα δάση, τα πάρκα και τα φυτά - και η σκληρή δουλειά στα ορυχεία για εξόρυξη όλο και περισσότερου χρυσαφιού από την άλλη.
Ένας ολόκληρος χρόνος περνά και όλα πηγαίνουν σύμφωνα με το σχέδιο του Αρπατίλου. Εφόσον οι υπήκοοί του έχουν χάσει τη δυνατότητα να ονειρεύονται, έχουν ουσιαστικά γίνει υποχείριά του γιατί έχουν χάσει την όρεξη και επιθυμία για ζωή. Δεν έχουν όνειρα και έτσι δεν έχουν κανένα κίνητρο για δημιουργία, δεν έχουν κανένα στόχο και κάθε μέρα της ζωής τους είναι απλώς ένα ευχάριστο διάλειμμα από τον εφιάλτη του ύπνου τους.
Βιώνουν τη μεγαλύτερη ίσως τραγικότητα που παραμονεύει στη γωνία την ανθρώπινη ζωή. Να χάνουν οι λέξεις την ουσία τους, γιατί ακριβώς οι έννοιες τις οποίες υποδηλώνουν εξαϋλώνονται και το όμορφο γίνεται μια θολή ανάμνηση και αναπάντητη ερώτηση: Τελικά η ομορφιά υπάρχει ή όχι;;;
Αν δεν υπάρχει τότε μια παθητική μορφή λύτρωσης καλύπτει σα νέφος το φως του ουρανού και όλοι σταδιακά αποκοιμιούνται χωρίς θέλω, χωρίς επιθυμίες, χωρίς την υποψία της χαράς που κρύβεται σε κάθε μορφή διεκδίκησης, σε κάθε μορφή αγώνα ασχέτως της ‘Ιθάκης΄ έτσι όπως ορίζεται ατομικά για κάθε μονομάχο στην αρένα της ζωής
Μα και αν πάλι υπάρχει τότε είναι καταχωνιασμένο στο ντουλαπάκι το αραχνιασμένο εκεί μέσα στο βάθος της καρδιάς, μιας καρδιάς που έχει στραγγίσει και έχει ξεχάσει να νιώθει, να αγαπά, να ελπίζει.
Και όμως η ομορφιά υπάρχει και τελικά αναλαμβάνει το ρόλο του πρωταγωνιστή γιατί ο ‘υποβολέας’ ή ακόμα και ο ‘κομπάρσος’ στη ζωή αυτή καθεαυτή δεν έχει θέση.
Η παιδική ψυχή είναι η αγκαλιά που την προστατεύει. Μια τοσοδούλα μικρή αγκαλιά αλλά τόσο γνήσια ζεστή. Αν η ζωή μας είναι ένα τεράστιο δάσος τότε η ομορφιά δεν κρύβεται ούτε στα φυλλώματα των μεγάλων δέντρων, ούτε στο πλουμιστό κορμί των παραδείσιων, σπάνιων πουλιών. Η ομορφιά κρύβεται στο συννεφάκι το μικρό, το ταπεινό που φλερτάρει αγνά με τον ήλιο, στο μικρό σπασμένο κλαράκι που κείται στο χώμα που διψά για το νερό της βροχής, στο φρούτο που ωριμάζει και γεμίζει χυμούς, στη ρετσίνα που αναβλύζει στον κορμό των δέντρων, στο χάδι του ανέμου, στο παιχνίδισμα της ηλιαχτίδας με τη χλόη, στο κάλπασμα του αλόγου, στο τιτίβισμα του σπουργιτιού, στο μυρμηγκάκι που τρέχει να βρει το ψίχουλο, στη σύνθεση της μελωδίας του τζιτζικιού.
Η ομορφιά της ζωής μας βρίσκεται στην ελπίδα που παραμένει ζωντανή μέσα από την αγκαλιά, το χάδι, το φιλί, το χαμόγελο, το γέλιο. Η ομορφιά είναι η γεύση του ζουμερού καρπουζιού, είναι η αίσθηση του παγωτού έτσι όπως λιώνει στο στόμα, είναι το παγωμένο νεράκι που δροσίζει τον ουρανίσκο μας, είναι τα κεράκια στην τούρτα, είναι τα γιορτινά τραπέζια, είναι οι μυρωδιές, είναι η κορδέλα που στολίζει τα μαλλιά, είναι το αγόρι που ανδρώνεται και διεκδικεί, είναι η θλίψη της πρώτης αποτυχίας, του πρώτου λάθους ή της πρώτης χυλόπιτας, είναι ο πόνος της πρώτης πτώσης που όμως αμέσως αντικαθίσταται σταδιακά από την ανάσταση, είναι το κλάμα αλλά και το γέλιο του μωρού, είναι το βλέμμα της έκπληξης, είναι η βεβαιότητα ότι όλα θα πάνε καλά αρκεί να το θελήσουμε.
Η ομορφιά είναι η μαγεία της αίσθησης που έχεις όταν ο ίδιος σου ο εαυτός σε εκπλήσσει ευχάριστα με τρόπο που δεν είχες καν υποψιαστεί. Είναι το θαύμα της αγάπης που εξοστρακίζει το θηριάκι που γεννούν μέσα σου οι ασχημοσύνες της καθημερινότητας και σε μαθαίνει να απολαμβάνεις την ανάγνωση του άλλου...τόσο ίδιος και ταυτόχρονα τόσο μοναδικός σε σχέση με εσένα ...και έτσι μαθαίνεις τον εαυτό σου μέσα από το καθρέφτισμά του στους άλλους...είναι η λύτρωση από το βάσανο της λησμονιάς που καταπολεμά τη θύμηση, είναι η επιστροφή σε αυτό που γεννά τη ζωή...στη δύναμη που κρύβεται στην ένωση και συμπόρευση των ψυχών...
Αυτό λοιπόν ακριβώς θυμούνται τα παιδιά της Ουρανούπολης και μαζεύουν ό,τι μπορούν από αυτά για να φτιάξουν ένα δικό τους μαξιλάρι. Το μαξιλάρι αυτό δεν έχει πούπουλα. Έχει ό,τι μπόρεσαν να βρουν από θύμησες αγαπημένες, μία κορδέλα, ένα ποίημα για τον έρωτα, ένα κομμάτι τούρτα, μια γιρλάντα, ένας σπόρος που είναι έτοιμος να γεννήσει ζωή, μία δαντέλα λευκή, λίγο μπλε του ουρανού, ένα βόλο πολύχρωμο, τη ζεστασιά ενός φιλιού, μιας αγκαλιάς, του χαμόγελου, του γέλιου...
Κάθε πρωί της ημέρας που ανατέλλει διηγούνται από στόμα σε στόμα το όνειρο που είδε αυτός που κοιμήθηκε με το μαγικό μαξιλάρι το προηγούμενο βράδυ, και η ζωή τους γίνεται ένα πολύχρωμο μωσαϊκό.
Το επιμύθιο διδακτικό και ελπιδοφόρο, με την ομορφιά να κυριαρχεί. Είναι ο κοινός στόχος των νέων παιδιών που δεν προδίδουν τα οράματά τους παρά τις προκλήσεις και τις δυσκολίες της κοινωνικής τους πραγματικότητας που εξασφαλίζει την κυριαρχία των εχόντων τη θέση ισχύος εξουσιασμού και χειραγώγησης της δύναμης της ανθρώπινης ψυχής.
Ο βασιλιάς και το επιτελείο του χάνονται στο λαβύρινθο των κακών που θέλησαν να απλώσουν. Οδηγούνται στα Τάρταρα του σκότους της κακίας τους και η Ουρανούπολη βρίσκει πάλι τον εαυτό της που είχε επιτρέψει να της βιάσουν.
Ίσως λοιπόν τελικά αναπάντητες ερωτήσεις να μην υπάρχουν. Μόνο η επιθυμία να βρούμε τις απαντήσεις εξασθενεί κατά καιρούς λόγω εξωτερικών ή εσωτερικών επιταγών. Την επιθυμία για ζωή αν δεν ξεχνάμε να προστατεύουμε, δε θα σταματήσουμε να ζούμε...
Σηκωθείτε λίγο και δείτε τη ζωή που σας μιλά, ακούστε τη...τα λοιπά συμπεράσματα δικά σας...
Κυριακή 18 Απριλίου 2010
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η διδασκαλία της Λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και το μέλλον της ανάγνωσης»
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ
«Η διδασκαλία της Λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και το μέλλον της ανάγνωσης»
Σάββατο, 17 Απριλίου 2010 Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50, Αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης») - Διοργάνωση: Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ σε συνεργασία με το περιοδικό ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ Επιστημονική ευθύνη: Κώστας Ακρίβος
Διδάσκεται η λογοτεχνία; Ή μήπως απλώς αγαπιέται; Με αυτό το ερώτημα να ταλανίζει τις ψυχές μας και το μυαλό μας το φορτωμένο με το ακαδημαϊκό μας υπόβαθρο αλλά και την εμπειρία της τάξης, μαζευτήκαμε όλοι εμείς που παρακολουθήσαμε την ημερίδα για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας. Και αποχωρώντας το συμπέρασμα ποιο ήταν;
Δεν ξέρω για τους συναδέλφους μου αλλά για μένα ήταν μια επιβεβαίωση της πίστης μου στη σπουδαιότητα του ρόλου του δάσκαλου-παιδαγωγού.
Η λογοτεχνία όπως κάθε τέχνη είναι πάθος και αν δεν διακατέχεσαι από αυτό το πάθος δεν μπορείς να βοηθήσεις αυτούς που επιθυμούν να το βιώσουν στην τελετή μύησής τους. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι καθημερινά οι μαθητές των Ελληνικών σχολείων γίνονται μάρτυρες ενός αποτρόπαιου εγκλήματος: λάθος άνθρωποι τοποθετούνται σε λάθος θέσεις. Η ακαδημαϊκή επάρκεια δε συνεπάγεται μεταδοτικότητα και το οικτρό αποτέλεσμα είναι να ζητάται από ανθρώπους λόγω του Πανεπιστημιακού τους πτυχίου να διδάξουν αντικείμενα που δεν αγαπούν. Ή αντικείμενα που τους φοβίζουν, που τους είναι αδιάφορα ή ξένα. Βέβαια από την άλλη θα μπορούσε κάποιςο να προτάξει το επιχείρημα ότι δεν είναι λίγες οι φορές που ξαφνικά βρίσκεσαι αντιμέτωπος με μία πρόκληση που ενώ αρχικά σε αφήνει παγερά αδιάφορο ή σου προκαλεί απέχθεια στην πορεία σε οδηγεί να αποκαλύψεις πράγματα για τον εαυτό σου που δεν υποψιαζόσουν.
Στην περίπτωση όμως τη συγκεκριμένη, της διδασκαλίας της λογοτεχνίας δε χωρούν πλέον πειράματα. Θα μπορούσαν να υπάρχουν λέσχες ανάγνωσης ή δημιουργικής γραφής εντός του σχολικού χώρου που να απευθύνονται στους ίδιους τους καθηγητές και έτσι να τους δοθεί η ευκαιρία να πειραματιστούν. Όταν όμως έχουμε να κάνουμε με το έμψυχο υλικό της τάξης, τους μαθητές μας θα πρέπει να ξέρουμε τα ‘επιθυμώ’ και τα ‘θέλω’ μας ώστε να μπορέσουμε να συμμετάσχουμε στο πείραμα που έτσι και αλλιώς συντελείται αντός των τόιχων μιας τάξης. Το πείραμα του κοινού ταξιδιού προς τη γνώση και την απόλαυση, που κάθε φορά είναι διαφορετικό γιατί ακριβώς κάθε φορά είναι διαφορετική η δυναμική της τάξης.
Επανερχόμαστε λοιπόν στο πολύπαθο ζήτημα της διδασκαλίας της λογοτεχνίας. Ας θεωρήσουμε ότι η λογοτεχνία υπό ιδανικές πάντα συνθήκες διδάσκεται από καθηγητές που την αγαπούν. Και πάλι όμως το πρόβλημα παραμένει. Το μεγαύτερο ποσοστό των μαθητών παραμένει αδιάφορο ή υιοθετεί συμπεριφορά απαξίωσης ή αντίδρασης αρνητικής. Η λογοτεχνία εξακολουθεί και τους φαντάζει ως καταναγκασμός. Και η έννοια της απόλαυσης δεν ελλοχεύει ούτε στην πιο κρυφή άκρη του μυαλού τους. Γιατί; Τις πταίει; Ποιες είναι οι συγκλίνουσες δυνάμεις αυτού του αιτιατού; Είναι η έλλειψη διδακτικών μεθόδων; Είναι η έλλειψη εργαλείων; Είναι η έλλειψη επιμόρφωσης; Είναι μήπως το συγκεχυμένο πλαίσιο ιδεολογίας εντός του οποίου τοποθετείται η διδασκαλία της λογοτεχνίας;
Η λογοτεχνία είναι ακριβώς αυτό που η ίδια βροντοφωνάζει. Η τέχνη του λόγου. Και ο λόγος χάρη στη δυναμική της προσωπικότητάς του έχει πολλές μορφές οι οποίες μεταβάλλονται ανάλογα με τα πρότυπα και τις απαιτήσεις της εκάστοτε εποχής. Η ίδια η διαφήμιση – όπως εύστοχα ειπώθηκε από έναν ομιλητή της ημερίδας- μπορεί να θεωρηθεί λογοτεχνία. Και όμως πόσοι από τους διδάσκοντες έχουν αποτολμήσει να το σκεφτούν αυτό; Ίσως ένας-δυο αλλά η πλειοψηφία ταμπουρωμένη πίσω από αυτό το πρότυπο που έχει μάθει να αγαπά και κυριευμένη από το γνωστό φόβο που συνοδεύει κάθε καινοτόμα αντίληψη δεν αποτολμά να το διανοηθεί.
Η λογοτεχνία παίρνει δύναμη από τους αναγνώστες της, μέσα από αυτούς ζει και όμως είναι καταδικασμένη ταυτόχρονα να κουβαλά πάντα τα ελαττώματα των αναγνωστών της. Φανταστείτε αναγνώστες που μεγαλώνουν σε ένα τόσο γρήγορα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, εφήβους που στέκονται αποπροσανατολισμένοι στο κατώφλι του μέλλοντός τους ψάχνοντας όπως η εποχή τους τους μαθαίνει το τι και όχι το πώς. Έφηβοι ανυπόμονοι να βρουν αυτό το εισιτήριό τους στην επιτυχία, επιτυχία που τους έχει εμφυσηθεί στο μυαλό ως συνδυασμός επαγγελματικής και οικονομικής ευμάρειας.
Τι να πεις σε αυτά τα παιδιά που ζουν διαρκώς κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη της αποτυχίας στις Πανελλήνιες; Πώς να τους πιάσεις το χέρι και να τους οδηγήσεις στη μαγεία του Ρίτσου ή του Παπαδιαμάντη ( τυχαία ενδεικτικά παραδείγματα χωρίς πρόθεση αμέλειας στην παρακαταθήκη άλλων ομοίων τους) όταν τρέχουν πανικόβλητα να καλύψουν την ύλη; Παγιδευμένα στο δίκτυο της αποστήθισης παλέυουν με τους Βησιγότθους και τους Λαιστρυγόνες των αφηγηματικών τεχνικών, των καλολογικών στοιχείων!, των βιογραφικών στοιχείων, του στυλ και του ύφους των συγγραφέων, των λογοτεχνικών ρευμάτων. Και στέκεσαι μπροστά σε αυτά τα μάτια τα διψασμένα για ζωή φορτωμένος εσύ ο δάσκαλος με το άχαρο και απάνθρωπο φορτίο να τους γεμίσεις τον εγκέφαλο με μηχανιστικό τρόπο σκέψης.
Χάνεις και εσύ το ταξίδι. Και η Ιθάκη, η σωστή ανάλυση, η απόδοση περίληψης ενός λογοτεχνικού έργου, η ανάλυση του γλωσσικού ύφους ή του ήθους του συγγραφέα, κάθε άλλο παρά η γη της επαγγελίας είναι.
Αλλαγή επιβάλλεται λοιπόν. Αλλαγή στον τρόπο προσέγγισης της λογοτεχνίας. Αλλαγή στον τρόπο προσέγγισης του λόγου. Γιατί ο λόγος υπάρχει μέσα μας και παρά τις απαισιόδοξες προβλέψεις και τα δυσοίωνα στατιστικά (40% των Ελλήνων λέγονται ότι δεν έχουν διαβάσει ποτέ ένα βιβλίο) τα παιδιά έχουν δημιουργικότητα, έχουν προτάσεις τέχνης. Και τρανή απόδειξη: Τέχνη είναι ότι κατορθώνουν να παραμένουν ζωντανά στη σκηνή παρά τις συστηματικές προσπάθειες ενός αποστειρωμένου εκπαιδευτικού συστήματος που εξακολουθεί να τα κοιμίζει, να τα καθοδηγεί με παρωπίδες, να τα καταδικάζει για κάθε τι διαφορετικό, να μην τα ανέχεται, να τα απορρίπτει, να τα ρίχνει στον Καιάδα της ημιμάθειας.
Υπάρχουν παιδαγωγοί σήμερα γιατί ποτέ δε πάψει να καίει η φλόγα της μάθησης. Την ανάγκη της μάθησης την κουβαλάμε στα γονίδιά μας αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε την καλλιέργεια την κατάλληλη που κάθε σπόρος θέλει για να ανθίσει. Και η καλλιέργεια δημιουργεί τους δικούς της κηπουρούς. Το λιβάδι της παιδικής ψυχής θέλει πότισμα, ήλιο απλόχερα και ενθάρρυνση. Θέλει χρόνο και όχι αποσπασματικότητα, θέλει όραμα και όχι απλώς μονομερείς, ξερούς στόχους, θέλει συνεργασία, ψυχή που δε φοβάται να μάθει.
Και αξιόλογες ήταν οι προτάσεις που ακούστηκαν σε αυτήν την προσπάθεια μελέτης του προβλήματος που υπάρχει σχετικά με το μέλλον της ανάγνωσης, και εφικτές.
Τι μένει λοιπόν; Απελευθέρωση αλλά και σκληρή δουλειά όλων μας. Απελευθέρωση από ταμπού και προκαταλήψεις. Γιατί η απορία μου είναι η εξής: μέχρι πότε θα μας κυνηγά αυτή η παράνοια πως ό,τι γίνεται, βιώνεται και πραγματώνεται εντός του σχοελίου γίνεται επειδή πρέπει και όχι επειδή θέλουμε; Και μέχρι πότε το ‘πρέπει’ θα θεωρείται αυτομάτως εκ διαμέτρου αντίθετο με το ‘θέλω’; Θεωρία θα μου πείτε χωρίς ουσία. Και όμως αγαπητοί μου επιτρέψετέ μου να διαφωνήσω. Αν κάποιoς έλεγε ότι πρέπει να θέλουμε; Τι θα γινόταν τότε; Θα χάναμε τα θέλω μας; Και θα ήμασταν έλλογες θεωρητικά, άλογες όμως στην ουσία μας υπάρξεις που δε θα ξέραμε τι θέλαμε; Μήπως αυτή είναι η μεγαλύτερη αυταπάτη της ανθρώπινης ψυχής; Μήπως τελικά τα παιδιά μας πιστεύουν τα ίδια ότι δεν ξέρουν τι θέλουν ή τι τους αρέσει γιατί έχουν βαφτιστεί λάθος τα πράγματα και οι καταστάσεις γύρω μας; Μήπως και εμείς γινόμαστε καταπιεστές επειδή και καλά έτσι πρέπει; Τι θέλουμε; Θέλουμε να αγαπάμε, να απολαμβάνουμε, να χαιρόμαστε. Ας το μοιραστούμε λοιπόν το θέλω μας μέσα από όλες τις πιθανές διαδρομές. Και η λογοτεχνία είναι μια τέτοια διαδρομή.
Και η πορεία προς διαφορετικές διαδρομές, είναι θέμα διδασκαλίας. Γιατί η διδασκαλία δείχνει προς τα πού έχουν χαραχτεί αυτές οι διαδρομές αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι δείχνει πώς μπορούν να χαραχτούν καινούριες διαδρομές.
Η διδασκαλία σε μυεί στην ανακάλυψη της μαγείας της ζωής. Και η διδασκαλία δε γίνεται μόνο μέσα σε μια τάξη με ένα συγκεκριμένο αναλυτικό πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα. Η διδασκαλία γίνεται κάθε ώρα, κάθε στιγμή από κάθε τι και καθέναν που υπάρχει στη φύση. Στην προσπάθεια οργάνωσής της και συστηματοποίησής της κάπου χαθήκαμε και ξεχάσαμε τη δύναμή της. Αν την αφήσουμε λίγο ελεύθερα να αναπνεύσει θα μας αναδύσει ψηλά.
Με την ευχή να αφεθούμε όλοι στον ωκεανό της απολαμβάνοντας την αίσθηση του λυτρωτικού νερού στο κορμί και στο μυαλό μας πιστεύω ότι καμία διαδρομή μάθησης δε θα χαθεί...πόσο μάλλον αυτή της τέχνης του λόγου...
«Η διδασκαλία της Λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και το μέλλον της ανάγνωσης»
Σάββατο, 17 Απριλίου 2010 Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50, Αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης») - Διοργάνωση: Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ σε συνεργασία με το περιοδικό ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ Επιστημονική ευθύνη: Κώστας Ακρίβος
Διδάσκεται η λογοτεχνία; Ή μήπως απλώς αγαπιέται; Με αυτό το ερώτημα να ταλανίζει τις ψυχές μας και το μυαλό μας το φορτωμένο με το ακαδημαϊκό μας υπόβαθρο αλλά και την εμπειρία της τάξης, μαζευτήκαμε όλοι εμείς που παρακολουθήσαμε την ημερίδα για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας. Και αποχωρώντας το συμπέρασμα ποιο ήταν;
Δεν ξέρω για τους συναδέλφους μου αλλά για μένα ήταν μια επιβεβαίωση της πίστης μου στη σπουδαιότητα του ρόλου του δάσκαλου-παιδαγωγού.
Η λογοτεχνία όπως κάθε τέχνη είναι πάθος και αν δεν διακατέχεσαι από αυτό το πάθος δεν μπορείς να βοηθήσεις αυτούς που επιθυμούν να το βιώσουν στην τελετή μύησής τους. Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι καθημερινά οι μαθητές των Ελληνικών σχολείων γίνονται μάρτυρες ενός αποτρόπαιου εγκλήματος: λάθος άνθρωποι τοποθετούνται σε λάθος θέσεις. Η ακαδημαϊκή επάρκεια δε συνεπάγεται μεταδοτικότητα και το οικτρό αποτέλεσμα είναι να ζητάται από ανθρώπους λόγω του Πανεπιστημιακού τους πτυχίου να διδάξουν αντικείμενα που δεν αγαπούν. Ή αντικείμενα που τους φοβίζουν, που τους είναι αδιάφορα ή ξένα. Βέβαια από την άλλη θα μπορούσε κάποιςο να προτάξει το επιχείρημα ότι δεν είναι λίγες οι φορές που ξαφνικά βρίσκεσαι αντιμέτωπος με μία πρόκληση που ενώ αρχικά σε αφήνει παγερά αδιάφορο ή σου προκαλεί απέχθεια στην πορεία σε οδηγεί να αποκαλύψεις πράγματα για τον εαυτό σου που δεν υποψιαζόσουν.
Στην περίπτωση όμως τη συγκεκριμένη, της διδασκαλίας της λογοτεχνίας δε χωρούν πλέον πειράματα. Θα μπορούσαν να υπάρχουν λέσχες ανάγνωσης ή δημιουργικής γραφής εντός του σχολικού χώρου που να απευθύνονται στους ίδιους τους καθηγητές και έτσι να τους δοθεί η ευκαιρία να πειραματιστούν. Όταν όμως έχουμε να κάνουμε με το έμψυχο υλικό της τάξης, τους μαθητές μας θα πρέπει να ξέρουμε τα ‘επιθυμώ’ και τα ‘θέλω’ μας ώστε να μπορέσουμε να συμμετάσχουμε στο πείραμα που έτσι και αλλιώς συντελείται αντός των τόιχων μιας τάξης. Το πείραμα του κοινού ταξιδιού προς τη γνώση και την απόλαυση, που κάθε φορά είναι διαφορετικό γιατί ακριβώς κάθε φορά είναι διαφορετική η δυναμική της τάξης.
Επανερχόμαστε λοιπόν στο πολύπαθο ζήτημα της διδασκαλίας της λογοτεχνίας. Ας θεωρήσουμε ότι η λογοτεχνία υπό ιδανικές πάντα συνθήκες διδάσκεται από καθηγητές που την αγαπούν. Και πάλι όμως το πρόβλημα παραμένει. Το μεγαύτερο ποσοστό των μαθητών παραμένει αδιάφορο ή υιοθετεί συμπεριφορά απαξίωσης ή αντίδρασης αρνητικής. Η λογοτεχνία εξακολουθεί και τους φαντάζει ως καταναγκασμός. Και η έννοια της απόλαυσης δεν ελλοχεύει ούτε στην πιο κρυφή άκρη του μυαλού τους. Γιατί; Τις πταίει; Ποιες είναι οι συγκλίνουσες δυνάμεις αυτού του αιτιατού; Είναι η έλλειψη διδακτικών μεθόδων; Είναι η έλλειψη εργαλείων; Είναι η έλλειψη επιμόρφωσης; Είναι μήπως το συγκεχυμένο πλαίσιο ιδεολογίας εντός του οποίου τοποθετείται η διδασκαλία της λογοτεχνίας;
Η λογοτεχνία είναι ακριβώς αυτό που η ίδια βροντοφωνάζει. Η τέχνη του λόγου. Και ο λόγος χάρη στη δυναμική της προσωπικότητάς του έχει πολλές μορφές οι οποίες μεταβάλλονται ανάλογα με τα πρότυπα και τις απαιτήσεις της εκάστοτε εποχής. Η ίδια η διαφήμιση – όπως εύστοχα ειπώθηκε από έναν ομιλητή της ημερίδας- μπορεί να θεωρηθεί λογοτεχνία. Και όμως πόσοι από τους διδάσκοντες έχουν αποτολμήσει να το σκεφτούν αυτό; Ίσως ένας-δυο αλλά η πλειοψηφία ταμπουρωμένη πίσω από αυτό το πρότυπο που έχει μάθει να αγαπά και κυριευμένη από το γνωστό φόβο που συνοδεύει κάθε καινοτόμα αντίληψη δεν αποτολμά να το διανοηθεί.
Η λογοτεχνία παίρνει δύναμη από τους αναγνώστες της, μέσα από αυτούς ζει και όμως είναι καταδικασμένη ταυτόχρονα να κουβαλά πάντα τα ελαττώματα των αναγνωστών της. Φανταστείτε αναγνώστες που μεγαλώνουν σε ένα τόσο γρήγορα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, εφήβους που στέκονται αποπροσανατολισμένοι στο κατώφλι του μέλλοντός τους ψάχνοντας όπως η εποχή τους τους μαθαίνει το τι και όχι το πώς. Έφηβοι ανυπόμονοι να βρουν αυτό το εισιτήριό τους στην επιτυχία, επιτυχία που τους έχει εμφυσηθεί στο μυαλό ως συνδυασμός επαγγελματικής και οικονομικής ευμάρειας.
Τι να πεις σε αυτά τα παιδιά που ζουν διαρκώς κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη της αποτυχίας στις Πανελλήνιες; Πώς να τους πιάσεις το χέρι και να τους οδηγήσεις στη μαγεία του Ρίτσου ή του Παπαδιαμάντη ( τυχαία ενδεικτικά παραδείγματα χωρίς πρόθεση αμέλειας στην παρακαταθήκη άλλων ομοίων τους) όταν τρέχουν πανικόβλητα να καλύψουν την ύλη; Παγιδευμένα στο δίκτυο της αποστήθισης παλέυουν με τους Βησιγότθους και τους Λαιστρυγόνες των αφηγηματικών τεχνικών, των καλολογικών στοιχείων!, των βιογραφικών στοιχείων, του στυλ και του ύφους των συγγραφέων, των λογοτεχνικών ρευμάτων. Και στέκεσαι μπροστά σε αυτά τα μάτια τα διψασμένα για ζωή φορτωμένος εσύ ο δάσκαλος με το άχαρο και απάνθρωπο φορτίο να τους γεμίσεις τον εγκέφαλο με μηχανιστικό τρόπο σκέψης.
Χάνεις και εσύ το ταξίδι. Και η Ιθάκη, η σωστή ανάλυση, η απόδοση περίληψης ενός λογοτεχνικού έργου, η ανάλυση του γλωσσικού ύφους ή του ήθους του συγγραφέα, κάθε άλλο παρά η γη της επαγγελίας είναι.
Αλλαγή επιβάλλεται λοιπόν. Αλλαγή στον τρόπο προσέγγισης της λογοτεχνίας. Αλλαγή στον τρόπο προσέγγισης του λόγου. Γιατί ο λόγος υπάρχει μέσα μας και παρά τις απαισιόδοξες προβλέψεις και τα δυσοίωνα στατιστικά (40% των Ελλήνων λέγονται ότι δεν έχουν διαβάσει ποτέ ένα βιβλίο) τα παιδιά έχουν δημιουργικότητα, έχουν προτάσεις τέχνης. Και τρανή απόδειξη: Τέχνη είναι ότι κατορθώνουν να παραμένουν ζωντανά στη σκηνή παρά τις συστηματικές προσπάθειες ενός αποστειρωμένου εκπαιδευτικού συστήματος που εξακολουθεί να τα κοιμίζει, να τα καθοδηγεί με παρωπίδες, να τα καταδικάζει για κάθε τι διαφορετικό, να μην τα ανέχεται, να τα απορρίπτει, να τα ρίχνει στον Καιάδα της ημιμάθειας.
Υπάρχουν παιδαγωγοί σήμερα γιατί ποτέ δε πάψει να καίει η φλόγα της μάθησης. Την ανάγκη της μάθησης την κουβαλάμε στα γονίδιά μας αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε την καλλιέργεια την κατάλληλη που κάθε σπόρος θέλει για να ανθίσει. Και η καλλιέργεια δημιουργεί τους δικούς της κηπουρούς. Το λιβάδι της παιδικής ψυχής θέλει πότισμα, ήλιο απλόχερα και ενθάρρυνση. Θέλει χρόνο και όχι αποσπασματικότητα, θέλει όραμα και όχι απλώς μονομερείς, ξερούς στόχους, θέλει συνεργασία, ψυχή που δε φοβάται να μάθει.
Και αξιόλογες ήταν οι προτάσεις που ακούστηκαν σε αυτήν την προσπάθεια μελέτης του προβλήματος που υπάρχει σχετικά με το μέλλον της ανάγνωσης, και εφικτές.
Τι μένει λοιπόν; Απελευθέρωση αλλά και σκληρή δουλειά όλων μας. Απελευθέρωση από ταμπού και προκαταλήψεις. Γιατί η απορία μου είναι η εξής: μέχρι πότε θα μας κυνηγά αυτή η παράνοια πως ό,τι γίνεται, βιώνεται και πραγματώνεται εντός του σχοελίου γίνεται επειδή πρέπει και όχι επειδή θέλουμε; Και μέχρι πότε το ‘πρέπει’ θα θεωρείται αυτομάτως εκ διαμέτρου αντίθετο με το ‘θέλω’; Θεωρία θα μου πείτε χωρίς ουσία. Και όμως αγαπητοί μου επιτρέψετέ μου να διαφωνήσω. Αν κάποιoς έλεγε ότι πρέπει να θέλουμε; Τι θα γινόταν τότε; Θα χάναμε τα θέλω μας; Και θα ήμασταν έλλογες θεωρητικά, άλογες όμως στην ουσία μας υπάρξεις που δε θα ξέραμε τι θέλαμε; Μήπως αυτή είναι η μεγαλύτερη αυταπάτη της ανθρώπινης ψυχής; Μήπως τελικά τα παιδιά μας πιστεύουν τα ίδια ότι δεν ξέρουν τι θέλουν ή τι τους αρέσει γιατί έχουν βαφτιστεί λάθος τα πράγματα και οι καταστάσεις γύρω μας; Μήπως και εμείς γινόμαστε καταπιεστές επειδή και καλά έτσι πρέπει; Τι θέλουμε; Θέλουμε να αγαπάμε, να απολαμβάνουμε, να χαιρόμαστε. Ας το μοιραστούμε λοιπόν το θέλω μας μέσα από όλες τις πιθανές διαδρομές. Και η λογοτεχνία είναι μια τέτοια διαδρομή.
Και η πορεία προς διαφορετικές διαδρομές, είναι θέμα διδασκαλίας. Γιατί η διδασκαλία δείχνει προς τα πού έχουν χαραχτεί αυτές οι διαδρομές αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι δείχνει πώς μπορούν να χαραχτούν καινούριες διαδρομές.
Η διδασκαλία σε μυεί στην ανακάλυψη της μαγείας της ζωής. Και η διδασκαλία δε γίνεται μόνο μέσα σε μια τάξη με ένα συγκεκριμένο αναλυτικό πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα. Η διδασκαλία γίνεται κάθε ώρα, κάθε στιγμή από κάθε τι και καθέναν που υπάρχει στη φύση. Στην προσπάθεια οργάνωσής της και συστηματοποίησής της κάπου χαθήκαμε και ξεχάσαμε τη δύναμή της. Αν την αφήσουμε λίγο ελεύθερα να αναπνεύσει θα μας αναδύσει ψηλά.
Με την ευχή να αφεθούμε όλοι στον ωκεανό της απολαμβάνοντας την αίσθηση του λυτρωτικού νερού στο κορμί και στο μυαλό μας πιστεύω ότι καμία διαδρομή μάθησης δε θα χαθεί...πόσο μάλλον αυτή της τέχνης του λόγου...
Τετάρτη 14 Απριλίου 2010
Στου μύθου το λαβύρινθο ......
‘Ω Γλυκύ μου έαρ...’ ποιους μύθους κουβαλάς;
Έαρ, το γλυκό παιδί του χρόνου, όλο σκανταλιές και εκπλήξεις, η πιστή αγαπημένη μούσα ποιητών, ζωγράφων και λογοτεχνών. Διαδέχεται το κρύο και την παγωνιά και αφυπνίζει την ψυχή των όντων μετά τη χειμερία τους νάρκη.
Η Άνοιξη έχει ταυτιστεί με την Αέναη Νεότητα, την Ορμή, την Ιλαρότητα και το Ξύπνημα του Ηλίου. Είναι η ομορφιά που ανοίγει τα πέταλά της και ανθίζει πρόθυμη να διαχύσει την καθημερινότητά μας με τις ευωδιές της. Η φύση αφήνεται στου ηλίου τα χάδια, σπάει τις κλειδαριές της και ανοίγει την πόρτα της σε όλους εμάς τα παιδιά της, καλώντας μας με χαμόγελο να γιορτάσουμε μαζί της, να αφεθούμε στου πανηγυριού της τη μέθη, να ξεδιψάσουμε με τους χυμούς της και να χορέψουμε αγκαλιασμένοι στο γαϊτανάκι των πολύχρωμων αισθήσεων και συναισθημάτων.
Στα σχολικά εγχειρίδια, το μέσο της πρώτης επίσημα οργανωμένης επαφής μας με τη γνώση, διδασκόμαστε ότι οι εναλλαγές των εποχών οφείλονται στον τρόπο που περιστρέφεται η γη. Συγκεκριμένα ο πλανήτης μας, μέλος του ευρύτερου ηλιακού συστήματος περιφέρεται καθημερινά γύρω από τον εαυτό του και ετησίως γύρω από τον ήλιο. Μέσα από το συνδυασμό αυτών των δύο ειδών περιστροφής δημιουργούνται και οι τέσσερις εποχές. Ο ερχομός τους σηματοδοτείται από τις ισημερίες –εαρινή και φθινοπωρινή για την Άνοιξη και το Φθινόπωρο αντίστοιχα- και τα ηλιοστάσια –χειμερινό και καλοκαιρινό για το Χειμώνα και το Καλοκαίρι.
Μέσα από τους λαβυρίνθους της παράδοσής μας όμως ξεπετάγεται η Περσεφόνη, η κόρη της θεάς Δήμητρας, που μοιράζεται τη ζωή της μεταξύ του βασιλείου του Άδη και του Πάνω Κόσμου. Όταν ανοίγουν οι πύλες του Άδη και η Περσεφόνη ανεβαίνει στη Γη έρχεται η Άνοιξη και ακολουθεί το καλοκαίρι. Και όταν φτάνει η ώρα του αποχωρισμού της κόρης από τη μάνα, η φύση θρηνεί, τα φύλλα από τα δέντρα πέφτουν, οι καρποί σταδιακά φθίνουν, ελαττώνονται και μετά τα πάντα παγώνουν και χειμωνιάζει.
Ξετυλίγοντας το νήμα του μύθου των εποχών, βρισκόμαστε στο πανέμορφο, καταπράσινο Νύσσιον Πεδίον, ένα ηλιόλουστο πρωινό.
Η κόρη της Δήμητρας απολαμβάνει τη φύση μαζί με τις Ωκεανίδες Νύμφες όταν βλέπει έναν πανέμορφο νάρκισσο. Την ώρα που ετοιμάζεται να τον κόψει εμφανίζεται ο Πλούτωνας, ο βασιλιάς του Άδη, και την απαγάγει- πάντα βέβαια με τη συγκατάθεση του παντοκράτορα Δία- γιατί την επιθυμεί για γυναίκα του. Η θεά Δήμητρα μάταια ψάχνει να τη βρει. Μεταμφιέζεται σε γριά και περιπλανιέται σε πόλεις και χωριά αναζητώντας το μονάκριβο παιδί της. Κανείς δεν ξέρει τίποτα. Αλλά ο βασιλιάς Ήλιος που βλέπει τα πάντα, της αποκαλύπτει την αλήθεια. Η θεά οργίζεται, καταφεύγει στην Ελευσίνα και ζητά να της χτίσουν ένα ναό κάτω από την Ακρόπολη. Σε αυτό το ναό αποσύρεται και βυθίζεται στη θλίψη της για την άδικη και σκληρή αρπαγή της κόρης της.
Η φύση όμως πληρώνει το τίμημα του θρήνου της. Η Δήμητρα, κόρη της Ρέας και του Κρόνου, είναι η θεά της γονιμότητας, της καρποφορίας. Το ίδιο της το όνομα με πρώτο συνθετικό τη λέξη ‘Δα’, αρχαία λέξη για τη Γη και δεύτερο τη λέξη ‘μητέρα’ υποδηλώνει τη σπουδαιότητά της. Είναι η πηγή της ζωής. Σύμφωνα με το Διόδωρο Σικελιώτη είναι η θεά που δίδαξε στους θνητούς την καλλιέργεια του σιταριού. Η οργή της λαίλαπα που σαρώνει κάθε καρπό και αναχαιτίζει κάθε γονιμοποίηση. Η λύση έρχεται με τον Ερμή που αγγελιοφόρος του Δία ζητά από τον Πλούτωνα να επιτρέψει την επιστροφή της Περσεφόνης. Πράγματι η Περσεφόνη αφήνεται να επιστρέψει στην μητρική αγκαλιά αλλά έχει ήδη φάει εφτά καρπούς ροιάδος (ροδιού). Γιατί μόνο έτσι μπορεί ο Πλούτωνας να εξασφαλίσει την επιστροφή της στο βασίλειό του, το αόρατο και σκοτεινό βασίλειο του Άδη.Το ρόδι είναι το σύμβολο της γονιμότητας που αποπλανά την Περσεφόνη. Εφτά οι καρποί που γεύτηκε, αντιπροσωπευτικοί των εφτά φάσεων της σελήνης, κατά τη διάρκεια των οποίων οι γεωργοί περιμένουν για να εμφανιστούν τα πρώτα βλαστάρια των καρπών.
Σοφή η λύση που δόθηκε στην αμοιβαία διεκδίκηση που προέκυψε. Μισό χρόνο η Περσεφόνη θα περνά με τη μητέρα της και τον άλλο μισό θα επιστρέφει στον άντρα της, σκορπίζοντας - αλλίμονο - το φονικό πάνω στη γη (Περσεφόνη /Φερσεφόνη –εναλλαγή του χειλικού συμφώνου Φ σε Π - η φέρουσα φόνο όπως δηλώνει και το όνομά της) αφού η θλίψη της Δήμητρας πάλι θα προκαλέσει το πένθος της φύσης.
Αν όμως δεν προηγηθεί η λύπη δεν μπορεί να ακολουθήσει η χαρά. Κάθε τι υπάρχει και συμπληρώνεται μέσα από το αντίθετό του. Μέγα δίδαγμα της φύσης άλλωστε η συνύπαρξη αντίρροπων δυνάμεων για την επίτευξη της αρμονίας.
Δεν ξέρω πόσοι από σας φορέσατε το ‘Μάρτη’ στον καρπό του χεριού σας για να προφυλαχτείτε από τις έντονες ηλιαχτίδες της 1ης Μαρτίου, ούτε αν σπάσατε κάποιο πήλινο αγγείο στην πόρτα του σπιτιού σας για να διώξετε τον χειμώνα και να υποδεχτείτε την εαρινή αύρα...
Ξέρω όμως ότι η Άνοιξη είναι εδώ και σας γλυκοτραγουδά, σας έβαψε κόκκινα αυγά, σας έδωσε βάγια, και ετοιμάζεται να σας φέρει ροδοπέταλα και Μαγιάτικα στεφάνια, σας μυεί στις ιερές στιγμές της Ανάστασης, χτίζει χελιδονοφωλιές στα μπαλκόνια σας, σκάει τα πρώτα μπουμπούκια της στις γλάστρες σας, στα πρεβάζια σας και στα διαχωριστικά των δρόμων, μεγαλώνει την ημέρα σας, σας αναγεννά...
Και πού ξέρετε; Μπορεί εκεί σε κάποια γωνιά, σε κάποιο σταυροδρόμι, πίσω από κάποιο ράφι στο σούπερ-μάρκετ, την ώρα που οδηγείτε, που σερφάρετε στο διαδίκτυο ή τρέχετε πανικόβλητοι να προλάβετε το χρόνο , να ακούσετε το γαργαριστό γέλιο της Περσεφόνης καθώς περιγράφει στη μητέρα της πώς πέρασε έξι μήνες μακριά της....
Έαρ, το γλυκό παιδί του χρόνου, όλο σκανταλιές και εκπλήξεις, η πιστή αγαπημένη μούσα ποιητών, ζωγράφων και λογοτεχνών. Διαδέχεται το κρύο και την παγωνιά και αφυπνίζει την ψυχή των όντων μετά τη χειμερία τους νάρκη.
Η Άνοιξη έχει ταυτιστεί με την Αέναη Νεότητα, την Ορμή, την Ιλαρότητα και το Ξύπνημα του Ηλίου. Είναι η ομορφιά που ανοίγει τα πέταλά της και ανθίζει πρόθυμη να διαχύσει την καθημερινότητά μας με τις ευωδιές της. Η φύση αφήνεται στου ηλίου τα χάδια, σπάει τις κλειδαριές της και ανοίγει την πόρτα της σε όλους εμάς τα παιδιά της, καλώντας μας με χαμόγελο να γιορτάσουμε μαζί της, να αφεθούμε στου πανηγυριού της τη μέθη, να ξεδιψάσουμε με τους χυμούς της και να χορέψουμε αγκαλιασμένοι στο γαϊτανάκι των πολύχρωμων αισθήσεων και συναισθημάτων.
Στα σχολικά εγχειρίδια, το μέσο της πρώτης επίσημα οργανωμένης επαφής μας με τη γνώση, διδασκόμαστε ότι οι εναλλαγές των εποχών οφείλονται στον τρόπο που περιστρέφεται η γη. Συγκεκριμένα ο πλανήτης μας, μέλος του ευρύτερου ηλιακού συστήματος περιφέρεται καθημερινά γύρω από τον εαυτό του και ετησίως γύρω από τον ήλιο. Μέσα από το συνδυασμό αυτών των δύο ειδών περιστροφής δημιουργούνται και οι τέσσερις εποχές. Ο ερχομός τους σηματοδοτείται από τις ισημερίες –εαρινή και φθινοπωρινή για την Άνοιξη και το Φθινόπωρο αντίστοιχα- και τα ηλιοστάσια –χειμερινό και καλοκαιρινό για το Χειμώνα και το Καλοκαίρι.
Μέσα από τους λαβυρίνθους της παράδοσής μας όμως ξεπετάγεται η Περσεφόνη, η κόρη της θεάς Δήμητρας, που μοιράζεται τη ζωή της μεταξύ του βασιλείου του Άδη και του Πάνω Κόσμου. Όταν ανοίγουν οι πύλες του Άδη και η Περσεφόνη ανεβαίνει στη Γη έρχεται η Άνοιξη και ακολουθεί το καλοκαίρι. Και όταν φτάνει η ώρα του αποχωρισμού της κόρης από τη μάνα, η φύση θρηνεί, τα φύλλα από τα δέντρα πέφτουν, οι καρποί σταδιακά φθίνουν, ελαττώνονται και μετά τα πάντα παγώνουν και χειμωνιάζει.
Ξετυλίγοντας το νήμα του μύθου των εποχών, βρισκόμαστε στο πανέμορφο, καταπράσινο Νύσσιον Πεδίον, ένα ηλιόλουστο πρωινό.
Η κόρη της Δήμητρας απολαμβάνει τη φύση μαζί με τις Ωκεανίδες Νύμφες όταν βλέπει έναν πανέμορφο νάρκισσο. Την ώρα που ετοιμάζεται να τον κόψει εμφανίζεται ο Πλούτωνας, ο βασιλιάς του Άδη, και την απαγάγει- πάντα βέβαια με τη συγκατάθεση του παντοκράτορα Δία- γιατί την επιθυμεί για γυναίκα του. Η θεά Δήμητρα μάταια ψάχνει να τη βρει. Μεταμφιέζεται σε γριά και περιπλανιέται σε πόλεις και χωριά αναζητώντας το μονάκριβο παιδί της. Κανείς δεν ξέρει τίποτα. Αλλά ο βασιλιάς Ήλιος που βλέπει τα πάντα, της αποκαλύπτει την αλήθεια. Η θεά οργίζεται, καταφεύγει στην Ελευσίνα και ζητά να της χτίσουν ένα ναό κάτω από την Ακρόπολη. Σε αυτό το ναό αποσύρεται και βυθίζεται στη θλίψη της για την άδικη και σκληρή αρπαγή της κόρης της.
Η φύση όμως πληρώνει το τίμημα του θρήνου της. Η Δήμητρα, κόρη της Ρέας και του Κρόνου, είναι η θεά της γονιμότητας, της καρποφορίας. Το ίδιο της το όνομα με πρώτο συνθετικό τη λέξη ‘Δα’, αρχαία λέξη για τη Γη και δεύτερο τη λέξη ‘μητέρα’ υποδηλώνει τη σπουδαιότητά της. Είναι η πηγή της ζωής. Σύμφωνα με το Διόδωρο Σικελιώτη είναι η θεά που δίδαξε στους θνητούς την καλλιέργεια του σιταριού. Η οργή της λαίλαπα που σαρώνει κάθε καρπό και αναχαιτίζει κάθε γονιμοποίηση. Η λύση έρχεται με τον Ερμή που αγγελιοφόρος του Δία ζητά από τον Πλούτωνα να επιτρέψει την επιστροφή της Περσεφόνης. Πράγματι η Περσεφόνη αφήνεται να επιστρέψει στην μητρική αγκαλιά αλλά έχει ήδη φάει εφτά καρπούς ροιάδος (ροδιού). Γιατί μόνο έτσι μπορεί ο Πλούτωνας να εξασφαλίσει την επιστροφή της στο βασίλειό του, το αόρατο και σκοτεινό βασίλειο του Άδη.Το ρόδι είναι το σύμβολο της γονιμότητας που αποπλανά την Περσεφόνη. Εφτά οι καρποί που γεύτηκε, αντιπροσωπευτικοί των εφτά φάσεων της σελήνης, κατά τη διάρκεια των οποίων οι γεωργοί περιμένουν για να εμφανιστούν τα πρώτα βλαστάρια των καρπών.
Σοφή η λύση που δόθηκε στην αμοιβαία διεκδίκηση που προέκυψε. Μισό χρόνο η Περσεφόνη θα περνά με τη μητέρα της και τον άλλο μισό θα επιστρέφει στον άντρα της, σκορπίζοντας - αλλίμονο - το φονικό πάνω στη γη (Περσεφόνη /Φερσεφόνη –εναλλαγή του χειλικού συμφώνου Φ σε Π - η φέρουσα φόνο όπως δηλώνει και το όνομά της) αφού η θλίψη της Δήμητρας πάλι θα προκαλέσει το πένθος της φύσης.
Αν όμως δεν προηγηθεί η λύπη δεν μπορεί να ακολουθήσει η χαρά. Κάθε τι υπάρχει και συμπληρώνεται μέσα από το αντίθετό του. Μέγα δίδαγμα της φύσης άλλωστε η συνύπαρξη αντίρροπων δυνάμεων για την επίτευξη της αρμονίας.
Δεν ξέρω πόσοι από σας φορέσατε το ‘Μάρτη’ στον καρπό του χεριού σας για να προφυλαχτείτε από τις έντονες ηλιαχτίδες της 1ης Μαρτίου, ούτε αν σπάσατε κάποιο πήλινο αγγείο στην πόρτα του σπιτιού σας για να διώξετε τον χειμώνα και να υποδεχτείτε την εαρινή αύρα...
Ξέρω όμως ότι η Άνοιξη είναι εδώ και σας γλυκοτραγουδά, σας έβαψε κόκκινα αυγά, σας έδωσε βάγια, και ετοιμάζεται να σας φέρει ροδοπέταλα και Μαγιάτικα στεφάνια, σας μυεί στις ιερές στιγμές της Ανάστασης, χτίζει χελιδονοφωλιές στα μπαλκόνια σας, σκάει τα πρώτα μπουμπούκια της στις γλάστρες σας, στα πρεβάζια σας και στα διαχωριστικά των δρόμων, μεγαλώνει την ημέρα σας, σας αναγεννά...
Και πού ξέρετε; Μπορεί εκεί σε κάποια γωνιά, σε κάποιο σταυροδρόμι, πίσω από κάποιο ράφι στο σούπερ-μάρκετ, την ώρα που οδηγείτε, που σερφάρετε στο διαδίκτυο ή τρέχετε πανικόβλητοι να προλάβετε το χρόνο , να ακούσετε το γαργαριστό γέλιο της Περσεφόνης καθώς περιγράφει στη μητέρα της πώς πέρασε έξι μήνες μακριά της....
Τετάρτη 3 Μαρτίου 2010
Ο ΠΕΤΡΟΣ & Ο ΛΥΚΟΣ-ΠΑΙΔΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
'Ο ΠΕΤΡΟΣ & Ο ΛΥΚΟΣ' Θέατρο Κούκλας από το Κουκλοθέατρο της Αλεξίας Αλεξίου
'Ο Πέτρος και ο Λύκος' είναι μία θεατρική παράσταση που ανεβαίνει στο θέατρο ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΚΑΙ ΚΟΥΚΛΕΣ (Τριπόδων 30, Πλάκα) από το Κουκλοθέατρο της Αλεξίας Αλεξίου και βασίζεται στο ομώνυμο μουσικό παραμύθι του Sergei Prokofiev (Σεργκέι Προκόφιεφ).
Ο Προκόφιεφ (15 Απριλίου 1891-5 Μαρτίου 1953), Ρώσος στην καταγωγή έχει καθιερωθεί ως ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς συνθέτες του 20ου αιώνα με αριστουργήματα μουσικών συνθέσεων(ορχηστρική μουσική, μουσική για πιάνο, όπερες και μπαλέτα) οι οποίες χαρακτηρίζονται από το 'κυριολεκτικά απαράμιλλο, μεταξύ των συνθετών του 20ου αιώνα, χάρισμά του -όπως έχει χαρακτηριστεί- να συνθέτει πρωτότυπες διατονικές μελωδίες'.
Η σύνθεση της μουσικής και του κειμένου του παραμυθιού έγιναν από τον ίδιο το 1936, περίοδο που μεσολάβησε μεταξύ της δημιουργίας δύο γνωστών του μουσικών συνθέσεων για παιδιά, το έργο 65 'Δώδεκα παιδικά κομμάτια για πιάνο' και το έργο 68'Τρία Παιδικά τραγούδια' το οποίο και ολοκληρώθηκε το 1939. Η πρώτη παρουσίαση του έργου πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαΐου 1936στην αίθουσα Φιλαρμονικής της Μόσχας υπό την διεύθυνση του ιδίου.
Θεωρείται ως ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα μουσικά παραμύθια όπου κάθε ήρωας αντιπροσωπεύεται από τον ήχο ενός μουσικού οργάνου. Στην ιστορία μας πρωταγωνιστής είναι ο Πέτρος, ένα μικρό αγόρι που ζει σε ένα σπίτι στο δάσος μαζί με τον παππού του, μία γάτα, ένα σπουργίτι και ένα παπάκι.
Αντιπροσωπευτικό παραμύθι με το κακό να αντιπροσωπεύεται από τον απειλητικό, τρομερό λύκο, ο οποίος καταβροχθίζει το παπάκι και το καλό να θριαμβεύει φέρνοντας τη λύση της πλοκής με το ευτυχισμένο τέλος, αφού ο Πέτρος αναδεικνύεται ήρωας και τελικά κατορθώνει με τη βοήθεια των αγαπημένων του φίλων, της γάτας και του σπουργιτιού, να αιχμαλωτίσουν το λύκο, και το παπάκι να βγαίνει σώο και αβλαβές αφού ο λύκος δε μπορεί τελικά να το χωνέψει, έχει συγκεράσει πολύ επιτυχημένα το ψυχαγωγικό και διδακτικό του χαρακτήρα.
Το επιμύθιο εδώ είναι βασικά το μήνυμα ότι τίποτα όσο τρομακτικό και να είναι δεν είναι ανέφικτο στο να αντιμετωπιστεί. Ο ηρωισμός και η νίκη του ενάντια στο κακό δεν είναι θέμα ηλικίας αλλά ψυχικού σθένους. Οι μικροί μας ακροατές με απλό τρόπο και ομαλά ρέουσα πλοκή γίνονται μάρτυρες της ψυχικής δύναμης του Πέτρου αλλά και του μεγαλείου της συνεργασίας, όταν αυτή μάλιστα στηρίζεται σε κοινό κίνητρο, την αγάπη για τη διάσωση του φίλου και την απόδοση δικαιοσύνης. Ο λύκος διέπραξε αδικία και για αυτό πρέπει να τιμωρηθεί. Ό,τι δεν έχουν καταφέρει οι ενήλίκες, μεγάλοι και γι'αυτό έμπειροι κυνηγοί που επιπλέον του πλεονεκτήματος της εμπειρίας τους διαθέτουν και τον κατάλληλο εξοπλισμό, το κατορθώνει ο μικρός Πέτρος μαζί με τους φίλους του. Η εξυπνάδα του και η εφευρετικότητα της σκέψης του ενεργοποιούνται και οδηγούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα:Την αιχμαλωσία του κακού λύκου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η απόδοση δικαιοσύνης δε γίνεται με τρόπο βίαιο αλλά νόμιμο και αξιοκρατικό. Ο λύκος πρέπει απλά να απομακρυνθεί, να οδηγηθεί σε ένα άλλο δάσος μακριά αφού αποτελεί κίνδυνο για τα μέλη της κοινωνίας τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρεί τη ζωή του άλλου. Πολύ σημαντική η συνδρομή της μουσικής σε όλη την εξέλιξη του μύθου αφού κάθε ρόλος συνοδεύεται από το μουσικό οργανο του οποίου ο ήχος ταιριάζει στην προσωπικότητα του ήρωα έτσι όπως σκιαγραφείται.
Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τη μαγεία της μουσικής και μαθαίνουν ότι κάθε στιγμή της ζωής μας έχει τη δική της μοναδική μουσική απόχρωση βάσει της συναισθηματικής της φόρτισης.
Θεωρώ ότι αυτή είναι και η σημαντικότερη συνδρομή των μουσικών παραμυθιών. Μας διδάσκουν ότι η μουσική είτε ακούγεται δυνατά είτε όχι, ελλοχεύει και χαρακτηρίζει κάθε στιγμή μας, αρκεί να ανοίξουμε τα αυτιά της ψυχής μας και να θελήσουμε να την αφουγκραστούμε.
Καταπληκτική η παρουσίαση από το κουκλοθέατρο της Αλεξίου. Όλη η παράσταση παρουσιάζεται πάνω σε ένα πεντάγραμμο. Οι μικροί μας θεατές βλέπουν τις νότες να μεταμορφώνονται σε κάθε ένα από τους ήρωες. Και οι δύο συντελεστές της παράστασης (γένους θηλυκού) δραματοποιούν με επιδεξιότητα και ενεργή συμμετοχή το μύθο. Η ωραιότερη στιγμή για τους νεαρούς θεατές έρχεται στο τέλος του έργου όπου όλοι μαζί κάθονται μαζί με τη βοήθεια των συντελεστών να ζωγραφίσουν τους ήρωες του έργου και ο κάθε ένας αναλαμβάνει ένα ρόλο ανάλογα με τη φιγούρα που έχει ζωγραφίσει. Κάποιοι είναι οι κυνηγοί, άλλοι η γάτα, άλλοι ο Πέτρος, άλλοι ο λύκος και ούτω καθεξής. Και με τη συνοδεία μουσικής δραματοποιούν την τελευταία σκηνή του έργου, την εορταστική πορεία μεταφοράς του αιχμάλωτου λύκου σε ένα άλλο δάσος μακριά.
Φεύγοντας, κάθε ένας με τη φιγούρα που ζωγράφισε, χαμογελά ευχαριστημένος που έπαιξε και ο ίδιος έναν από τους ήρωες της όμορφης ιστορίας και αποχαιρετά το χώρο με τις νότες να καθρεφτίζουν το ευτυχισμένο, γεμάτο ικανοποίηση, καθάριο παιδικό βλέμμα.
'Ο Πέτρος και ο Λύκος' είναι μία θεατρική παράσταση που ανεβαίνει στο θέατρο ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΚΑΙ ΚΟΥΚΛΕΣ (Τριπόδων 30, Πλάκα) από το Κουκλοθέατρο της Αλεξίας Αλεξίου και βασίζεται στο ομώνυμο μουσικό παραμύθι του Sergei Prokofiev (Σεργκέι Προκόφιεφ).
Ο Προκόφιεφ (15 Απριλίου 1891-5 Μαρτίου 1953), Ρώσος στην καταγωγή έχει καθιερωθεί ως ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς συνθέτες του 20ου αιώνα με αριστουργήματα μουσικών συνθέσεων(ορχηστρική μουσική, μουσική για πιάνο, όπερες και μπαλέτα) οι οποίες χαρακτηρίζονται από το 'κυριολεκτικά απαράμιλλο, μεταξύ των συνθετών του 20ου αιώνα, χάρισμά του -όπως έχει χαρακτηριστεί- να συνθέτει πρωτότυπες διατονικές μελωδίες'.
Η σύνθεση της μουσικής και του κειμένου του παραμυθιού έγιναν από τον ίδιο το 1936, περίοδο που μεσολάβησε μεταξύ της δημιουργίας δύο γνωστών του μουσικών συνθέσεων για παιδιά, το έργο 65 'Δώδεκα παιδικά κομμάτια για πιάνο' και το έργο 68'Τρία Παιδικά τραγούδια' το οποίο και ολοκληρώθηκε το 1939. Η πρώτη παρουσίαση του έργου πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαΐου 1936στην αίθουσα Φιλαρμονικής της Μόσχας υπό την διεύθυνση του ιδίου.
Θεωρείται ως ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα μουσικά παραμύθια όπου κάθε ήρωας αντιπροσωπεύεται από τον ήχο ενός μουσικού οργάνου. Στην ιστορία μας πρωταγωνιστής είναι ο Πέτρος, ένα μικρό αγόρι που ζει σε ένα σπίτι στο δάσος μαζί με τον παππού του, μία γάτα, ένα σπουργίτι και ένα παπάκι.
Αντιπροσωπευτικό παραμύθι με το κακό να αντιπροσωπεύεται από τον απειλητικό, τρομερό λύκο, ο οποίος καταβροχθίζει το παπάκι και το καλό να θριαμβεύει φέρνοντας τη λύση της πλοκής με το ευτυχισμένο τέλος, αφού ο Πέτρος αναδεικνύεται ήρωας και τελικά κατορθώνει με τη βοήθεια των αγαπημένων του φίλων, της γάτας και του σπουργιτιού, να αιχμαλωτίσουν το λύκο, και το παπάκι να βγαίνει σώο και αβλαβές αφού ο λύκος δε μπορεί τελικά να το χωνέψει, έχει συγκεράσει πολύ επιτυχημένα το ψυχαγωγικό και διδακτικό του χαρακτήρα.
Το επιμύθιο εδώ είναι βασικά το μήνυμα ότι τίποτα όσο τρομακτικό και να είναι δεν είναι ανέφικτο στο να αντιμετωπιστεί. Ο ηρωισμός και η νίκη του ενάντια στο κακό δεν είναι θέμα ηλικίας αλλά ψυχικού σθένους. Οι μικροί μας ακροατές με απλό τρόπο και ομαλά ρέουσα πλοκή γίνονται μάρτυρες της ψυχικής δύναμης του Πέτρου αλλά και του μεγαλείου της συνεργασίας, όταν αυτή μάλιστα στηρίζεται σε κοινό κίνητρο, την αγάπη για τη διάσωση του φίλου και την απόδοση δικαιοσύνης. Ο λύκος διέπραξε αδικία και για αυτό πρέπει να τιμωρηθεί. Ό,τι δεν έχουν καταφέρει οι ενήλίκες, μεγάλοι και γι'αυτό έμπειροι κυνηγοί που επιπλέον του πλεονεκτήματος της εμπειρίας τους διαθέτουν και τον κατάλληλο εξοπλισμό, το κατορθώνει ο μικρός Πέτρος μαζί με τους φίλους του. Η εξυπνάδα του και η εφευρετικότητα της σκέψης του ενεργοποιούνται και οδηγούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα:Την αιχμαλωσία του κακού λύκου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η απόδοση δικαιοσύνης δε γίνεται με τρόπο βίαιο αλλά νόμιμο και αξιοκρατικό. Ο λύκος πρέπει απλά να απομακρυνθεί, να οδηγηθεί σε ένα άλλο δάσος μακριά αφού αποτελεί κίνδυνο για τα μέλη της κοινωνίας τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρεί τη ζωή του άλλου. Πολύ σημαντική η συνδρομή της μουσικής σε όλη την εξέλιξη του μύθου αφού κάθε ρόλος συνοδεύεται από το μουσικό οργανο του οποίου ο ήχος ταιριάζει στην προσωπικότητα του ήρωα έτσι όπως σκιαγραφείται.
Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τη μαγεία της μουσικής και μαθαίνουν ότι κάθε στιγμή της ζωής μας έχει τη δική της μοναδική μουσική απόχρωση βάσει της συναισθηματικής της φόρτισης.
Θεωρώ ότι αυτή είναι και η σημαντικότερη συνδρομή των μουσικών παραμυθιών. Μας διδάσκουν ότι η μουσική είτε ακούγεται δυνατά είτε όχι, ελλοχεύει και χαρακτηρίζει κάθε στιγμή μας, αρκεί να ανοίξουμε τα αυτιά της ψυχής μας και να θελήσουμε να την αφουγκραστούμε.
Καταπληκτική η παρουσίαση από το κουκλοθέατρο της Αλεξίου. Όλη η παράσταση παρουσιάζεται πάνω σε ένα πεντάγραμμο. Οι μικροί μας θεατές βλέπουν τις νότες να μεταμορφώνονται σε κάθε ένα από τους ήρωες. Και οι δύο συντελεστές της παράστασης (γένους θηλυκού) δραματοποιούν με επιδεξιότητα και ενεργή συμμετοχή το μύθο. Η ωραιότερη στιγμή για τους νεαρούς θεατές έρχεται στο τέλος του έργου όπου όλοι μαζί κάθονται μαζί με τη βοήθεια των συντελεστών να ζωγραφίσουν τους ήρωες του έργου και ο κάθε ένας αναλαμβάνει ένα ρόλο ανάλογα με τη φιγούρα που έχει ζωγραφίσει. Κάποιοι είναι οι κυνηγοί, άλλοι η γάτα, άλλοι ο Πέτρος, άλλοι ο λύκος και ούτω καθεξής. Και με τη συνοδεία μουσικής δραματοποιούν την τελευταία σκηνή του έργου, την εορταστική πορεία μεταφοράς του αιχμάλωτου λύκου σε ένα άλλο δάσος μακριά.
Φεύγοντας, κάθε ένας με τη φιγούρα που ζωγράφισε, χαμογελά ευχαριστημένος που έπαιξε και ο ίδιος έναν από τους ήρωες της όμορφης ιστορίας και αποχαιρετά το χώρο με τις νότες να καθρεφτίζουν το ευτυχισμένο, γεμάτο ικανοποίηση, καθάριο παιδικό βλέμμα.
Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2010
ΠΑΙΔΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Ο ΤΑΥΡΟΣ ΠΟΥ ΕΠΑΙΖΕ ΠΙΠΙΖΑ
Ο ΤΑΥΡΟΣ ΠΟΥ ΕΠΑΙΖΕ ΠΙΠΙΖΑ
Παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά – Θεατρική Ομάδα ‘Μίμηση Πράξης’
Σκηνοθ.: Π. Σερεφίδης
Ο τίτλος από τη μια που προκαλεί αρχικά περιέργεια και αδημονία στους μικρούς μας φίλους ‘μα είναι ποτέ δυνατόν ένας ταύρος να παίζει πίπιζα; Και τι είναι η πίπιζα αλήθεια;’ αλλά και το όνομα του ηθικού αυτουργού-δημιουργού του παραμυθιού (Ευγένιος Τριβιζάς) που αποτελεί εγγύηση για τους γονείς σε συνδυασμό με τη συγκεκριμένη θεατρική ομάδα (Μίμηση Πράξης) που κουβαλά στο ενεργητικό της πάντα εξαιρετικές παραστάσεις, καθιστούν δυνατό κίνητρο για να επιλέξει ο θεατής να παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη παιδική παράσταση.
Σε αυτό το παραμύθι η πραγματικότητα με την κοινωνία των ανθρώπων από τη μια και η φαντασία με την κοινωνία των ζώων από την άλλη, είναι οι δύο κεντρικοί άξονες γύρω από τους οποίους τυλίγεται η πλοκή. Κεντρικόί πρωταγωνιστές ένας πετυχημένος ταυρομάχος που από την αρχή κερδίζει την καρδιά των θεατών του παρά το άχαρο και ταυτόχρονα άσχημο χαρακτηριστικό της δουλειάς του: Σκοτώνει ταύρους ναι αλλά όλοι τον θαυμάζουν ακριβώς γι’αυτό. Παρουσιάζεται ο ταυρομάχος μας περήφανος στην αρχή του έργου και όλο καμάρι να περιμένει ένα ηλιόλουστο πρωινό στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου να περάσει η ώρα μέχρι να πάει στην αρένα για άλλη μια ταυρομαχία που πρέπει όπως και στις άλλες να διαπρέψει. Η τοπική κοινωνία έχει ξεσηκωθεί και αδημονεί να τον θαυμάσει επί το έργο του. Εκπρόσωποί της, ο δήμαρχος της πόλης, ο ιδιοκτήτης της αρένας που γεμάτος χαρά παρηφανεύεται για το ότι τα εισιτήρια του αγώνα έχουν προπωληθεί όλα, ο δημοσιογράφος που εμφανίζεται μαζί με το φωτογράφο για να του πάρει την περιβόητη συνέντευξη, ο γλύπτης που έρχεται να του πάρει τα μέτρα για να του φτιάξει τον ανδριάντα του που θα στηθεί στην κεντρική πλατεία της πόλης, είναι αδιάψευστες μαρτυρίες του θαυμασμού που αξίζει να βιώνει ο ταυρομάχος για τις ικανότητές του. Η σημερινή ταυρομαχία θα είναι η εκατοστή και έτσι θα έχει συμπληρώσει εκατό στη σειρά επιτυχημένες και αξιοζήλευτες εμφανίσεις στην αρένα. Ακόμα και ο καμαριέρης που του φέρνει πρωινό και αναλαμβάνει να καθαριστεί και να σιδερωθεί το κόκκινο πανί του, συνεχώς του ζητάει αυτόγραφα με κομμένη, από το δέος του απέναντι στον ταυρομάχο, φωνή.
Η χαρά που μόνιμα ζωγραφίζει το πρόσωπο του και δίνει λάμψη στα μάτια του γεννά αυτομάτως αγάπη και θαυμασμό στην ψυχή των μικρών μας φίλων. Ξαφνικά όμως εμφανίζονται δύο παρουσίες που φέρνουν τα πάνω κάτω και διασαλεύουν το καθεστώς της δημιουργηθείσας ατμόσφαιρας. Πρώτη η κοπέλα που αγαπά ο ταυρομάχος και δεν της έχει αποκαλύψει την πραγματική του ταυτότητα ώστε να είναι σίγουρος ότι τον αγαπά όχι για τη φήμη του αλλά για αυτόν τον ίδιο καθώς και μία αγελάδα που έρχεται να τον επισκεφτεί στο δωμάτιό του καταρρίπτουν αυτό το πέπλο της αίγλης που τον τύλιγε μέχρι τώρα. Μα πώς μπορεί να σκοτώνει ταύρους; Δεν αγαπάει τα ζώα; Είναι λοιπόν τόσο μοχθηρός; Η κοπέλα δεν μπορεί με τίποτα να μοιραστεί τη ζωή της με κάποιον που περνά τη ζωή του μέσα σε αιμοτοχυμένες αρένες. Το δίλημμα για τον ταυρομάχο μας έιναι μεγάλο. Θα πρέπει ή να απαρνηθεί αυτό που ξέρει τόσο καλά και για αυτό του αρέσει να κάνει ή να δεχτεί να χάσει τη μοναδική του αγάπη. Και η αγελάδα; Η αγελάδα δεν είναι άλλη από τη γυναίκα του ταύρου με τον οποίο πρόκειται να μονομαχήσει σε λίγη ώρα σήμερα στην εκατοστή του ταυρομαχία. Τι θα κάνει ο ταυρομάχος μας; Δύο δυνάμεις αντίθετες, αιώνιες συντρόφισσες της ανθρώπινης φύσης σκιαγραφούνται με πολύ πετυχημένο τρόπο από την πένα του συγγραφέα. Η αγάπη για τους άλλους και η αγάπη για τον εαυτό μας. Πόσο είμαστε διατεθιμένοι να χάσουμε ή να εγκαταλείψουμε αυτό που μας δίνει χαρά προκειμένου να βιώσουμε τη χαρά μαζί με τους άλλους μέσα από τους δικούς τους τρόπους;
Οι διάλογοι αλλά και τα τραγούδια – με εξαίρεση κάποια που λέγονται playback- αποδίδονται με επιτυχία και η εξέλιξη του μύθου είναι αριστοτεχνική. Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο μύθος εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο ώστε σταδιακά κάθε μήνυμα –προβληματισμός δίνεται φυσιολογικά μέσα από τη ροή της ιστορίας. Ακόμα και ο μικρός σε ηλικία θεατής μπαίνει ασυναίσθητα βέβαια αλλά ουσιαστικά στη διαδικασία να συνδέει το αίτιο και το αιτιατό της ιστορίας. Μαθαίνει να σκέφτεται ότι κάθε συμπεριφορά και στάση ζωής έχει μια βάση, μια προέλευση και είναι αποτέλεσμα σκέψης και συνειδητής απόφασης. Η εξήγηση που δίνεται από τον ταυρομάχο για την αιτία που τον οδήγησε σε αυτή τη δουλειά, αυτόν που όνειρό του ήταν να είναι ιδιοκτήτης ανθοπωλείου, αφήνει στα παιδιά τους πρώτους σπόρους της σκέψης ότι πολλές φορές το απρόβλεπτο της ζωής σε οδηγεί σε άλλα, ξένα από τη φύση σου μονοπάτια αλλά τη φύση σου ποτέ δεν τη χάνεις και ούτε και μπορείς να την απαρνηθείς.
Και τελικά παιδιά αλλά και ενήλικες καταλαβαίνουν ή θυμούνται ανάλογα με την ηλικία τους κάτι που έχει παρεξηγηθεί και για αυτό βιώνεται λάθος. Δεν υπάρχει δικός μου ή δικός σου τρόπος χαράς μόνο. Υπάρχουν και κοινοί τρόποι. Τρόποι που μετουσιώνονται σε λόγο κοινό για όλους τους ανθρώπους αλλά και για τους ανθρώπους και όλη την υπόλοιπη φύση επίσης. Και δεν είναι άλλος από της αγάπης το μεγαλείο. Η χαρά της αγάπης που σε οδηγεί σε πραγματική, ουσιαστική αλλαγή των θέλω σου και σε βοηθά να καταλάβεις ότι η πραγματική ευτυχία βρίσκεται σε αυτές τις μικρές απλές κινήσεις που όμως είναι τόσο μεγάλες σε επίδραση. Ο ταυρομάχος βρίσκει τον τρόπο μέσα από την αγάπη να συμβιβάσει τα φαινομενικά αντίθετα. Η εκατοστή του ταυρομαχία είναι ουσιαστικά η πρώτη του απόπειρα να αποδείξει ότι με πυξίδα την αγάπη η αρμονική, ειρηνική συνύπαρξη όλων στο βασίλειο της φύσης, είναι εφικτή.
Φεύγοντας σιγοψυθιρίζεις τους στίχους του τραγουδιού με το οποίο κλείνει η ιστορία μας και θυμάσαι αχνά κάπως ότι αυτό το μήνυμα κάποτε στα πρώιμα μαθητικά σου χρόνια το είχες ξαναπάρει ‘Αν όλα τα παιδιά της γης δέναν γερά τα χέρια, κορίτσια αγόρια στη σειρά και στείνανε χορό, ο κόσμος θα γινότανε πολύ πολύ μεγάλος και ολόκληρη τη γη μας θ’αγκάλιαζε θαρρώ...’
Μόνο που σε αυτό το παραμύθι δε δίνουν τα χέρια μόνο τα παιδιά, αλλά και οι μεγάλοι και τα ζώα...δηλαδή όλοι όσοι ανήκουν στη φύση. Πολύ αισιόδοξο το μήνυμα και ειρηνικό αφού η λύση του μύθου της ιστορίας έρχεται με τον ταυρομάχο να θαυμάζει επί σκηνής τον ταύρο να παίζει πίπιζα!
Παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά – Θεατρική Ομάδα ‘Μίμηση Πράξης’
Σκηνοθ.: Π. Σερεφίδης
Ο τίτλος από τη μια που προκαλεί αρχικά περιέργεια και αδημονία στους μικρούς μας φίλους ‘μα είναι ποτέ δυνατόν ένας ταύρος να παίζει πίπιζα; Και τι είναι η πίπιζα αλήθεια;’ αλλά και το όνομα του ηθικού αυτουργού-δημιουργού του παραμυθιού (Ευγένιος Τριβιζάς) που αποτελεί εγγύηση για τους γονείς σε συνδυασμό με τη συγκεκριμένη θεατρική ομάδα (Μίμηση Πράξης) που κουβαλά στο ενεργητικό της πάντα εξαιρετικές παραστάσεις, καθιστούν δυνατό κίνητρο για να επιλέξει ο θεατής να παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη παιδική παράσταση.
Σε αυτό το παραμύθι η πραγματικότητα με την κοινωνία των ανθρώπων από τη μια και η φαντασία με την κοινωνία των ζώων από την άλλη, είναι οι δύο κεντρικοί άξονες γύρω από τους οποίους τυλίγεται η πλοκή. Κεντρικόί πρωταγωνιστές ένας πετυχημένος ταυρομάχος που από την αρχή κερδίζει την καρδιά των θεατών του παρά το άχαρο και ταυτόχρονα άσχημο χαρακτηριστικό της δουλειάς του: Σκοτώνει ταύρους ναι αλλά όλοι τον θαυμάζουν ακριβώς γι’αυτό. Παρουσιάζεται ο ταυρομάχος μας περήφανος στην αρχή του έργου και όλο καμάρι να περιμένει ένα ηλιόλουστο πρωινό στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου να περάσει η ώρα μέχρι να πάει στην αρένα για άλλη μια ταυρομαχία που πρέπει όπως και στις άλλες να διαπρέψει. Η τοπική κοινωνία έχει ξεσηκωθεί και αδημονεί να τον θαυμάσει επί το έργο του. Εκπρόσωποί της, ο δήμαρχος της πόλης, ο ιδιοκτήτης της αρένας που γεμάτος χαρά παρηφανεύεται για το ότι τα εισιτήρια του αγώνα έχουν προπωληθεί όλα, ο δημοσιογράφος που εμφανίζεται μαζί με το φωτογράφο για να του πάρει την περιβόητη συνέντευξη, ο γλύπτης που έρχεται να του πάρει τα μέτρα για να του φτιάξει τον ανδριάντα του που θα στηθεί στην κεντρική πλατεία της πόλης, είναι αδιάψευστες μαρτυρίες του θαυμασμού που αξίζει να βιώνει ο ταυρομάχος για τις ικανότητές του. Η σημερινή ταυρομαχία θα είναι η εκατοστή και έτσι θα έχει συμπληρώσει εκατό στη σειρά επιτυχημένες και αξιοζήλευτες εμφανίσεις στην αρένα. Ακόμα και ο καμαριέρης που του φέρνει πρωινό και αναλαμβάνει να καθαριστεί και να σιδερωθεί το κόκκινο πανί του, συνεχώς του ζητάει αυτόγραφα με κομμένη, από το δέος του απέναντι στον ταυρομάχο, φωνή.
Η χαρά που μόνιμα ζωγραφίζει το πρόσωπο του και δίνει λάμψη στα μάτια του γεννά αυτομάτως αγάπη και θαυμασμό στην ψυχή των μικρών μας φίλων. Ξαφνικά όμως εμφανίζονται δύο παρουσίες που φέρνουν τα πάνω κάτω και διασαλεύουν το καθεστώς της δημιουργηθείσας ατμόσφαιρας. Πρώτη η κοπέλα που αγαπά ο ταυρομάχος και δεν της έχει αποκαλύψει την πραγματική του ταυτότητα ώστε να είναι σίγουρος ότι τον αγαπά όχι για τη φήμη του αλλά για αυτόν τον ίδιο καθώς και μία αγελάδα που έρχεται να τον επισκεφτεί στο δωμάτιό του καταρρίπτουν αυτό το πέπλο της αίγλης που τον τύλιγε μέχρι τώρα. Μα πώς μπορεί να σκοτώνει ταύρους; Δεν αγαπάει τα ζώα; Είναι λοιπόν τόσο μοχθηρός; Η κοπέλα δεν μπορεί με τίποτα να μοιραστεί τη ζωή της με κάποιον που περνά τη ζωή του μέσα σε αιμοτοχυμένες αρένες. Το δίλημμα για τον ταυρομάχο μας έιναι μεγάλο. Θα πρέπει ή να απαρνηθεί αυτό που ξέρει τόσο καλά και για αυτό του αρέσει να κάνει ή να δεχτεί να χάσει τη μοναδική του αγάπη. Και η αγελάδα; Η αγελάδα δεν είναι άλλη από τη γυναίκα του ταύρου με τον οποίο πρόκειται να μονομαχήσει σε λίγη ώρα σήμερα στην εκατοστή του ταυρομαχία. Τι θα κάνει ο ταυρομάχος μας; Δύο δυνάμεις αντίθετες, αιώνιες συντρόφισσες της ανθρώπινης φύσης σκιαγραφούνται με πολύ πετυχημένο τρόπο από την πένα του συγγραφέα. Η αγάπη για τους άλλους και η αγάπη για τον εαυτό μας. Πόσο είμαστε διατεθιμένοι να χάσουμε ή να εγκαταλείψουμε αυτό που μας δίνει χαρά προκειμένου να βιώσουμε τη χαρά μαζί με τους άλλους μέσα από τους δικούς τους τρόπους;
Οι διάλογοι αλλά και τα τραγούδια – με εξαίρεση κάποια που λέγονται playback- αποδίδονται με επιτυχία και η εξέλιξη του μύθου είναι αριστοτεχνική. Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο μύθος εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο ώστε σταδιακά κάθε μήνυμα –προβληματισμός δίνεται φυσιολογικά μέσα από τη ροή της ιστορίας. Ακόμα και ο μικρός σε ηλικία θεατής μπαίνει ασυναίσθητα βέβαια αλλά ουσιαστικά στη διαδικασία να συνδέει το αίτιο και το αιτιατό της ιστορίας. Μαθαίνει να σκέφτεται ότι κάθε συμπεριφορά και στάση ζωής έχει μια βάση, μια προέλευση και είναι αποτέλεσμα σκέψης και συνειδητής απόφασης. Η εξήγηση που δίνεται από τον ταυρομάχο για την αιτία που τον οδήγησε σε αυτή τη δουλειά, αυτόν που όνειρό του ήταν να είναι ιδιοκτήτης ανθοπωλείου, αφήνει στα παιδιά τους πρώτους σπόρους της σκέψης ότι πολλές φορές το απρόβλεπτο της ζωής σε οδηγεί σε άλλα, ξένα από τη φύση σου μονοπάτια αλλά τη φύση σου ποτέ δεν τη χάνεις και ούτε και μπορείς να την απαρνηθείς.
Και τελικά παιδιά αλλά και ενήλικες καταλαβαίνουν ή θυμούνται ανάλογα με την ηλικία τους κάτι που έχει παρεξηγηθεί και για αυτό βιώνεται λάθος. Δεν υπάρχει δικός μου ή δικός σου τρόπος χαράς μόνο. Υπάρχουν και κοινοί τρόποι. Τρόποι που μετουσιώνονται σε λόγο κοινό για όλους τους ανθρώπους αλλά και για τους ανθρώπους και όλη την υπόλοιπη φύση επίσης. Και δεν είναι άλλος από της αγάπης το μεγαλείο. Η χαρά της αγάπης που σε οδηγεί σε πραγματική, ουσιαστική αλλαγή των θέλω σου και σε βοηθά να καταλάβεις ότι η πραγματική ευτυχία βρίσκεται σε αυτές τις μικρές απλές κινήσεις που όμως είναι τόσο μεγάλες σε επίδραση. Ο ταυρομάχος βρίσκει τον τρόπο μέσα από την αγάπη να συμβιβάσει τα φαινομενικά αντίθετα. Η εκατοστή του ταυρομαχία είναι ουσιαστικά η πρώτη του απόπειρα να αποδείξει ότι με πυξίδα την αγάπη η αρμονική, ειρηνική συνύπαρξη όλων στο βασίλειο της φύσης, είναι εφικτή.
Φεύγοντας σιγοψυθιρίζεις τους στίχους του τραγουδιού με το οποίο κλείνει η ιστορία μας και θυμάσαι αχνά κάπως ότι αυτό το μήνυμα κάποτε στα πρώιμα μαθητικά σου χρόνια το είχες ξαναπάρει ‘Αν όλα τα παιδιά της γης δέναν γερά τα χέρια, κορίτσια αγόρια στη σειρά και στείνανε χορό, ο κόσμος θα γινότανε πολύ πολύ μεγάλος και ολόκληρη τη γη μας θ’αγκάλιαζε θαρρώ...’
Μόνο που σε αυτό το παραμύθι δε δίνουν τα χέρια μόνο τα παιδιά, αλλά και οι μεγάλοι και τα ζώα...δηλαδή όλοι όσοι ανήκουν στη φύση. Πολύ αισιόδοξο το μήνυμα και ειρηνικό αφού η λύση του μύθου της ιστορίας έρχεται με τον ταυρομάχο να θαυμάζει επί σκηνής τον ταύρο να παίζει πίπιζα!
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2010
Χάρις Αλεξίου- Η αγάπη θα σε βρει όπου και να'σαι
Είναι ο χώρος που διαμορφώνει τον καλλιτέχνη ή ο καλλιτέχνης το χώρο;
Ερώτημα που κρέμεται σαν ομπρελίνο πάνω από την τέχνη προσπαθώντας χάρη στην αδυναμία του και εγγενή δυσκολία του να απαντηθεί, να προστατέψει την εκάστοτε προσπάθεια έκφρασης της τέχνης από κακόβουλες κριτικές. Γιατί όταν γίνεσαι μάρτυρας καλλιτεχνικής έκφρασης που δε σε γεμίζει αμέσως προτού αρχίσει να εκτοξεύεται λόγος κριτικής που καταδικάζει, που ρίχνει στα Τάρταρα τον καλλιτέχνη έρχεται, ανοίγεται από πάνω σου και σε συγκρατεί με τον προβληματισμό που σου εμφυτεύει.
Προβληματίζεσαι λοιπόν και αναρωτιέσαι κατά πόσο όντως φταίει ο καλλιτέχνης ο αγαπημένος σου που δεν δονήθηκαν της ψυχής σου οι χορδές στο σύνολό τους παρά μονάχα λεπτοί παλμοί αδιόρατα και σχεδόν ανεπαίσθητα ήρθαν να σε συναντήσουν;
Μήπως φταίει το κοινό του; Μήπως φταίει η πνοή του χώρου που ουσιαστικά ίδια με ένα παγωμένο κύμα αέρα ακινητοποιεί τους θεατές και τους καθιστά ανήμπορους να βιώσουν τη μέθεξη;
Προ ημερών ολίγων προβληματίστηκα πάλι πηγαίνοντας στο Παλλάς να παρακολουθήσω την ‘αγάπη που θα με βρει όπου και να μαι’. Γιατί ναι μεν αισιόδοξος και πολλά υποσχόμενος ο τίτλος της συναυλίας, βασισμένος ταυτόχρονα στην παρακαταθήκη 40 ολόκληρων ετών μουσικής πορείας και τραγουδιών-σταθμών που επιστεγάζονται και ενδυναμώνονται με τη σημερινή κατάθεση των νέων τραγουδιών της Χαρούλας, με το ‘Μεγαλώνω΄ να κυριαρχεί , αλλά η ίδια η συναυλία μία άνευρη εμπειρία που δεν μπόρεσε με τίποτα να θυμήσει μέθεξη κατά τη διάρκειά της.
-‘Μα τι σας έχω κάνει σήμερα;’ Αναρωτήθηκε φωναχτά η Χαρούλα στο δεύτερο μέρος μετά τη Ρόζα χαμογελώντας με παράπονο και ένιωσες τα πρόσωπα όλων μέσα στο σκοτάδι να μειδιούν αναρωτηθέντες και οι ίδιοι εσωτερικά γιατί το χειροκρότημα είναι τόσο αδύναμο και δειλιάζει να εκφραστεί; Για τα χείλη δε που μάταια και με τεράστια δυσκολία αποτόλμησαν να σιγοψιθυρίσουν στίχους αγαπημένους, παλιές θύμησες της ενηλικίωσής τους, των ερώτων τους, των απογοητεύσεών τους, των παθημάτων και θαυμάτων της ψυχής τους που η μεγάλη σε βάθος ψυχής ερμηνεύτρια έχει συνοδέψει και σηματοδοτήσει όλα αυτά τα χρόνια, ούτε λόγος.
Ούτε λόγος γιατί τα χείλη που τόλμησαν, αμέσως πάγωσαν από την πνιγερή σιωπή του πλήθους που απαθές θαρρείς, αμέτοχο, νεκρωμένο στεκόταν και άκουγε, άκουγε μόνο χειροκροτώντας για λίγο στο τέλος, τόσο σε ένταση και διάρκεια όσο νόμιζε ότι του επιτρεπόταν από το χώρο!
Και γίνεσαι έτσι ξαφνικά μάρτυρας για άλλη μια φορά πολυπαθής της εποχής σου. Μιας εποχής τόσο παράλογης που δεν το χωράει ο ανθρώπινος νους. Πηγαίνει ο κόσμος στην ποιότητα, δείχνει ότι την αποζητά και πηγαίνει, γεμίζει το χώρο και όμως μένει απαθής. Υποτάσσεται στο υποτιθέμενο πρωτόκολλο συμπεριφοράς που θεωρητικά του επιβάλλει το περιβάλλον. Η συναυλία είναι συνυφασμένη όπως κάθε μορφή μέθεξης τέχνης με λύτρωση, ξαλάφρωμα, κάθαρση ψυχής. Αν η κάθαρση στην διάρκεια μιας θεατρικής παράστασης εκφράζεται με βουβό πόνο, θλίψη, αναταραχή ή γέλωτα που εκφράζεται με όλους τους δυνατούς τρόπους που μας παρέχει η γλώσσα του σώματος, η κάθαρση της συναυλίας αν μη τι άλλο εκφράζεται και με τραγούδι. Μιας τέτοιας τουλάχιστον μορφή συναυλίας. Παλαμάκια συνοδευτικά, τραγούδι και κίνηση που σε παρασύρει.
Περίμενα ένα πλήθος να γίνει μια αγκαλιά, ένα στόμα, ένα χειροκρότημα, μια κίνηση…
Περίμενα ένα θέατρο που λειτουργώντας ως συναυλιακός χώρος θα έδειχνε τουλάχιστον ότι δεν έχει ξεχάσει το νόημα της λέξης …
Συναυλία, συν και αυλός δηλαδή, όλοι συμμετέχουμε. Και όμως το συν απουσίαζε οικτρά και έντονα αυτό το βράδυ που βρέθηκα εκεί. Και έτσι το ερώτημα παραμένει : Πόσο ο χώρος επηρεάζει την έκφραση; Και αν όντως την επηρεάζει έτσι, μήπως πρέπει να θυμηθούμε αυτό που και η λαϊκή σοφία ποικιλοτρόπως έχει εκφράσει σχετικά με το ‘έκαστος στο είδος του΄ και να το επεκτείνουμε όσο είναι καιρός και στη χρήση των χώρων; Γιατί τελικά ίσως κάθε χώρου η αποπνέουσα ατμόσφαιρά των τοίχων, των διαδρόμων του, των καθισμάτων του, των σκαλοπατιών του και του φωτισμού του, τον προορίζει για συγκεκριμένου είδους εκφράσεις τέχνης;
Ερώτημα που κρέμεται σαν ομπρελίνο πάνω από την τέχνη προσπαθώντας χάρη στην αδυναμία του και εγγενή δυσκολία του να απαντηθεί, να προστατέψει την εκάστοτε προσπάθεια έκφρασης της τέχνης από κακόβουλες κριτικές. Γιατί όταν γίνεσαι μάρτυρας καλλιτεχνικής έκφρασης που δε σε γεμίζει αμέσως προτού αρχίσει να εκτοξεύεται λόγος κριτικής που καταδικάζει, που ρίχνει στα Τάρταρα τον καλλιτέχνη έρχεται, ανοίγεται από πάνω σου και σε συγκρατεί με τον προβληματισμό που σου εμφυτεύει.
Προβληματίζεσαι λοιπόν και αναρωτιέσαι κατά πόσο όντως φταίει ο καλλιτέχνης ο αγαπημένος σου που δεν δονήθηκαν της ψυχής σου οι χορδές στο σύνολό τους παρά μονάχα λεπτοί παλμοί αδιόρατα και σχεδόν ανεπαίσθητα ήρθαν να σε συναντήσουν;
Μήπως φταίει το κοινό του; Μήπως φταίει η πνοή του χώρου που ουσιαστικά ίδια με ένα παγωμένο κύμα αέρα ακινητοποιεί τους θεατές και τους καθιστά ανήμπορους να βιώσουν τη μέθεξη;
Προ ημερών ολίγων προβληματίστηκα πάλι πηγαίνοντας στο Παλλάς να παρακολουθήσω την ‘αγάπη που θα με βρει όπου και να μαι’. Γιατί ναι μεν αισιόδοξος και πολλά υποσχόμενος ο τίτλος της συναυλίας, βασισμένος ταυτόχρονα στην παρακαταθήκη 40 ολόκληρων ετών μουσικής πορείας και τραγουδιών-σταθμών που επιστεγάζονται και ενδυναμώνονται με τη σημερινή κατάθεση των νέων τραγουδιών της Χαρούλας, με το ‘Μεγαλώνω΄ να κυριαρχεί , αλλά η ίδια η συναυλία μία άνευρη εμπειρία που δεν μπόρεσε με τίποτα να θυμήσει μέθεξη κατά τη διάρκειά της.
-‘Μα τι σας έχω κάνει σήμερα;’ Αναρωτήθηκε φωναχτά η Χαρούλα στο δεύτερο μέρος μετά τη Ρόζα χαμογελώντας με παράπονο και ένιωσες τα πρόσωπα όλων μέσα στο σκοτάδι να μειδιούν αναρωτηθέντες και οι ίδιοι εσωτερικά γιατί το χειροκρότημα είναι τόσο αδύναμο και δειλιάζει να εκφραστεί; Για τα χείλη δε που μάταια και με τεράστια δυσκολία αποτόλμησαν να σιγοψιθυρίσουν στίχους αγαπημένους, παλιές θύμησες της ενηλικίωσής τους, των ερώτων τους, των απογοητεύσεών τους, των παθημάτων και θαυμάτων της ψυχής τους που η μεγάλη σε βάθος ψυχής ερμηνεύτρια έχει συνοδέψει και σηματοδοτήσει όλα αυτά τα χρόνια, ούτε λόγος.
Ούτε λόγος γιατί τα χείλη που τόλμησαν, αμέσως πάγωσαν από την πνιγερή σιωπή του πλήθους που απαθές θαρρείς, αμέτοχο, νεκρωμένο στεκόταν και άκουγε, άκουγε μόνο χειροκροτώντας για λίγο στο τέλος, τόσο σε ένταση και διάρκεια όσο νόμιζε ότι του επιτρεπόταν από το χώρο!
Και γίνεσαι έτσι ξαφνικά μάρτυρας για άλλη μια φορά πολυπαθής της εποχής σου. Μιας εποχής τόσο παράλογης που δεν το χωράει ο ανθρώπινος νους. Πηγαίνει ο κόσμος στην ποιότητα, δείχνει ότι την αποζητά και πηγαίνει, γεμίζει το χώρο και όμως μένει απαθής. Υποτάσσεται στο υποτιθέμενο πρωτόκολλο συμπεριφοράς που θεωρητικά του επιβάλλει το περιβάλλον. Η συναυλία είναι συνυφασμένη όπως κάθε μορφή μέθεξης τέχνης με λύτρωση, ξαλάφρωμα, κάθαρση ψυχής. Αν η κάθαρση στην διάρκεια μιας θεατρικής παράστασης εκφράζεται με βουβό πόνο, θλίψη, αναταραχή ή γέλωτα που εκφράζεται με όλους τους δυνατούς τρόπους που μας παρέχει η γλώσσα του σώματος, η κάθαρση της συναυλίας αν μη τι άλλο εκφράζεται και με τραγούδι. Μιας τέτοιας τουλάχιστον μορφή συναυλίας. Παλαμάκια συνοδευτικά, τραγούδι και κίνηση που σε παρασύρει.
Περίμενα ένα πλήθος να γίνει μια αγκαλιά, ένα στόμα, ένα χειροκρότημα, μια κίνηση…
Περίμενα ένα θέατρο που λειτουργώντας ως συναυλιακός χώρος θα έδειχνε τουλάχιστον ότι δεν έχει ξεχάσει το νόημα της λέξης …
Συναυλία, συν και αυλός δηλαδή, όλοι συμμετέχουμε. Και όμως το συν απουσίαζε οικτρά και έντονα αυτό το βράδυ που βρέθηκα εκεί. Και έτσι το ερώτημα παραμένει : Πόσο ο χώρος επηρεάζει την έκφραση; Και αν όντως την επηρεάζει έτσι, μήπως πρέπει να θυμηθούμε αυτό που και η λαϊκή σοφία ποικιλοτρόπως έχει εκφράσει σχετικά με το ‘έκαστος στο είδος του΄ και να το επεκτείνουμε όσο είναι καιρός και στη χρήση των χώρων; Γιατί τελικά ίσως κάθε χώρου η αποπνέουσα ατμόσφαιρά των τοίχων, των διαδρόμων του, των καθισμάτων του, των σκαλοπατιών του και του φωτισμού του, τον προορίζει για συγκεκριμένου είδους εκφράσεις τέχνης;
Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2010
ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ - ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΕΣΤΛΙΝ ΚΑΜΜΙΝΓΚΣ
Και εφ'όσον περί παραμυθιού ο λόγος, γιατί λίγο ο καιρός, έντονη βροχή και δυνατό για τα μεσογειακά μας δεδομένα κρύο, λίγο και η ώρα, βραδινή, βουτηγμένη στα βαθιά, προχωρημένα πέπλα της νυχτιάς, σε κατακλύζει η ανάγκη για παραμύθι να αρχινίσει...
κόκκινη κλωστή δεμένη, στην ανέμη τυλιγμένη ,
και έτσι ξετυλίχτηκε η ανέμη των παραμυθιών του Κάμμινγκς.
Τίτλος του βιβλίου "Παραμύθια", εκδόσεις Νεφέλη 2009 (ISBN 978-960-211-940-2)και συγγραφέας ο Έντουαρντ Έστλιν Κάμμινγκς (Edward Estlin Cummings, 1894-1962), από τους σημαντικότερους, όπως αναφέρεται, Αμερικανούς ποιητές του εικοστού αιώνα. Αν αναλογιστεί κανείς ότι κάθε δημιουργία είναι ένα όνειρο που υλοποιείται και παίρνει μορφή διαφορετική ανάλογα με το είδος της τέχνης που το εκφράζει,τότε εύκολα μπορεί να σκεφτεί ότι το όνειρο που εκφράζει ένας παραμυθάς είναι φτιαγμένο από τα ίδια υλικά που αποτελούν και το όνειρο του ποιητή. Γι' αυτό και δεν με ξενίζει καθόλου αλλά το βρίσκω και πιο φυσικά αναμενόμενο κάθε ποιητής σε κάποια φάση της πνευματικής του πορείας να γίνεται παραμυθάς ή ένας παραμυθάς να γράφει στίχους.Πιο πιθανό θεωρούσα πάντα ένας καλός παραμυθάς να είναι και ποιητής ή να γίνεται, και τούμπαλιν παρά ένας διηγηματογράφος ή μυθιστοριογράφος να γράφει παραμύθια. Γιατί; Μα γιατί τα παραμύθια των οποίων ο κεντρικός άξονας ύπαρξης τους είναι να μεταδώσουν αλληγορικά τη διδαχή, να δώσουν το επιμύθιο, είναι κατά βάση πάντα ποιητικά. Ποιητικά γιατί όχι μόνο ποιούν ήθος αλλά γιατί οι λέξεις τους και οι εικόνες τους είναι ποιητικές. Γίνονται οχήματα που απλά σε μεταφέρουν αλλού. Κάνουν το απίθανο να συμβαίνει, δίνουν ψυχή και πνοή στο άυλο, είναι οι λέξεις τους πουλιά που σε ταξιδεύουν και σε βοηθούν να τα βλέπεις όλα αλλιώς. Σαν να τα ξανανακαλύπτεις ένα πράγμα...Θυμάμαι την αίσθηση που είχα όταν διάβασ πρώτη φορά μου παραμύθι για μεγάλους. Ένιωσα τόση έκπληξη, όταν είδα μια φαινομενικά απλοϊκή ιστορία να με κάνει να νιώθω ότι ανακαλύπτω τον άλλο κόσμο, αυτόν που δεν είναι μικρός, ούτε συμβατικός, πόσο μάλλον κάλπικος ή θνητός. Πέρασα σαν την Αλίκη μέσα από τον καθρέφτη και πήγα στη χώρα των θαυμάτων, στη χώρα αυτή της οποίας ο κόσμος είναι ο μόνος γνήσιος και γι' αυτό αιώνια ζωντανός. Ίδια έκπληξη με αυτή που είχα και ακόμα έχω όταν διάβάζοντας ένα στίχο ή περισσότερους περνώ πάλι πίσω από τον καθρέφτη με λέξεις τόσο απλές και νοήματα τόσο φαινομενικά απλοϊκά...
Αυτήν την έκπληξη βίωσα όταν διάβασα και τα παραμύθια του Κάμμινγκς. Παραμύθια και για μεγάλους για να μην πω πρωτίστως γι'αυτούς. Αν και πραγματικά θεωρώ άσκοπο και άνευρο, άνευ ουσίας το διαχωρισμό των παραμυθιών με βάση τα ηλικιακά γκρουπ στα οποία υποτιθέμενα απαυθύνονται. Γιατί τα παραμύθια απευθύνονται σε όλους ανεξαρτήτως ηλικίας ή συναισθηματικής ωρίμανσης όπως ακριβώς και τα ποιήματα. Και αυτό είναι και το βασικότερο θεμέλιο της μεγάλης δύναμης που έχουν, η ποίηση και η παραμυθία, και της τεράστιας επίδρασης που ασκούν.
'Παραμύθια' λοιπόν τα τέσσερα πεζογραφήματα του Κάμμινγκς με όλα τα μαγικά υλικά για όλους μας. Στο προλογικό σημείωμα ο αναγνώστης πληροφορείται ότι οι τρεις από τις τέσσερις ιστορίες γράφτηκαν από τον ποιητή για την κόρη του Νάνσυ ενώ η τέταρτη (Ο ελέφαντας και η πεταλούδα)πιθανολογείται ότι γράφτηκε μετά το 1948 για το μικρό του εγγονό.
Το επιμύθιο δε δίνεται άμεσα αλλά αφήνεται στην αίσθηση που δημιουργείται στον αναγνώστη / ακροατή. Φτιάχνει ο καθένας το δικό του με βάση τις χορδές της ψυχής του που περισσότερο δονούνται. Τα δικά μου ήταν κάπως έτσι όπως τα περιγράφω στις αναρτήσεις που ακολουθούν με τίτλο το καθένα από τα τέσσερα παραμύθια...
Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2010
Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες- ΒΙΒΛΙΟ - ΚΡΙΤΙΚΗ
BiblioNet : Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες
΄Το Οριζόντιο Ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες’ είναι καρπός πονήματος του κου Αργύρη Χιόνη, και βαδίζοντας στο δεύτερο ηλικιακό του έτος–Εκδόσεις Κίχλη 2008, ISBN 978-960-98390-3-7-έχει ήδη κατακτήσει μεγάλη μερίδα εραστών του βιβλίου, αποσπώντας και το κρατικό βραβείο διηγήματος για το έτος 2009. Παραφράζοντας το Στεφάν Μαλαρμέ που έλεγε ότι ‘κάθε βιβλίο είναι ένα παράθυρο στον κόσμο’ θα πω ότι οι αφύσικες αυτές ιστορίες σε μένα άνοιξαν παράθυρα που είχαν κλείσει ή ξεχαστεί κατά τη διάρκεια της πορείας μου προς την ενηλικίωση.
Παράθυρα που ατενίζουν στο μπλε της θάλασσας, στο απέραντο γαλάζιο του ουρανού, στο πράσινο των βουνών, στο φλερτάρισμα της αγριάδας με το διπλανό της κυπαρίσσι, στο κλείσιμο του ματιού των απέναντι βουνών στο αεράκι που τα χαιδεύει απαλά, στις πέτρες που ονειρεύονται κήπους, στις παπαρούνες που ανθίζουν κοκκινίζοντας, στα μάτια που δε θέλουν απλά να κοιτούν αλλά να βλέπουν.
Θυμήθηκα πώς μπορεί κάποιος να βλέπει αν το θελήσει...να νιώθει και να μη φοβάται να περάσει τη διαχωριστική γραμμή που η σκληρή, κάθε άλλο παρά ανθρώπινη καθημερινότητα θέτει μεταξύ επιβαλλόμενης λογικής και ηθελημένα καλυμένης ευαισθησίας. Θυμήθηκα ότι ‘ο θάνατος και η ζωή ενώνονται’ γιατί ‘αυτό το υποθετικό τέλος και η υποθετική διάρκεια είναι στην ουσία το ίδιο ακριβώς πράγμα, ένα όνειρο’ όπως μοναδικά εκφράζει με την πένα του ο ποιητής μας-πεζογράφος (σελίδα 18).
Σε συνέντευξή του ο ίδιος τον Ιανουάριο 2009 στο περιοδικό Lifo αναφέρει ότι το παρόν βιβλίο συμπληρώνει το τρίπτυχο πεζογραφικής δημιουργίας που ξεκίνησε με το Όντα και μη Όντα από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης (βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω», 2007), το οποίο και διαδέχτηκε την επόμενη χρονιά το Περί αγγέλων και δαιμόνων από τις ίδιες εκδόσεις. Η ραχοκοκκαλιά τους , συνεχίζει, είναι ίδια με αυτή του ποιητικού του έργου, η υπαρξιακή αγωνία και η συνεχής αντιπαράθεσή τους με το θάνατο.
Το σίγουρο για τον αντίκτυπο των ιστοριών αυτών στην ψυχή μου είναι ο θρίαμβος πάλι του παραμυθιού. Του παραμυθιού που τελικά σε διδάσκει ότι δε χρειάζεται να αναλώνεσαι σε ένα ατέρμονο ψάξιμο για τη μαγική συνταγή του ονείρου. Του ονείρου τα υλικά δεν είναι γραμμένα σε κιτάπια ή περγαμηνές ή βιβλία μαγειρικής. Υπάρχουν εξ αρχής της γενέσεως μας και συμπορεύονται πιστοί συνταξιδευτές της ζωής μας αφήνοντας τα σημάδια τους στη φύση που μας κυοφορεί και κάποια στιγμή όλους, με τη σειρά μας, μας ανασταίνει.
Ο κος Χιόνης μοιράζεται μαζί μας τη χάρη που του χει δοθεί να μιλήσει απλά, αυτή που επιθυμεί και ο γέροντας του Σεφέρη (Ένας γέροντας στην ακροποταμιά, στ. 16):
Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη
Διαβάστε το και εναντιωθείτε στον ανείπωτο, φρικιαστικό εφιάλτη της σοβαροφανούς πραγματικότητας που της έχουμε επιτρέψει να μας καταδιώκει και να μας τυλίγει όλο και πιο σφιχτά.
Διαβάστε το και αφεθείτε στην γλυκύτητα του ονείρου, της πίστης ότι όλα είναι εφικτά και ότι ακόμα και για αυτά που φαντάζουν αδύνατα αν τελικά δε γίνουν, η έκπληξη και το απρόσμενο θα έρθουν και θα αποδείξουν ότι καλώς δεν έγιναν...
΄Το Οριζόντιο Ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες’ είναι καρπός πονήματος του κου Αργύρη Χιόνη, και βαδίζοντας στο δεύτερο ηλικιακό του έτος–Εκδόσεις Κίχλη 2008, ISBN 978-960-98390-3-7-έχει ήδη κατακτήσει μεγάλη μερίδα εραστών του βιβλίου, αποσπώντας και το κρατικό βραβείο διηγήματος για το έτος 2009. Παραφράζοντας το Στεφάν Μαλαρμέ που έλεγε ότι ‘κάθε βιβλίο είναι ένα παράθυρο στον κόσμο’ θα πω ότι οι αφύσικες αυτές ιστορίες σε μένα άνοιξαν παράθυρα που είχαν κλείσει ή ξεχαστεί κατά τη διάρκεια της πορείας μου προς την ενηλικίωση.
Παράθυρα που ατενίζουν στο μπλε της θάλασσας, στο απέραντο γαλάζιο του ουρανού, στο πράσινο των βουνών, στο φλερτάρισμα της αγριάδας με το διπλανό της κυπαρίσσι, στο κλείσιμο του ματιού των απέναντι βουνών στο αεράκι που τα χαιδεύει απαλά, στις πέτρες που ονειρεύονται κήπους, στις παπαρούνες που ανθίζουν κοκκινίζοντας, στα μάτια που δε θέλουν απλά να κοιτούν αλλά να βλέπουν.
Θυμήθηκα πώς μπορεί κάποιος να βλέπει αν το θελήσει...να νιώθει και να μη φοβάται να περάσει τη διαχωριστική γραμμή που η σκληρή, κάθε άλλο παρά ανθρώπινη καθημερινότητα θέτει μεταξύ επιβαλλόμενης λογικής και ηθελημένα καλυμένης ευαισθησίας. Θυμήθηκα ότι ‘ο θάνατος και η ζωή ενώνονται’ γιατί ‘αυτό το υποθετικό τέλος και η υποθετική διάρκεια είναι στην ουσία το ίδιο ακριβώς πράγμα, ένα όνειρο’ όπως μοναδικά εκφράζει με την πένα του ο ποιητής μας-πεζογράφος (σελίδα 18).
Σε συνέντευξή του ο ίδιος τον Ιανουάριο 2009 στο περιοδικό Lifo αναφέρει ότι το παρόν βιβλίο συμπληρώνει το τρίπτυχο πεζογραφικής δημιουργίας που ξεκίνησε με το Όντα και μη Όντα από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης (βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω», 2007), το οποίο και διαδέχτηκε την επόμενη χρονιά το Περί αγγέλων και δαιμόνων από τις ίδιες εκδόσεις. Η ραχοκοκκαλιά τους , συνεχίζει, είναι ίδια με αυτή του ποιητικού του έργου, η υπαρξιακή αγωνία και η συνεχής αντιπαράθεσή τους με το θάνατο.
Το σίγουρο για τον αντίκτυπο των ιστοριών αυτών στην ψυχή μου είναι ο θρίαμβος πάλι του παραμυθιού. Του παραμυθιού που τελικά σε διδάσκει ότι δε χρειάζεται να αναλώνεσαι σε ένα ατέρμονο ψάξιμο για τη μαγική συνταγή του ονείρου. Του ονείρου τα υλικά δεν είναι γραμμένα σε κιτάπια ή περγαμηνές ή βιβλία μαγειρικής. Υπάρχουν εξ αρχής της γενέσεως μας και συμπορεύονται πιστοί συνταξιδευτές της ζωής μας αφήνοντας τα σημάδια τους στη φύση που μας κυοφορεί και κάποια στιγμή όλους, με τη σειρά μας, μας ανασταίνει.
Ο κος Χιόνης μοιράζεται μαζί μας τη χάρη που του χει δοθεί να μιλήσει απλά, αυτή που επιθυμεί και ο γέροντας του Σεφέρη (Ένας γέροντας στην ακροποταμιά, στ. 16):
Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη
Διαβάστε το και εναντιωθείτε στον ανείπωτο, φρικιαστικό εφιάλτη της σοβαροφανούς πραγματικότητας που της έχουμε επιτρέψει να μας καταδιώκει και να μας τυλίγει όλο και πιο σφιχτά.
Διαβάστε το και αφεθείτε στην γλυκύτητα του ονείρου, της πίστης ότι όλα είναι εφικτά και ότι ακόμα και για αυτά που φαντάζουν αδύνατα αν τελικά δε γίνουν, η έκπληξη και το απρόσμενο θα έρθουν και θα αποδείξουν ότι καλώς δεν έγιναν...
Τρίτη 26 Ιανουαρίου 2010
ΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ-Επιμορφωτικό Σεμινάριο Εκδόσεων Πατάκη
ΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ
Ένα μεγάλο μπράβο στις δραστηριότητες της 'Λέσχης Δημιουργικού Σχολείου' και στους υπευθύνους της, και από πλευράς μου με αφορμή το βιωματικό εργαστήριο-σεμινάριο που παρακολούθησα με θέμα 'Παιχνίδια αυτοεκτίμησης και έλεγχος θυμού' στις 16 & 23/01/2010, το οποίο οργανώθηκε από τις εκδόσεις Πατάκη.
Το σχολείο οφείλει αν μη τι άλλο να είναι δημιουργικό αλλά το ερώτημα κατά πόσο τα καταφέρνει, δυστυχώς στοιχειώνει την καθημερινότητα όλων εμάς των πιστών υπηρετών/υπηρετριών του. Και έτσι μαζευόμαστε σιγά-σιγά, δειλά στην αρχή και σταδιακά όλο και πιο θαρραλέα και ενώνουμε τα θέλω μας και τις φωνές μας και με την κατάλληλη καθοδήγηση και τον απαραίτητο παιδαγωγικό σχεδιασμό η Λέσχη γεννάται. Γινόμαστε μέλη της και φιλότιμες , πραγματικά αξιόλογες προσπάθειες διεύρυνσης των γνωστικών μας πεδίων γίνονται και αισιοδοξία αν μη τι άλλο μας πλημμυρίζει ότι χάρη σε αυτά που τώρα μαθαίνουμε, χάρη σε αυτές τις ιδέες που τώρα ανταλλάσσουμε και βελτιώνουμε αναφορικά με την παιδαγωγική και εκπαιδευτική μας πρακτική και καθημερινότητα, κάτι καλύτερο θα κάνουμε ώστε το σχολείο να είναι δημιουργικό.
Η αισιοδοξία που σε κυριεύει μαθαίνοντας μέσα από αυτά τα σεμινάρια και εργαστήρια σκιάζεται λίγο στην αρχή από την πικρία αυτού του ανομολόγητου, αναπάντητου γιατί...'Γιατί δεν τα κάναμε αυτά στο Πανεπιστήμιο;' ήταν η ερώτηση που ούτε λίγο ούτε πολύ φλερτάραμε όλοι οι συμμετέχοντες στα χείλη μας φεύγοντας στο τέλος του εργαστηρίου. 'Αχ, πόσο πιο ωραία θα ήταν αν ήξερα έστω το ένα δέκατο από αυτά που θα μπορούσα να κάνω για το μάθημα και τους μαθητές μου την πρώτη μέρα που μπήκα στην τάξη' ήταν άλλη μια από τις φράσεις που σιγομουρμουρίζαμε στο διάλειμμα.
Και πάλι όμως το ανθρώπινο δυναμικό εμένα προσωπικά με εξέπληξε ευχάριστα για άλλη μια φορά και επιβεβαίωσε την πίστη μου ότι ο δάσκαλος κατά ένα μεγάλο ποσοστό γεννάται και εν συνεχεία εξελίσσεται και ανελίσσεται ποιοτικά ...γιατί ό,τι ο εμψυχωτής μας κος Ανδρέας Αρματάς μοιράστηκε μαζί μας ήταν η προχωρημένη μορφή του σπόρου αυτού του στριμωγμένου στην ψυχή του εκπαιδευτικού-λειτουργού...ό,τι μας είπε όχι μόνο βρήκε ανταπόκριση αλλά πολλές φορές έδωσε το έναυσμα να εκφραστούν εμπειρίες και προσπάθειες από το πόνημα του καθενός που το ασκεί συνειδητά από την έδρα και μαζί με τα παιδιά, οι οποίες αν μη τι άλλο αποδεικνύουν ότι η δημιουργικότητα είναι στη φύση του εν τη δημιουργία πορευόμενου εκπαιδευτικού...
Και κάτι ακόμα πολύ αισιόδοξο, ότι ο μέσος όρος ηλικίας ήταν σχετικά μικρός, γεγονός που κατά τη γνώμη μου δείχνει ότι ο χώρος της οργανωμένης συστηματικής μάθησης ανανεώνεται από νεοεισερχόμενο κύμα λειτουργών που διψούν να μάθουν, να καταρτιστούν και να είναι δημιουργικοί. Είθε η πνοή δημιουργίας και η δημιουργικότητα που πυροδοτείται εξ αυτής να χαρακτηρίζει τις επερχόμενες γενιές ενηλίκων που τώρα ζυμώνονται στις τάξεις μας του σήμερα και στα επόμενα χρόνια της ενήλικης ζωής τους. Γιατί η μεγαλύτερη ίσως παρεξήγηση που ίσως έχει διατελεσθεί σχετικά με τη λέξη δημιουργικότητα είναι ότι έχει λανθασμένα ταυτιστεί με συγκεκριμένη ηλικιακή κάστα...και αυτό είναι το έγκλημα που διατελείται και σήμερα. 'Δημιούργησε τώρα που είσαι νέος, τώρα που μπορείς' είναι μια από τις χιλιοειπωμένες ατάκες του σημερινού κοινωνικού γίγνεσθαι που διδάσκεται στα παιδιά μας. ΛΑΘΟΣ θα τολμήσω να πω και εγώ λοιπόν και θα αντιπαράξω ' ΠΟΤΕ ΜΗ ΣΤΑΜΑΤΑΤΕ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΕ ΓΙΑΤΙ ΤΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΘΑ ΧΑΣΕΤΕ ΤΕΛΕΙΩΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΑΣ'.
Αν με ρωτήσει κάποιος τι έμαθα τελικά από αυτό το βιωματικό εργαστήριο, θα πω ότι έμαθα ξανά τι σημαίνει δημιουργικότητα. Δεν έμαθα μόνο ωραία παιχνίδια που μπορώ να εντάξω στο πρόγραμμα διδασκαλίας μου και να βοηθήσω τα παιδιά μας να μορφώνονται ολοκληρωτικά γιατί θυμηθείτε ότι η μόρφωση αυτό ακριβώς είναι, η προσπάθεια συγκρότησης προσωπικότητας ολοκληρωμένης και όχι η παροχή συσσωρευμένων, παρωχημένων ή μη γνώσεων. Δεν έμαθα λοιπόν απλώς να κάνω ένα μάθημα ευχάριστο διανθίζοντάς το με κάποιες ευκαιρίες για τους μαθητές να μάθουν τον εαυτό τους καλύτερα και να εστιάσουν σε αυτόν μαθαίνοντας μέσα από το παιχνίδι να ελέγχουν το θυμό τους, τις αντιδράσεις τους, να ασκούν την αυτοπειθαρχία τους, να συνεργάζονται και να αγαπούν έμπρακτα τους εαυτούς τους χτίζοντας την αυτοπεποίθησή τους και την αυτοεκτίμησή τους.
Έμαθα ότι ουσία ύπαρξης του ρόλου μου είναι πρώτα από όλα να μάθω εγώ μέσα απότο παιχνίδι να καλλιεργώ την αυτοεκτίμησή μου, την αυτοπεποίθησή μου και να αποβάλλω τυχόν παρελθοντικά φαντάσματα που στοίχειωναν την παιδική και όχι μόνο ηλικία. Έμαθα να μη φοβάμαι να είμαι δημιουργική, ένιωσα τη χαρά της αναγέννησης καθώς με κάθε βίωμα κάθε παιχνιδιού αναδυόμουν μέσα από τα στρώματα σκουριάς και σκόνης που λανθασμένα κάποιοι προσπαθούν να τηρήσουν ως πέπλο προστασίας της μαθησιακής διαδικασίας. Έμαθα να τολμώ να παραδέχομαι και να αντιμετωπίζω δραστκά αυτό που πολύ εύστοχα διατυπώθηκε ως παρατήρηση κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου' if something doesn't work you just change the way you do it'. Με απλά Ελληνικά δηλαδή μη φοβάστε την αναποτελεσματικότητα κάποιων μέτρων/μεθόδων σας κατά τη διάρκεια της σκληρής σας εργασίας. Όσοι εργάζονται σκληρά θα συγκρουστούν και με την αποτυχία και με την υποτιθέμενη ή μη αναποτελεσματικότητα και με την στασιμότητα. Μη φοβείτε την αλλαγή και προς θεού μη νιώσετε άσχημα για τον εαυτό σας. Θέλει αρετή και τόλμη η δημιουργία
Ένα μεγάλο μπράβο στις δραστηριότητες της 'Λέσχης Δημιουργικού Σχολείου' και στους υπευθύνους της, και από πλευράς μου με αφορμή το βιωματικό εργαστήριο-σεμινάριο που παρακολούθησα με θέμα 'Παιχνίδια αυτοεκτίμησης και έλεγχος θυμού' στις 16 & 23/01/2010, το οποίο οργανώθηκε από τις εκδόσεις Πατάκη.
Το σχολείο οφείλει αν μη τι άλλο να είναι δημιουργικό αλλά το ερώτημα κατά πόσο τα καταφέρνει, δυστυχώς στοιχειώνει την καθημερινότητα όλων εμάς των πιστών υπηρετών/υπηρετριών του. Και έτσι μαζευόμαστε σιγά-σιγά, δειλά στην αρχή και σταδιακά όλο και πιο θαρραλέα και ενώνουμε τα θέλω μας και τις φωνές μας και με την κατάλληλη καθοδήγηση και τον απαραίτητο παιδαγωγικό σχεδιασμό η Λέσχη γεννάται. Γινόμαστε μέλη της και φιλότιμες , πραγματικά αξιόλογες προσπάθειες διεύρυνσης των γνωστικών μας πεδίων γίνονται και αισιοδοξία αν μη τι άλλο μας πλημμυρίζει ότι χάρη σε αυτά που τώρα μαθαίνουμε, χάρη σε αυτές τις ιδέες που τώρα ανταλλάσσουμε και βελτιώνουμε αναφορικά με την παιδαγωγική και εκπαιδευτική μας πρακτική και καθημερινότητα, κάτι καλύτερο θα κάνουμε ώστε το σχολείο να είναι δημιουργικό.
Η αισιοδοξία που σε κυριεύει μαθαίνοντας μέσα από αυτά τα σεμινάρια και εργαστήρια σκιάζεται λίγο στην αρχή από την πικρία αυτού του ανομολόγητου, αναπάντητου γιατί...'Γιατί δεν τα κάναμε αυτά στο Πανεπιστήμιο;' ήταν η ερώτηση που ούτε λίγο ούτε πολύ φλερτάραμε όλοι οι συμμετέχοντες στα χείλη μας φεύγοντας στο τέλος του εργαστηρίου. 'Αχ, πόσο πιο ωραία θα ήταν αν ήξερα έστω το ένα δέκατο από αυτά που θα μπορούσα να κάνω για το μάθημα και τους μαθητές μου την πρώτη μέρα που μπήκα στην τάξη' ήταν άλλη μια από τις φράσεις που σιγομουρμουρίζαμε στο διάλειμμα.
Και πάλι όμως το ανθρώπινο δυναμικό εμένα προσωπικά με εξέπληξε ευχάριστα για άλλη μια φορά και επιβεβαίωσε την πίστη μου ότι ο δάσκαλος κατά ένα μεγάλο ποσοστό γεννάται και εν συνεχεία εξελίσσεται και ανελίσσεται ποιοτικά ...γιατί ό,τι ο εμψυχωτής μας κος Ανδρέας Αρματάς μοιράστηκε μαζί μας ήταν η προχωρημένη μορφή του σπόρου αυτού του στριμωγμένου στην ψυχή του εκπαιδευτικού-λειτουργού...ό,τι μας είπε όχι μόνο βρήκε ανταπόκριση αλλά πολλές φορές έδωσε το έναυσμα να εκφραστούν εμπειρίες και προσπάθειες από το πόνημα του καθενός που το ασκεί συνειδητά από την έδρα και μαζί με τα παιδιά, οι οποίες αν μη τι άλλο αποδεικνύουν ότι η δημιουργικότητα είναι στη φύση του εν τη δημιουργία πορευόμενου εκπαιδευτικού...
Και κάτι ακόμα πολύ αισιόδοξο, ότι ο μέσος όρος ηλικίας ήταν σχετικά μικρός, γεγονός που κατά τη γνώμη μου δείχνει ότι ο χώρος της οργανωμένης συστηματικής μάθησης ανανεώνεται από νεοεισερχόμενο κύμα λειτουργών που διψούν να μάθουν, να καταρτιστούν και να είναι δημιουργικοί. Είθε η πνοή δημιουργίας και η δημιουργικότητα που πυροδοτείται εξ αυτής να χαρακτηρίζει τις επερχόμενες γενιές ενηλίκων που τώρα ζυμώνονται στις τάξεις μας του σήμερα και στα επόμενα χρόνια της ενήλικης ζωής τους. Γιατί η μεγαλύτερη ίσως παρεξήγηση που ίσως έχει διατελεσθεί σχετικά με τη λέξη δημιουργικότητα είναι ότι έχει λανθασμένα ταυτιστεί με συγκεκριμένη ηλικιακή κάστα...και αυτό είναι το έγκλημα που διατελείται και σήμερα. 'Δημιούργησε τώρα που είσαι νέος, τώρα που μπορείς' είναι μια από τις χιλιοειπωμένες ατάκες του σημερινού κοινωνικού γίγνεσθαι που διδάσκεται στα παιδιά μας. ΛΑΘΟΣ θα τολμήσω να πω και εγώ λοιπόν και θα αντιπαράξω ' ΠΟΤΕ ΜΗ ΣΤΑΜΑΤΑΤΕ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΕ ΓΙΑΤΙ ΤΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΘΑ ΧΑΣΕΤΕ ΤΕΛΕΙΩΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΑΣ'.
Αν με ρωτήσει κάποιος τι έμαθα τελικά από αυτό το βιωματικό εργαστήριο, θα πω ότι έμαθα ξανά τι σημαίνει δημιουργικότητα. Δεν έμαθα μόνο ωραία παιχνίδια που μπορώ να εντάξω στο πρόγραμμα διδασκαλίας μου και να βοηθήσω τα παιδιά μας να μορφώνονται ολοκληρωτικά γιατί θυμηθείτε ότι η μόρφωση αυτό ακριβώς είναι, η προσπάθεια συγκρότησης προσωπικότητας ολοκληρωμένης και όχι η παροχή συσσωρευμένων, παρωχημένων ή μη γνώσεων. Δεν έμαθα λοιπόν απλώς να κάνω ένα μάθημα ευχάριστο διανθίζοντάς το με κάποιες ευκαιρίες για τους μαθητές να μάθουν τον εαυτό τους καλύτερα και να εστιάσουν σε αυτόν μαθαίνοντας μέσα από το παιχνίδι να ελέγχουν το θυμό τους, τις αντιδράσεις τους, να ασκούν την αυτοπειθαρχία τους, να συνεργάζονται και να αγαπούν έμπρακτα τους εαυτούς τους χτίζοντας την αυτοπεποίθησή τους και την αυτοεκτίμησή τους.
Έμαθα ότι ουσία ύπαρξης του ρόλου μου είναι πρώτα από όλα να μάθω εγώ μέσα απότο παιχνίδι να καλλιεργώ την αυτοεκτίμησή μου, την αυτοπεποίθησή μου και να αποβάλλω τυχόν παρελθοντικά φαντάσματα που στοίχειωναν την παιδική και όχι μόνο ηλικία. Έμαθα να μη φοβάμαι να είμαι δημιουργική, ένιωσα τη χαρά της αναγέννησης καθώς με κάθε βίωμα κάθε παιχνιδιού αναδυόμουν μέσα από τα στρώματα σκουριάς και σκόνης που λανθασμένα κάποιοι προσπαθούν να τηρήσουν ως πέπλο προστασίας της μαθησιακής διαδικασίας. Έμαθα να τολμώ να παραδέχομαι και να αντιμετωπίζω δραστκά αυτό που πολύ εύστοχα διατυπώθηκε ως παρατήρηση κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου' if something doesn't work you just change the way you do it'. Με απλά Ελληνικά δηλαδή μη φοβάστε την αναποτελεσματικότητα κάποιων μέτρων/μεθόδων σας κατά τη διάρκεια της σκληρής σας εργασίας. Όσοι εργάζονται σκληρά θα συγκρουστούν και με την αποτυχία και με την υποτιθέμενη ή μη αναποτελεσματικότητα και με την στασιμότητα. Μη φοβείτε την αλλαγή και προς θεού μη νιώσετε άσχημα για τον εαυτό σας. Θέλει αρετή και τόλμη η δημιουργία
ΘΕΑΤΡΟ - ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΕΣΣΕΡΑ
ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΕΣΣΕΡΑ (κοινωνικό του Γ. Τσίρου)
Θέατρο Τέχνης 'ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ' - ΥΠΟΓΕΙΟ
Στα σχολικά εγχειρίδια μαθαίναμε τη σπουδαιότητα του τρία ως αριθμού και των πολλαπλασιών του.Μετά το συγκεκριμένο έργο φεύγεις με τη συνειδητοπίηση ότι το τέσσερα είναι ένας επίσης μεγάλης εξουσίας άριθμός στην ανθρώπινη ζωή. Τέσσερα τα μάτια που σε θωρούν και επηρρεάζουν κάθε πτυχή ή πράξη της ζωής σου: το κράτος με τη μορφή του νομοθέτη,το μάτι της ψυχής του απλού αγωνιστή -ανθρώπου, το μάτι του συστήματος της πληροφόρησης με τη Τηλεόραση να κρατεί γερά τον πρωταγωνιστικό ρόλο και τέλος το μάτι του εν θέσει ισχύοντος τοποθετημένου πολίτη-εξουσιαστή με κυρίαρχη ιδιότητα αυτή του πολιτικού που θεωρητικά φροντίζει για τη σωστή και πιστή εφαρμογή του νόμου.Και το ερώτημα που θέτει το έργο του σχετικά νεοφερμένου εγχώριου συγγραφέα μας κου Γιάννη Τσίρου 'Υπάρχει δικαιοσύνη;'σε συντροφεύει όχι ασφυκτικά αλλά με πόνο και θλίψη, με τη γνωστή χαρμολύπη του Ελύτη...Θεωρητικά ναι υπάρχει απαντάς αλλά με βάση ποιες αξίες ποιανού ματιού;;;Και αν όντως υπάρχει δεν όφειλε ως αξία αντικειμενική να μην συγκρούεται με την έννοια την ιδιαίτερη της δικαιοσύνης που κάθε μάτι της έχει προσδώσει; 'Ισως τελικά τα νέα δεν είναι και τόσο ευχάριστα ...γιατί κάθε τι που υπάρχει κινδυνεύει να παραποιηθεί, να αλλοιωθεί και ίσως ακόμα και να ξεχαστεί ή χειρότερα ακόμα να αποπροσανατολιστεί, να χάσει το νόημα της ύπαρξής του σε μια κοινωνία που αγκομαχεί, που αλλοιώνεται και απέχει πολύ από τις αλήθειες της που θα πρεπε να ορίζουν το δρόμο της όχι μόνο το σημερινό αλλά και τον αυριανό. Πολύ δυνατό έργο που προβληματίζει, θέτει ερωτήματα και υπενθυμίζει στον καθένα μας την υποχρέωσή του να αναζητήσει τις απαντήσεις τους, με συγκλονιστικές, καθηλωτικές ερμηνείες. Η τέχνη εδώ σε αυτή τη θεατρική σκηνή με αυτήν την παραγωγή φωτίζει πάλι το σκοτάδι της ψυχής που δυστυχώς καθημερινά καθηλώνεται ποικιλοτρόπως και ξεχνά να αγρυπνά.
Θέατρο Τέχνης 'ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ' - ΥΠΟΓΕΙΟ
Στα σχολικά εγχειρίδια μαθαίναμε τη σπουδαιότητα του τρία ως αριθμού και των πολλαπλασιών του.Μετά το συγκεκριμένο έργο φεύγεις με τη συνειδητοπίηση ότι το τέσσερα είναι ένας επίσης μεγάλης εξουσίας άριθμός στην ανθρώπινη ζωή. Τέσσερα τα μάτια που σε θωρούν και επηρρεάζουν κάθε πτυχή ή πράξη της ζωής σου: το κράτος με τη μορφή του νομοθέτη,το μάτι της ψυχής του απλού αγωνιστή -ανθρώπου, το μάτι του συστήματος της πληροφόρησης με τη Τηλεόραση να κρατεί γερά τον πρωταγωνιστικό ρόλο και τέλος το μάτι του εν θέσει ισχύοντος τοποθετημένου πολίτη-εξουσιαστή με κυρίαρχη ιδιότητα αυτή του πολιτικού που θεωρητικά φροντίζει για τη σωστή και πιστή εφαρμογή του νόμου.Και το ερώτημα που θέτει το έργο του σχετικά νεοφερμένου εγχώριου συγγραφέα μας κου Γιάννη Τσίρου 'Υπάρχει δικαιοσύνη;'σε συντροφεύει όχι ασφυκτικά αλλά με πόνο και θλίψη, με τη γνωστή χαρμολύπη του Ελύτη...Θεωρητικά ναι υπάρχει απαντάς αλλά με βάση ποιες αξίες ποιανού ματιού;;;Και αν όντως υπάρχει δεν όφειλε ως αξία αντικειμενική να μην συγκρούεται με την έννοια την ιδιαίτερη της δικαιοσύνης που κάθε μάτι της έχει προσδώσει; 'Ισως τελικά τα νέα δεν είναι και τόσο ευχάριστα ...γιατί κάθε τι που υπάρχει κινδυνεύει να παραποιηθεί, να αλλοιωθεί και ίσως ακόμα και να ξεχαστεί ή χειρότερα ακόμα να αποπροσανατολιστεί, να χάσει το νόημα της ύπαρξής του σε μια κοινωνία που αγκομαχεί, που αλλοιώνεται και απέχει πολύ από τις αλήθειες της που θα πρεπε να ορίζουν το δρόμο της όχι μόνο το σημερινό αλλά και τον αυριανό. Πολύ δυνατό έργο που προβληματίζει, θέτει ερωτήματα και υπενθυμίζει στον καθένα μας την υποχρέωσή του να αναζητήσει τις απαντήσεις τους, με συγκλονιστικές, καθηλωτικές ερμηνείες. Η τέχνη εδώ σε αυτή τη θεατρική σκηνή με αυτήν την παραγωγή φωτίζει πάλι το σκοτάδι της ψυχής που δυστυχώς καθημερινά καθηλώνεται ποικιλοτρόπως και ξεχνά να αγρυπνά.
ΑΚΤΗ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ - 'ΠΑΡΘΕΝΑΓΩΓΕΙΟ ΑΡΡΕΝΩΝ'
Μουσική σκηνή ' Ακτή Πειραιώς'
Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Γιάννης Ζουγανέλης, Σάκης Μπουλάς, Λάκης με τα Ψηλά Ρεβέρ και Ραλλία Χρηστίδου
Με αφορμή το αγκυροβόλημά μου στην Ακτή Πειραιώς,μοιράζομαι και πάλι κάποιες σκέψεις... Μου άρεσε που μέσα από κάποια τραγούδια ήρθαν συντροφιά μας γυναίκες που κυριάρχησαν στη δική μας ηρωική γενιά των 80ς (γυριστρούλα και Ευλαμπία) αλλά δε μου άρεσε που παρά την επιθυμία του κόσμου ο Βασίλης μας δεν άφησε τη Στέλλα να μας επισκεφτεί. Μου άρεσε επίσης που ο Σάκης (Μπουλάς) μας εξέφρασε με το 'και τι ζητάω και τι ζητάω,μια ευκαιρία στον παράδεισο να πάω' αλλά δε μου άρεσε που στον Αχέρωντα δεν αρκούσε για το πέρασμα με τη βάρκα απέναντι, μόνο ένας οβολός αλλά το τσουχτερό τους εισητήριο.Νομίζω δε ότι η εικόνα του ακροατή που επιθυμεί να ταξιδέψει στις μουσικής τη χώρα είναι γενικότερα λίγο έως πολύ παρεξηγημένη.Γιατί ο γλυκός μας Γιαννάκης (Ζουγανέλης) το θεσε πετυχημένα :''φεύγοντας αφήστε ένα ΕΥΡΩ στην είσοδο. Για σας δεν είναι τίποτα για μας όμως είναι 1500 ΕΥΡΩ.'' Οπότε αναρωτιέται ο θεατής ακροατής,δεν αναρωτιέται ; 'Πώς με βλέπουν δηλαδή, ως ενεργό συμμετέχοντα ή ως 1 π.χ. ΕΥΡΩ;'Και εδώ κολλάει ο στίχος από το ΊΣΩΣ του Βασίλη που λέει 'ίσως να είναι το φεγγάρι μια τελεία λευκή σε΄ένα τετράδιο με φύλλα από σκοτάδι...' που δυστυχώς δε μας είπε γιατί εγώ ήθελα που πήγα να τους ακούσω να βγω από το σκοτάδι της καθημερινότητας που μας ακολουθεί σχεδόν παντού και να μην απολαύσω μόνο κάποιες ηλιαχτίδες μουσικού φωτός. Σας ασπάζομαι και σας χαιρετώ προς το παρόν. Και στην υγειά των μουσικών μας ταξιδιών!
Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Γιάννης Ζουγανέλης, Σάκης Μπουλάς, Λάκης με τα Ψηλά Ρεβέρ και Ραλλία Χρηστίδου
Με αφορμή το αγκυροβόλημά μου στην Ακτή Πειραιώς,μοιράζομαι και πάλι κάποιες σκέψεις... Μου άρεσε που μέσα από κάποια τραγούδια ήρθαν συντροφιά μας γυναίκες που κυριάρχησαν στη δική μας ηρωική γενιά των 80ς (γυριστρούλα και Ευλαμπία) αλλά δε μου άρεσε που παρά την επιθυμία του κόσμου ο Βασίλης μας δεν άφησε τη Στέλλα να μας επισκεφτεί. Μου άρεσε επίσης που ο Σάκης (Μπουλάς) μας εξέφρασε με το 'και τι ζητάω και τι ζητάω,μια ευκαιρία στον παράδεισο να πάω' αλλά δε μου άρεσε που στον Αχέρωντα δεν αρκούσε για το πέρασμα με τη βάρκα απέναντι, μόνο ένας οβολός αλλά το τσουχτερό τους εισητήριο.Νομίζω δε ότι η εικόνα του ακροατή που επιθυμεί να ταξιδέψει στις μουσικής τη χώρα είναι γενικότερα λίγο έως πολύ παρεξηγημένη.Γιατί ο γλυκός μας Γιαννάκης (Ζουγανέλης) το θεσε πετυχημένα :''φεύγοντας αφήστε ένα ΕΥΡΩ στην είσοδο. Για σας δεν είναι τίποτα για μας όμως είναι 1500 ΕΥΡΩ.'' Οπότε αναρωτιέται ο θεατής ακροατής,δεν αναρωτιέται ; 'Πώς με βλέπουν δηλαδή, ως ενεργό συμμετέχοντα ή ως 1 π.χ. ΕΥΡΩ;'Και εδώ κολλάει ο στίχος από το ΊΣΩΣ του Βασίλη που λέει 'ίσως να είναι το φεγγάρι μια τελεία λευκή σε΄ένα τετράδιο με φύλλα από σκοτάδι...' που δυστυχώς δε μας είπε γιατί εγώ ήθελα που πήγα να τους ακούσω να βγω από το σκοτάδι της καθημερινότητας που μας ακολουθεί σχεδόν παντού και να μην απολαύσω μόνο κάποιες ηλιαχτίδες μουσικού φωτός. Σας ασπάζομαι και σας χαιρετώ προς το παρόν. Και στην υγειά των μουσικών μας ταξιδιών!
TANGO POR DOS | Θέατρο & Χορός
TANGO POR DOS - αθηνόραμα.gr Θέατρο & Χορός
http://www.athinorama.gr/theatre/articles/default.aspx?c=tango&artid=7997&i=1730
Η μουσική για άλλη μια φορά έχει την τιμητική της. Και αρμονικά αγκαλιασμένη με τους εξαιρετικούς πραγματικά χορευτές του Tango σε παίρνει μαζί της ψηλά στους αιθέρες. Αν η αίσθηση που έχεις μετά από ένα μάθημα χορού ή ένα χαλαρωτικό μασάζ είναι ότι δεν πατάς στο έδαφος αλλά το αγγίζεις απαλά με τα ακροδάχτυλά σου, τότε αυτή η παράσταση είναι για σένα. Γιατί η αίσθηση που έχεις όταν τη βλέπεις είναι πως και εσύ μαζί φλερτάρεις με το έδαφος και ισορροπείς κάπου μεταξύ γης και ουρανού τόσο απλά, τόσο ανάλαφρα και τόσο γλυκά. Tango Por Dos, χορός για δύο λοιπόν, που όλοι είναι ωραίο να χορέψουμε. Αλήθεια πότε ήταν η τελυταία φορά που πήρατε αγκαλιά τον άλλο/την άλλη και ταξιδέψατε πρώτη θέση, με τις ανάσες σας ενωμένες, στης μουσικής το αερόστατο με τις νότες να σας απογειώνουν;
http://www.athinorama.gr/theatre/articles/default.aspx?c=tango&artid=7997&i=1730
Η μουσική για άλλη μια φορά έχει την τιμητική της. Και αρμονικά αγκαλιασμένη με τους εξαιρετικούς πραγματικά χορευτές του Tango σε παίρνει μαζί της ψηλά στους αιθέρες. Αν η αίσθηση που έχεις μετά από ένα μάθημα χορού ή ένα χαλαρωτικό μασάζ είναι ότι δεν πατάς στο έδαφος αλλά το αγγίζεις απαλά με τα ακροδάχτυλά σου, τότε αυτή η παράσταση είναι για σένα. Γιατί η αίσθηση που έχεις όταν τη βλέπεις είναι πως και εσύ μαζί φλερτάρεις με το έδαφος και ισορροπείς κάπου μεταξύ γης και ουρανού τόσο απλά, τόσο ανάλαφρα και τόσο γλυκά. Tango Por Dos, χορός για δύο λοιπόν, που όλοι είναι ωραίο να χορέψουμε. Αλήθεια πότε ήταν η τελυταία φορά που πήρατε αγκαλιά τον άλλο/την άλλη και ταξιδέψατε πρώτη θέση, με τις ανάσες σας ενωμένες, στης μουσικής το αερόστατο με τις νότες να σας απογειώνουν;
SOUL KITCHEN - αθηνόραμα.gr | Σινεμά
http://www.athinorama.gr/cinema/data/movies/default.aspx?id=9063
SOUL KITCHEN - αθηνόραμα.gr | Σινεμά
LET YOUR SOUL COOK
SOUL KITCHEN
Το μαντζούνι που έβαλε στο γλυκό ο σεφ που δικαίως στην ταινία αυτοαποκαλείται ταξιδευτής είναι ξύσματα από το φλοιό του δέντρου Ονδούρα ...και φυσικά αν το βρείτε συνιστώ ανεπιφύλακτα τη χρήση του!
Υπάρχουν άγνωστοι στο ευρύ κοινό αλλά πολλά υποσχόμενοι ηθοποιοί και αυτό είναι ένα από τα αισιόδοξα μηνύματα της ταινίας. Η ζωογόνος όμως δύναμη της ταινίας είναι αυτή που κρύβεται στον τίτλο της. Soul Kitchen είναι η ζωή η ίδια. Ποικιλία συστατικών, πολλές οι επιλογές για συνταγές και πάντα μία η σταθερή μας πυξίδα, η ικανοποίηση, το γέμισμα της ψυχής. Όταν υπάρχει ψυχή σε κάθε τι που κάνεις ό,τι και αν είναι αυτό πάντα βγαίνεις κερδισμένος. Γιατί και στην Ιθάκη σου φτάνεις αλώβητος και κατά πολλά πλουσιότερος από τις ταξιδιωτικές σου εμπειρίες και την ψυχή σου κάνεις ακόμα πιο δυνατή.Και αν ένα φαγητό καεί ή βγει διαφορετικό απ'ό,τι το φανταζόσουν,και αν τα μαγειρικά σου σκεύη δεν είναι τα κατάλληλα, και αν οι Λαιστρυγόνες και οι Κύκλωπες ή οι Σειρήνες σε απειλήσουν εσύ δε σταματάς. Τη δική σου μαγκή συνταγή μπορείς να την δημιουργήσεις και να την απολαύσεις. Με έναν αέρα αισιοδοξίας ότι όλα γίνονται αρκεί αν το θες, και με μια αίσθηση περηφάνιας για την ομορφιά του ελληνικού τρόπου σκέψης φεύγεις από την αίθουσα και πας να μαγειρέψεις χορεύοντας!
SOUL KITCHEN - αθηνόραμα.gr | Σινεμά
LET YOUR SOUL COOK
SOUL KITCHEN
Το μαντζούνι που έβαλε στο γλυκό ο σεφ που δικαίως στην ταινία αυτοαποκαλείται ταξιδευτής είναι ξύσματα από το φλοιό του δέντρου Ονδούρα ...και φυσικά αν το βρείτε συνιστώ ανεπιφύλακτα τη χρήση του!
Υπάρχουν άγνωστοι στο ευρύ κοινό αλλά πολλά υποσχόμενοι ηθοποιοί και αυτό είναι ένα από τα αισιόδοξα μηνύματα της ταινίας. Η ζωογόνος όμως δύναμη της ταινίας είναι αυτή που κρύβεται στον τίτλο της. Soul Kitchen είναι η ζωή η ίδια. Ποικιλία συστατικών, πολλές οι επιλογές για συνταγές και πάντα μία η σταθερή μας πυξίδα, η ικανοποίηση, το γέμισμα της ψυχής. Όταν υπάρχει ψυχή σε κάθε τι που κάνεις ό,τι και αν είναι αυτό πάντα βγαίνεις κερδισμένος. Γιατί και στην Ιθάκη σου φτάνεις αλώβητος και κατά πολλά πλουσιότερος από τις ταξιδιωτικές σου εμπειρίες και την ψυχή σου κάνεις ακόμα πιο δυνατή.Και αν ένα φαγητό καεί ή βγει διαφορετικό απ'ό,τι το φανταζόσουν,και αν τα μαγειρικά σου σκεύη δεν είναι τα κατάλληλα, και αν οι Λαιστρυγόνες και οι Κύκλωπες ή οι Σειρήνες σε απειλήσουν εσύ δε σταματάς. Τη δική σου μαγκή συνταγή μπορείς να την δημιουργήσεις και να την απολαύσεις. Με έναν αέρα αισιοδοξίας ότι όλα γίνονται αρκεί αν το θες, και με μια αίσθηση περηφάνιας για την ομορφιά του ελληνικού τρόπου σκέψης φεύγεις από την αίθουσα και πας να μαγειρέψεις χορεύοντας!
MAZOO AND THE ZOO
http://www.athinorama.gr/child/data/performances/default.aspx?id=2007548
Παιδικό μιούζικαλ; Ναι αλλά όχι μόνο...Πολλή μουσική και χορός με τα γνωστά σε όλους τους μικρούς μας και τις μικρές μας τραγουδάκια της παρέας του Mazoo και συμμετοχή των παιδιών στην εξέλιξη του 'μύθου' με επιτυχημένα οργανωμένο διαδραστικό παιχνίδι. Μεγάλοι και μικροί στήνουν αρμονικά το γαϊτανάκι τους και συνοδεύουν τον Ευθύμη που ψάχνει με επιμονή και υπομονή να βρει τον παπαγάλο του. Στο ταξίδι του αυτό στις ηπείρους, τον Ευθύμη συνοδεύουν οι φίλες του και τον βοηθούν και ο παππούς και η γιαγιά. Χρωματισμένο με οικολογικές ανησυχίες αφού το αερόστατο με το οποίο ταξιδεύει κινείται με λάχανα και όχι με βενζίνη, το έργο αυτό προσφέρει στα παιδιά τη χαρά της συμμετοχής, και τους θυμίζει την αξία της φιλίας, της αγάπης για τα ζώα και τη φύση. Πολύ καλά οργανωμένη παράσταση με ωραία χρώματα και σκηνικά και ηθοποιούς που απολαμβάνουν πραγματικά αυτό που βιώνουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους!
Ένα όμορφο, διδακτικό ταξίδι για όλες τις ηλικίες!
Παιδικό μιούζικαλ; Ναι αλλά όχι μόνο...Πολλή μουσική και χορός με τα γνωστά σε όλους τους μικρούς μας και τις μικρές μας τραγουδάκια της παρέας του Mazoo και συμμετοχή των παιδιών στην εξέλιξη του 'μύθου' με επιτυχημένα οργανωμένο διαδραστικό παιχνίδι. Μεγάλοι και μικροί στήνουν αρμονικά το γαϊτανάκι τους και συνοδεύουν τον Ευθύμη που ψάχνει με επιμονή και υπομονή να βρει τον παπαγάλο του. Στο ταξίδι του αυτό στις ηπείρους, τον Ευθύμη συνοδεύουν οι φίλες του και τον βοηθούν και ο παππούς και η γιαγιά. Χρωματισμένο με οικολογικές ανησυχίες αφού το αερόστατο με το οποίο ταξιδεύει κινείται με λάχανα και όχι με βενζίνη, το έργο αυτό προσφέρει στα παιδιά τη χαρά της συμμετοχής, και τους θυμίζει την αξία της φιλίας, της αγάπης για τα ζώα και τη φύση. Πολύ καλά οργανωμένη παράσταση με ωραία χρώματα και σκηνικά και ηθοποιούς που απολαμβάνουν πραγματικά αυτό που βιώνουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους!
Ένα όμορφο, διδακτικό ταξίδι για όλες τις ηλικίες!
CARGO - ΠΕΜΗ ΖΟΥΝΗ -ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑ-ΓΥΑΛΙΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
ΓΥΑΛΙΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ - αθηνόραμα.gr Ευρετήριο Κέντρων
Ραντεβού συνωμοτικό με μουσική πανδαισία απευθυνόμενη κατά κύριο λόγο στις γυναίκες... Επιλογές αγαπημένες , σημαδιακές, από τις ιέρειες του τραγουδιού Χαρούλα (Αλεξίου) και Τάνια (Τσανακλίδου) όπως 'Οι άντρες περνούν μαμά, νοικιάζουν δώματα με θέα...' , ή ' νυχτώνει...' δωσμένες με το προσωπικό στίγμα των κυριών Ελένης και Πέμης, που συναντιούνται και μας μυούν στη δική τους ερωτική παθιασμένη σχέση με τη μουσική...γαλλικά και ισπανικά τραγούδια, μελωδίες οικείες, παθιάρικες και ερωτικές πολύ μα πολύ αγαπημένες ερμηνεύονται ανεπιτήδευτα επί σκηνής μέσα σε ένα ζεστό κλίμα που πλατιά αγκαλιά σε παίρνει ψηλά. Δυνατές και ταυτόχρονα τόσο εύθραυστες παρουσίες και οι δυο τους με δυνατές στιγμές ερμηνείας. Όταν αγαπάς τη μουσική, τη χαίρεσαι πάντα με παρέα και όλοι μαζί το απολαμβάνετε.
Ένα παραπονάκι όμως μικρό ...περίμενα λίγα ακόμα τραγούδια, ένα άνοιγμα μεγαλύτερο στον πειραματισμό τους... πάντα καλοδεχούμενες τέτοιες απόπειρες δημιουργίας μουσικών μωσαϊκών...
Ραντεβού συνωμοτικό με μουσική πανδαισία απευθυνόμενη κατά κύριο λόγο στις γυναίκες... Επιλογές αγαπημένες , σημαδιακές, από τις ιέρειες του τραγουδιού Χαρούλα (Αλεξίου) και Τάνια (Τσανακλίδου) όπως 'Οι άντρες περνούν μαμά, νοικιάζουν δώματα με θέα...' , ή ' νυχτώνει...' δωσμένες με το προσωπικό στίγμα των κυριών Ελένης και Πέμης, που συναντιούνται και μας μυούν στη δική τους ερωτική παθιασμένη σχέση με τη μουσική...γαλλικά και ισπανικά τραγούδια, μελωδίες οικείες, παθιάρικες και ερωτικές πολύ μα πολύ αγαπημένες ερμηνεύονται ανεπιτήδευτα επί σκηνής μέσα σε ένα ζεστό κλίμα που πλατιά αγκαλιά σε παίρνει ψηλά. Δυνατές και ταυτόχρονα τόσο εύθραυστες παρουσίες και οι δυο τους με δυνατές στιγμές ερμηνείας. Όταν αγαπάς τη μουσική, τη χαίρεσαι πάντα με παρέα και όλοι μαζί το απολαμβάνετε.
Ένα παραπονάκι όμως μικρό ...περίμενα λίγα ακόμα τραγούδια, ένα άνοιγμα μεγαλύτερο στον πειραματισμό τους... πάντα καλοδεχούμενες τέτοιες απόπειρες δημιουργίας μουσικών μωσαϊκών...
ΘΕΑΤΡΟ - ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ
ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ
'Αλλη μια ευκαιρία για τη δύναμη του θεατρικού σανιδιού να αναδειχτεί και να στηθεί μπροστά στη μαγεία της κινηματογραφικής αίθουσας χωρίς να υπολείπεται τίποτα στο δέος που προκαλεί στο θεατή, ο οποίος οδηγείται στην κάθαρση και αποχωρεί στο τέλος της παράστασης με αυτήν την υπέροχη αίσθηση ελέους να τον διακατέχει...
Η ταινία 'Αμφιβολία' έσπασε ταμεία με τα δαιμόνια υποκριτικής Μέρυλ Στριπ και Φίλιπ Σέυμουρ Χόφμαν να μαγεύουν κυριολεκτικά τους θεατές. Και εδώ στο θέατρο Μέλι, η Δήμητρα Χατούπη και ο Γιώργος Χριστοδούλου στους αντίστοιχους πρωταγωνιστικούς ρόλους, δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας, πλαισιωμένοι από μια δυνατή ταλαντούχα ομάδα συναδέλφων τους ηθοποιών. Ένα έργο με τόσο δυνατή υπόθεση που δίνει τη δυνατότητα στους ηθοποιούς του πραγματικά να ποιήσουν ήθος, εκπληρώνοντας το λειτούργημά τους. Πολύ καλή σκηνοθεσία του Γ. Μιχαηλίδη, της οποίας η δύναμη αναδεικνύεται μέσα παό το τελείως απέριττο σκηνικό. Δύο αντίπαλες δυνάμεις , αυτή της παλιάς, παραδοσιακής και βαθιά ριζωμένης πεποίθησης σχετικά με την πειθαρχία και το φόβο που οφείλουν να πλαισιώνουν τη διδακτική αποστολή των δασκάλων και από την άλλη η νέα δύναμη του μοντέρνου και πλαισιωμένου με ριζοσπαστικό αέρα δασκάλου που έρχεται να γίνει φίλος με το μαθητή , να τον πλησιάσει και να του σταθεί φιλικά.
Σοβαρά ερωτήματα συναντούν πρόσωπο με πρόσωπο το θεατή και ζητούν τις απαντήσεις τους. Μέχρι ποιο σημείο δικαιούται κάθε ενεργός πολίτης να κρίνει το συνάνθρωπο/συνεργάτη του μα βέση τις δικές του πεποιθήσεις; Ποια είναι η διαχωριστική γραμμή ελευθεριότητας, ελευθερίας και του κοινωνικά πρέποντος; Μέχρι ποιο σημείο είναι ελεύθερος ο καθένας μας να ασκεί το δικό του κοινωνικό/επαγγελματικό ρόλο χωρίς να επηρρεάζεται από τις προκαταλήψεις του τις βαθιά ριζωμένες στις κοινωνικές του καταβολές; Ποιοι είναι οι όροι που θα έπρεπε να ορίζουν την παιδαγωγική πολιτική μιας κοινωνίας; Υπάρχει political correct παιδαγωγική προσέγγιση και ποιος είναι αυτός που θα το ορίσει;
Κάθε νέα θέση προκαλεί την αντίθεση και μέσα από την αντιπαράθεση αυτή προκύπτει η νέα κάθε φορά θέση. Ένας αέναος κύκλος αλλαγής το κοινωνικό γίγνεσθαι. Πόσο έτοιμοι όμως είμαστε όλοι μας μαζί ως ομάδα και ο καθένας χωριστά όχι μόνο να βιώνουμε αλλά και να κρίνουμε τις αλλαγές άμα τη γενέσει τους; Με αυτό το ερώτημα ως πυρήνα του, ο συγγραφέας Τζον Πάτρικ Στάνλεϊ σε καθηλώνει με μια υπόθεση που ναι μεν διαδραματίζεται στο Μπρονξ το 1964, αλλά θα παραμένει πάντα επίκαιρο, γιατί σειρά ομόκεντρων κύκλων η ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης και τα ερωτήματα και διλήμματα της ανθρώπινης ύπαρξης πάντα το κέντρο...ένα έργο σταθμός...
'Αλλη μια ευκαιρία για τη δύναμη του θεατρικού σανιδιού να αναδειχτεί και να στηθεί μπροστά στη μαγεία της κινηματογραφικής αίθουσας χωρίς να υπολείπεται τίποτα στο δέος που προκαλεί στο θεατή, ο οποίος οδηγείται στην κάθαρση και αποχωρεί στο τέλος της παράστασης με αυτήν την υπέροχη αίσθηση ελέους να τον διακατέχει...
Η ταινία 'Αμφιβολία' έσπασε ταμεία με τα δαιμόνια υποκριτικής Μέρυλ Στριπ και Φίλιπ Σέυμουρ Χόφμαν να μαγεύουν κυριολεκτικά τους θεατές. Και εδώ στο θέατρο Μέλι, η Δήμητρα Χατούπη και ο Γιώργος Χριστοδούλου στους αντίστοιχους πρωταγωνιστικούς ρόλους, δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας, πλαισιωμένοι από μια δυνατή ταλαντούχα ομάδα συναδέλφων τους ηθοποιών. Ένα έργο με τόσο δυνατή υπόθεση που δίνει τη δυνατότητα στους ηθοποιούς του πραγματικά να ποιήσουν ήθος, εκπληρώνοντας το λειτούργημά τους. Πολύ καλή σκηνοθεσία του Γ. Μιχαηλίδη, της οποίας η δύναμη αναδεικνύεται μέσα παό το τελείως απέριττο σκηνικό. Δύο αντίπαλες δυνάμεις , αυτή της παλιάς, παραδοσιακής και βαθιά ριζωμένης πεποίθησης σχετικά με την πειθαρχία και το φόβο που οφείλουν να πλαισιώνουν τη διδακτική αποστολή των δασκάλων και από την άλλη η νέα δύναμη του μοντέρνου και πλαισιωμένου με ριζοσπαστικό αέρα δασκάλου που έρχεται να γίνει φίλος με το μαθητή , να τον πλησιάσει και να του σταθεί φιλικά.
Σοβαρά ερωτήματα συναντούν πρόσωπο με πρόσωπο το θεατή και ζητούν τις απαντήσεις τους. Μέχρι ποιο σημείο δικαιούται κάθε ενεργός πολίτης να κρίνει το συνάνθρωπο/συνεργάτη του μα βέση τις δικές του πεποιθήσεις; Ποια είναι η διαχωριστική γραμμή ελευθεριότητας, ελευθερίας και του κοινωνικά πρέποντος; Μέχρι ποιο σημείο είναι ελεύθερος ο καθένας μας να ασκεί το δικό του κοινωνικό/επαγγελματικό ρόλο χωρίς να επηρρεάζεται από τις προκαταλήψεις του τις βαθιά ριζωμένες στις κοινωνικές του καταβολές; Ποιοι είναι οι όροι που θα έπρεπε να ορίζουν την παιδαγωγική πολιτική μιας κοινωνίας; Υπάρχει political correct παιδαγωγική προσέγγιση και ποιος είναι αυτός που θα το ορίσει;
Κάθε νέα θέση προκαλεί την αντίθεση και μέσα από την αντιπαράθεση αυτή προκύπτει η νέα κάθε φορά θέση. Ένας αέναος κύκλος αλλαγής το κοινωνικό γίγνεσθαι. Πόσο έτοιμοι όμως είμαστε όλοι μας μαζί ως ομάδα και ο καθένας χωριστά όχι μόνο να βιώνουμε αλλά και να κρίνουμε τις αλλαγές άμα τη γενέσει τους; Με αυτό το ερώτημα ως πυρήνα του, ο συγγραφέας Τζον Πάτρικ Στάνλεϊ σε καθηλώνει με μια υπόθεση που ναι μεν διαδραματίζεται στο Μπρονξ το 1964, αλλά θα παραμένει πάντα επίκαιρο, γιατί σειρά ομόκεντρων κύκλων η ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης και τα ερωτήματα και διλήμματα της ανθρώπινης ύπαρξης πάντα το κέντρο...ένα έργο σταθμός...
ΘΕΑΤΡΟ - ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΓΟΥΟΡΕΝ
http://www.athinorama.gr/theatre/data/performances/default.aspx?id=2007420
«Δεν ξέρω αν γεννήθηκα τρελός ή ελαφρόμυαλος, η αλήθεια είναι ότι η βασιλεία μου, δεν ήταν του κόσμου τούτου. Ένοιωθα απόλυτα κύριος και αυτεξούσιος μόνο στο βασίλειο της φαντασίας μου και μόνο κοντά στους μεγάλους νεκρούς γνώρισα αληθινή φιλική ατμόσφαιρα». Έτσι είπε κάποτε αυτοχαρακτηριζόμενος ο μεγάλος Ιρλανδός Μπέρναντ Σω. Τα κείμενά του κάθε άλλο παρά νεκρούς ήρωες παρουσιάζουν. Οι ήρωές του ζωντανοί με πάθη και τόλμη να διεκδικούν την αλήθειά τους σε μυούν πάντα σε απόψεις για τη ζωή, τις σχέσεις των δύο φύλων και τους ρόλους τους που τους επιβάλλονται από το κοινωνικό κατεστημένο, το νόημα της εκπαίδευσης, το νόημα της αέναης κίνησης του κόσμου και τη θέση μας μέσα σε αυτήν.
Πηγαίνοντας λοιπόν να δω το 'Επάγγελμα της κας Γουόρεν' περίμενα αν μη τι άλλο να απολαύσω την κάθαρση ψυχής μέσα από τη σκιαγράφηση της σχέση της κας Γουόρεν με την κόρη της Βίβη, της μάνας με την κόρη, μια σχέση που πάντα προκαλούσε και θα προκαλεί δέος στον άνθρωπο. Αντ'αυτού όμως βρέθηκα αντιμέτωπη με μια ανεπιτυχή προσπάθεια απόδοσης των παθών που τυλίγουν την ψυχή μας. Ενώ ο ίδιος ο Σω έλεγε ότι τα παιδιά δεν πρέπει να παπαγαλίζουν αλλά να μάθουν να κρίνουν, οι ηθοποιοί της συγκεκριμένης παράστασης έδιναν την εντύπωση ότι απλώς έχουν παπαγαλίσει και αποστηθίσει τις ατάκες τους. Κανένα ίχνος από πλευράς τους ότι νιώθουν έστω και ψήγματα της δυναμικής του ρόλου τους. Δυστυχώς σε αυτήν την παραγωγή η μεταλαμπάδευση των ιδεών δεν υπάρχει και φεύγεις με το βάρος της θλίψης που έπεται της άνευρης ερμηνείας. Δεν με εκφράζει η επίρριψη ευθυνών γιατί πάντα πρέσβευα ότι η προσπάθεια αξίζει ασχέτως του αποτελέσματος. Αλλά το θέατρο ως τροφή ψυχής θέλει και το αποτέλεσμα γιατί τελικά το πέταγμα στους αιθέρες της φαντασίας βασίζεται στο συγκερασμό του έργου, της υπόθεσής του αλλά και των ερμηνειών του. Και εφόσον ο ίδιος ο Σω πρέσβευε ότι το αλκοόλ είναι η αναισθησία που χρησιμοποιούμε για αν αντέξουμε την εγχείρηση της ζωής εγώ θα υπενθυμίσω απλώς για να μην ξεχνιόμαστε ότι το θέατρο οφείλει να σε οπλίζει απέναντι στην εγχείρηση που υποβάλλεσαι καθημερινά χωρίς να βρίσκεσαι υπό την επήρεια αλκοόλ κατά τη διάρκεια της παράστασης!
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)