ΑΝΑΠΛΟΥΣ - ΤΟ ΝΕΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΒΑΛΤΙΝΟΥ

ΑΝΑΠΛΟΥΣ-ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΣΤΙΑ (2012)

Ραντεβού σήμερα με τον ΄Ανάπλου΄, την αντίστροφη πορεία προς το ρεύμα του χρόνου όπως δηλώνει και η έννοια της λέξης. Ο Θανάσης Βαλτινός έρχεται με το 14^ο κατά σειρά πεζογραφικό του έργο να προσφέρει για πολλοστή φορά το δέος αυτό που προκαλεί η γνήσια τέχνη όταν εκδηλώνεται απροκάλυπτα μπροστά σου.

Στον Ανάπλου διαβάζουμε μία αυτοβιογραφική συνέντευξή του σε μία υποψήφια – όπως μάς πληροφορεί στο προλογικό του σημείωμα - διδάκτωρ, την κα Στρατήγη. Μέσα από τις ερωτήσεις που του τίθενται, ο συγγραφέας ταξιδεύει πίσω στην παιδική και εφηβική του ηλικία και παίρνει μαζί του εμάς που ζούμε το τότε με την δραματική ένταση της ιστορικής εκείνης περιόδου. Γιατί ο κος Βαλτινός όπως γνωρίζουμε από τα βιβλία του έζησε όλη εκείνη την περίοδο αυτομαστιγώματος της χώρας μας στη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου. Και ρουφώντας την αλήθεια των λόγων του για αυτό που τότε η χώρα μας έζησε και μετέδωσε ως πνοή στους ανθρώπους της, συνειδητοποιούμε ξαφνικά ότι ίσως διαβάζουμε ένα από τα πιο επίκαιρα βιβλία. Μήπως αυτό που βιώνουμε σήμερα δεν είναι άλλο ένα μαστίγωμα της αξιοπρέπειάς της πατρίδας μας, του βάρους του πολιτισμού μας; Περιφερόμαστε βλέποντας εχθρούς παντού, φοβισμένοι, ανήσυχοι, ποτισμένοι με την πικρή γεύση που αφήνει η έλλειψη ελπίδας.

«Το 1952 αυτοκτόνησε. Πρωτοετής ιατρικής χωρίς λόγο. Χωρίς εμφανή λόγο...Με πήρε τηλέφωνο ο Γιώργος... Ήμουν στο χωριό τότε. Άκουσα τη φωνή του σπασμένη. Ρώταγε μήπως ήξερα κάτι. Νομίζω δεν το έχει ξεπεράσει ακόμα. Ήταν το πρώτο ράγισμα στη βεβαιότητα μας. Στη βεβαιότητα αθανασίας μας.

-Παρόλο που ο θάνατος μπερδευόταν τόσο συχνά στα πόδια σας.

-Παρόλο.

-Τελικά τι θα έλεγες τώρα για εκείνη την εποχή;

-Τίποτα.

-Έγιναν τόσα πράγματα.

-Αποφασισμένα από άλλους. Εμείς ήμασταν εκτός. Θα μας σημαδέψουν - αλλά δεν μας αφορούσαν....»

Κάπως έτσι μαρτυρείται δια στόματός του η πορεία της ενηλικίωσής της χώρας μας μα και των ανθρώπων της, και ξαφνικά φτάνεις στην τελευταία σελίδα για να σε πληροφορήσει ότι η κα Στρατήγη τέσσερις μόλις μέρες πριν την υποστήριξη της διατριβής της σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Και εκεί ακροβώς έρχεσαι αντιμέτωπος με το μεγαλείο της ψυχής αυτού του πιστού υπηρέτη της λογοτεχνίας ο οποίος τολμά τη βουτιά στην ιστορία μας μέσα από ένα διάλογο με αυτόν τον άλλο άνθρωπο που κατοικεί εντός του από τη στιγμή της συνειδητοποίησης του εγώ του! Άλλωστε όπως απαντά κάποια στιγμή για το συγγραφέα, «Γεννιέται, αλλά αυτός ο ίδιος δεν το ξέρει. Και ως εκ τούτου αμέσως μετά πρέπει να γίνει».όσο δύσκολη και αιματηρή και αν είναι μια εποχή, αυτό που πρέπει να γίνει, θα γίνει...Καλή ανάγνωση!

ΕΚΛΟΓΕΣ 2012 - Παιδιά και Εκλογές

«Χρώμεθα γαρ πολιτεία ...»

...οὐ ζηλούσῃ τοὺς τῶν πέλας νόμους, παράδειγμα δὲ μᾶλλον αὐτοὶ ὄντες τισὶν ἢ μιμούμενοι ἑτέρους. καὶ ὄνομα μὲν διὰ τὸ μὴ ἐς ὀλίγους ἀλλ' ἐς πλείονας οἰκεῖν δημοκρατία κέκληται·» λέει ο Περικλής απευθυνόμενος στους πολίτες της Αρχαίας Αθήνας στον Επιτάφιο λόγο του, το λόγο δηλαδή που εκφώνησε προς τιμή των νεκρών του πρώτου έτους του Πελοποννησιακού πολέμου (Θουκυδίδης, Επιτάφιος, Κεφάλαιο 37). Το θυμήθηκα αυτές τις μέρες παγιδευμένη ούσα στον λαβύρινθο των επιλογών μας σχετικά με την ψήφο μας. Και προσπάθησα να θυμηθώ τι «πολιτεία» έχουμε, τι «πολιτεία» υπερασπιζόμαστε και επιδιώκουμε για το μέλλον των παιδιών μας. Και η ερώτηση στεκόταν αμείλικτη, αυστηρή απαιτώντας την άμεση απάντησή της ¨Μαμά, Μπαμπά τι θα ψηφίσεις;¨.

Δεν υπάρχει κοινωνικό γεγονός , πάθημα ή φαινόμενο το οποίο δεν επηρεάζει έμμεσα τουλάχιστον τα παιδιά μας και το περιεχόμενο των οικογενειακών συζητήσεων. Και ευτυχώς ενώ παλιότερα κυριαρχούμασταν από μια τάση κρυψινισμού των κοινωνικών παθημάτων ή προβλημάτων, καταλάβαμε πια πως δεν υπάρχει καλύτερη προσέγγιση και αντιμετώπιση των κοινών μας προβλημάτων ως κοινωνία από την ανοιχτή ανάλυσή τους και εμβάθυνσή τους.

Απλώς ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει τρόπος συγκεκριμένος που ταιριάζει σε κάθε ηλικία. Γιατί δεν μπορείς σε ένα παιδί ηλικίας 5 ετών, τότε που η πραγματικότητα έχει μαγικά συγκεραστεί με τη φαντασίωση να βροντοφωνάξεις ¨έλεος, δεν έχουμε κράτος, καταστρεφόμαστε¨. Ούτε βέβαια μπορείς στον έφηβο που καλείται μέσα στον εκάστοτε κυκεώνα της εποχής του να οραματιστεί ένα καλύτερο, φωτεινό αύριο να ρίξεις μία κατάμαυρη κουίντα εμποτίζοντάς τον με το μικρόβιο του ατομισμού σε μία απεγνωσμένη προσπάθεια να τον σώσεις θαρρείς μέσα σε αυτήν την τρικυμία του σήμερα που βλέπεις όλους να πνίγονται.

Πόση ευθύνη έχουμε εμείς ως γονείς εν δράσει για το μέλλον της πολιτείας των παιδιών μας;  Ξέρουμε ότι ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικό ον όπως είχε πει και ο Αριστοτέλης μα η κοινωνικότητα, η συμμετοχή στα κοινά και η προσωπικότητα του υγιούς πολίτη χτίζονται, δε γεννιούνται. Μαθαίνει ο άνθρωπος να είναι πολίτης και αυτήν την ευθύνη πρωτίστως την έχει η πρώτη του οικογένεια με βάση την στάση της απέναντι στην ευρύτερη κοινωνία και το παράδειγμα που δίνει. Το έχουμε ξαναπεί ότι το παράδειγμα δύναται να αποτελέσει το μεγαλύτερο κίνητρο δημιουργίας.

Η εκδήλωση του προβληματισμού μας ή η παραδοχή της αδυναμίας μας να καταλήξουμε στη σωστή επιλογή για το μέλλον της χώρας μας δεν είναι ντροπή. Όπως δεν είναι ντροπή και η παραδοχή λαθών μας στις επιλογές που κάναμε στο παρελθόν. Ο ώριμος πολίτης ξέρει να παραδέχεται τα λάθη του γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να ασκήσει σωστή κριτική και όχι στείρο επικριτισμό. Οφείλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να μάθουν να συμμετέχουν στα κοινά ως υγιείς πολίτες.

Ίσως δεν είναι σωστό να πούμε τι θα ψηφίσουμε ή τι ψηφίσαμε μα μήπως είναι πια καιρός να αναλύσουμε μαζί τους κάποιες λειτουργίες της ¨πολιτείας¨ μας; Γιατί ψηφίζουμε; Και κυρίως γιατί καλούμαστε να ψηφίσουμε; Μήπως πρέπει να μυήσουμε τα παιδιά μας ανεξαρτήτως ηλικίας στην ευθύνη που όλοι έχουμε για την πραγμάτωση ενός κοινού οράματος; Μιας πολιτείας που θα λέγεται δημοκρατία και όντως θα είναι και για αυτό θα αποτελεί και πρότυπο για άλλους όμορους λαούς;;;