«Ο σκύλος που τόλμησε να ονειρευτεί»

«Ο σκύλος που τόλμησε να ονειρευτεί»Εκδόσεις Διόπτρα, 2016

Γράφει: Μαρία Παπαμαργαρίτη 

Ένα από τα δημοφιλή είδη βιβλίων που μιλούν απευθείας στην καρδιά των αναγνωστών, καταρρίπτοντας τα ηλικιακά τους όρια, είναι τα παραμύθια με αλληγορική σημασία. Αγγίζουν όπως κάθε παραμύθι τις παιδικές ψυχές και θυμίζουν στους μεγαλύτερους ενήλικες τη δύναμη της μαγευτικής αφήγησης που μπορεί σε διαφορετικό βαθμό να αφήσει αποτυπώματα στις ψυχές των αναγνωστών/ακροατών της για κάθε σοβαρή, επώδυνη, χαρωπή μα πάνω από όλα πραγματική έκφανση του ανθρώπινου βίου.

Σήμερα συναντιέμαι με το δεύτερο κατά σειρά έκδοσής του στα Ελληνικά, αλληγορικό παραμύθι της Κορεάτισσας Sun Mi Hwang που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο 2016 από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Ο σκύλος της ιστορίας είναι η Μαλλιαρούλα, που όπως μας ενημερώνει το οπισθόφυλλο «Γεννημένη παρακατιανή, λόγω της ιδιαίτερης εμφάνισής της [……] έχει όνειρα και προσδοκίες, ακριβώς όπως όλοι εμείς. Μα κάθε χειμώνα, μαύρα σύννεφα κατεβαίνουν και η Μαλλιαρούλα βρίσκεται αντιμέτωπη με δοκιμασίες που θα πρέπει να ξεπεράσει. Μέσα απ’ τα σύννεφα, κι ακόμα περισσότερο πέρα από τις πύλες της αυλής του αφεντικού της, βρίσκεται η πιθανότητα της φιλίας, της μητρότητας και της ευτυχίας – όλα αυτά είναι εκεί έξω και την περιμένουν, φτάνει η Μαλλιαρούλα να μπορέσει να τα κρατήσει, να τα φέρει στο σπίτι και να μας δείξει ότι η ίδια η ζωή είναι η πιο συναρπαστική περιπέτεια που θα ζήσουμε ποτέ».

Από το πρώτο κεφάλαιο του παραμυθιού βυθίζεσαι στην καθημερινότητα της Μαλλιαρούλας. Η αλήθεια είναι ότι αν και πολλοί μπορεί να βλέπουν το σκυλάκι που έχουν ως κατοικίδιο ή αυτό που ονειρεύονται να αποκτήσουν, η Μαλλιαρούλα είναι μια ζωντανή ύπαρξη που γίνεται κολλητή σου έτσι όπως μοιράζεσαι κάθε στιγμή της ζωής της. Ξεχνά ότι ανήκει στον κόσμο των ζώων. Βλέπεις τον άνθρωπο που αγωνίζεται, παρά τις τυχόν ιδιαιτερότητές του, για να διαχειρίζεται ικανοποιητικά τις δυσκολίες, τις ατυχίες, τη σκληρότητα του κοινωνικού του γίγνεσθαι.

Η Μαλλιαρούλα μένει εγκλωβισμένη στο σπίτι του αφεντικού της λόγω της ατυχούς εμφάνισής της. Αντιθέτως η ωραία εμφάνιση της μητέρας της και των αδελφών της γίνεται το εισιτήριό τους για να πουληθούν σε καλή τιμή από το αφεντικό τους Παππού Στριγκλιά. Η Μαλλιαρούλα δηλαδή καλείται από την αρχή που καταλαβαίνει τη ζωή της να συμφιλιωθεί με την εμφάνισή της που γίνεται αιτία της στέρησης της ευκαιρίας για μια καλύτερη ενδεχομένως ζωή και ταυτόχρονα να συμφιλιωθεί με τη στέρηση των δικών της ανθρώπων.

Μα η Μαλλιαρούλα είναι αγωνίστρια. Γιατί έτσι επιλέγει όχι γιατί έτσι πρέπει. Το αποτέλεσμα της επιλογής της το μοιράζεται μαζί σου μέσα από την κάθε δυσκολία που βιώνει. Βιώνει τη φιλία και την άσπονδη πτυχή της, τη μητρότητα, τη θλίψη του θανάτου, την απώλεια, μα ποτέ την έλλειψη ελπίδας.

Τολμώ να μαντέψω, βασισμένη στη βιογραφία της συγγραφέως που κατάφερε να αποκτήσει Πανεπιστημιακή μόρφωση στη Δημιουργική γραφή παρά το αδύνατο του άπορου οικογενειακού υποβάθρου της και να διδάσκει σήμερα Λογοτεχνία στο Τμήμα Καλών Τεχνών της Σεούλ, ότι η Hwang Sun –Mi μοιράζεται μαζί μας την πίστη της στην αξία του αγώνα όχι για να νικήσεις αλλά πάνω από όλα για να ζήσεις. Όπως και στο πρώτο της βιβλίο που της χάρισε την άμεση διασημότητα «Η κότα που ονειρευόταν να πετάξει» (Εκδόσεις Διόπτρα, 2014) το οποίο και συστήνω ανεπιφύλακτα ανεξαρτήτως της σειράς που θα επιλέξετε να τα διαβάσετε, έτσι και εδώ μέσα από τη μούσα της Μαλλιαρούλα, η Sun Mi Hwang δίνει μάθημα ζωής. Γιατί σου δείχνει ότι μπορεί τίποτα να μην είναι για σένα στρωμένο με ροδοπέταλα, αλλά τίποτα δεν πρέπει να επιτρέψεις να σε στερήσει από την πίστη ότι θα τα δεις και θα τα βιώσεις αρκεί να μην πάψεις να αγωνίζεσαι. Η ζωή του καθενός είναι δική του και παίρνει αξία μέσα από το πώς θα τολμήσει να τη ζήσει.

Ο σκύλος που τόλμησε να ονειρευτεί - Τεταρτο Press

Το Βατραχάκι Πρίγκιπας και ο Καημένος Απέλπιδα Ρομαντικός

Το Βατραχάκι Πρίγκιπας και ο Καημένος Απέλπιδα Ρομαντικός (1η δημοσίευση tetartopress.gr 05/01/2017)

Γράφει: Μαρία Παπαμαργαρίτη 

---

Αφιερωμένο στη Νέα Χρονιά

Τα βατραχάκια είναι μία από τις αγαπημένες μου ιστορίες για το παράλογο της προσπάθειας. «Δύο βατραχάκια έπεσαν σε ένα δοχείο με γάλα και άρχισαν να χτυπούν τις πατούσες τους έντονα και σταθερά για να μη βουλιάξουν. Τα χείλη του δοχείου ήταν πολύ ψηλά και έτσι δεν μπορούσαν να πηδήξουν για να βγουν. Μα η ώρα περνούσε και το κολύμπι έπρεπε να συνεχιστεί αδιάλειπτα χωρίς εκπτώσεις στην ένταση. Οπότε όπως είναι φυσιολογικό η απρόσκλητη κούραση κατέφθασε. Και στρογγυλοκάθισε με χάρη και χαρά ως νικήτρια της απέλπιδος προσπάθειας. «Δεν έχει νόημα» είπε το ένα. «Δεν υπάρχει ελπίδα, όσο και να κολυμπάμε, δεν μπορεί να σωθούμε.» πρόσθεσε και σταμάτησε να κολυμπάει, βούλιαξε και μετά από λίγο πνίγηκε.

Μα το άλλο συνέχισε παρά το παράλογο της προσπάθειας. Και κάποια στιγμή, ω του θαύματος, το γάλα άρχισε να πήζει, έγινε πιο παχύρρευστο στην επιφάνεια και κάποια στιγμή, μπόρεσε να πηδήξει με ό,τι δυνάμεις του είχαν απομείνει έξω από το δοχείο…»

Έτσι η ιστορία τελειώνει. Δείχνοντας ότι το παράλογο της προσπάθειας μπορεί τελικά να αποδειχτεί περίτρανα λογικό. Και μετά αναβλύζουν τα ερωτήματα τα ατελείωτα. Υπάρχουν γύρω μας τόσα που δεν μπορούμε να δούμε. Και επειδή δε τα βλέπουμε τα ξεχνάμε. Ξεχνάμε ότι στον κόσμο των μαθηματικών οι πιθανότητες ανθοφορίας μιας προσπάθειας ως απόλυτου αριθμού είναι ίσες με το αντίστοιχο απόλυτο αριθμό των πιθανοτήτων αποτυχίας. Ξεχνάμε ότι η θετική έκβαση κάθε προσπάθειας εναπόκειται στην αντοχή, στην υπομονή και επιμονή και φυσικά στην πίστη. Αν η πίστη επιτυχίας σε εγκαταλείψει όσο γνήσια και δυναμικά εξοπλισμένη και αν είναι μια προσπάθεια δε θα καρποφορήσει. Παρά το γόνιμο έδαφος, παρά το σωστό πότισμα, παρά τη σωστή θερμοκρασία, και τον επιστημονικά ελεγμένο τρόπο κλωνοποίησης, συνδυασμού σπόρων ή προσεκτικής επιλογής του αρμόδιου καταρτισμένου επιστημονικού προσωπικού, το άνθος της προσπάθειας θα μαραθεί ή το χώμα του θα σαπίσει.

Στην τελευταία του ταινία “La La Land” ο Ryan Gosling απευθύνεται στην πόλη της καθημερινότητάς του, την πόλη των Αστεριών που εκπροσωπεί το δικό του δοχείο στο οποίο κολυμπά με επιμονή και μανία και αναρωτιέται αν η λάμψη της ιδέας του είναι απλά ένα όνειρο που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ή η αρχή αυτού του όμορφου και καινούριου που θα φωτίσει τη ζωή του.

City of stars /
Are you shining just for me? /
City of stars /
There’s so much that I can’t see /
Who knows? /
Is this the start of something wonderful and new? /
Or one more dream, /
That I cannot make true.
Αναρωτιέται μα δε δειλιάζει. Όπως δε δειλιάζει και το ένα από τα δύο βατραχάκια της ιστορίας μας.

Πολλοί αυτή την έλλειψη δειλίας τη χαρακτηρίζουν ρομαντισμό, ανωριμότητα ή απελπισία. Όποιος και αν είναι ο τίτλος, παραμένει αναλλοίωτα καταδικαστικός. Η έλλειψη δειλίας, η εμμονή και πίστη στην επίτευξη του στόχου παραμένει καταχωνιασμένη στον καιάδα της Ανωριμότητας και της Αφέλειας. Γιατί απλούστατα μεγαλώνουμε και ωριμάζουμε. Αλίμονο σε όποιον δεν καταλαβαίνει ότι μεγαλώνει, αλίμονο σε όποιον δεν ωριμάζει.

Και εδώ βγαίνει ο κομπάρσος στη σκηνή σε κοιτά κατάματα και γελά. Καημένε εσύ που πολεμάς να βγεις από το δοχείο. Δε φοβάσαι τα τέρατα που θα δεις εκεί έξω; Τουλάχιστον εδώ μέσα στο δοχείο θα βουλιάξεις στη ζεστασιά και στις θρεπτικές αξίες του γάλατος. Καημένε ανώριμε, παθιασμένε με την επανάσταση την πεπαλαιωμένη και πολλάκις δοκιμασμένη και κατακρεουργημένη από τα ίδια της τα αποτελέσματα, καημένε εσύ που τολμάς να θεωρείς ότι το ώριμο της εποχής σου δε σου κάνει. Πού πας; Και έρχομαι τώρα και εγώ… σκέψου λέω τώρα και εγώ… νομίζεις ότι το βατραχάκι που εγκατέλειψε την προσπάθεια πνίγηκε. Μπορεί και να μεταμορφώθηκε όχι σε πρίγκιπα αλλά σε ψάρι και απλώς μεταλλάχτηκε, ξέχασε ότι ήταν βατραχάκι και αποδέχτηκε τη νέα του ιδιότητα και εξακολουθεί να ζει μέσα στον πάτο του δοχείου; Ε και; Ζωή είναι αυτή;

Να σου πω λοιπόν πού πάει ο Καημένος απέλπιδα Ρομαντικός. Να σου πω γιατί κάπου εδώ μέσα σε αυτές τις γιορτινές μέρες τον συνάντησα μέσα από τις ευχές του για τη νέα χρονιά, μέσα από το ζεστό του χαμόγελο, μέσα από το πλατάγισμα των ποδιών του στο παγωμένο νερό της στασιμότητας και την επιτυχία του να παραμείνει έξω από το Κουτί του Βολέματος, ξυπόλητος και με παγωμένες, κρυσταλλωμένες πατούσες μα ελεύθερος να σκεφτεί και να ονειρευτεί… Να γιατί τον βρήκα μέσα σε κάποιες ταινίες και αναγνώσματα σημερινά, της δικής μας Γαλακτοποιημένης εποχής που όμως ποτέ δε σταματά να προσφέρει ελπίδα.

Πάει εκεί που μια αμοιβαία ματιά, ένα άγγιγμα, ένα χαμόγελο, ένα φευγαλέο φωτεινό βλέμμα, μια νότα, μια λέξη, φωτίζει. Πάει εκεί που μια φωνή θα βροντοφωνάξει ότι είναι εδώ για να μοιραστεί μαζί σου και να αγαπήσει το παράλογο της προσπάθειάς σου.

Μάλλον είναι ώρα να θυμηθούμε ότι υπάρχουν πολλά στο παρασκήνιο που εξακολουθούμε να μη βλέπουμε. Μάλλον είναι ώρα να ακούσουμε το καρδιοχτύπι της καρδιάς μας που θέλει όχι απλώς να επιβιώσει αλλά να μείνει ως ήχος που θα δίνει ρυθμό στην ωρίμανσή μας. Γιατί μεγαλώνουμε ναι, αλλά όχι για να βουλιάξουμε και ούτε για να μεταλλαχτούμε.

http://tetartopress.gr

ΒΙΒΛΙΟ "ΜΙΑ ΖΩΗ ΑΚΟΜΑ" ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΑΛΛΙΦΑΤΙΔΗΣ

Υπάρχουν συγγραφείς που αγαπάς με την πρώτη. Υπάρχουν συγγραφείς που μαθαίνεις να αγαπάς σταδιακά μέσα από τα βιβλία τους. Και υπάρχουν και κάποιοι που ανήκουν στην μαγική σφαίρα της αγάπης που υπάρχει από πριν, χωρίς αιτία, χωρίς έρεισμα, χωρίς προηγούμενο. Ένας από αυτούς τους συγγραφείς που αγαπώ από πριν είναι ο Θοδωρής Καλλιφατίδης. Και σήμερα έχω ραντεβού με το τελευταίο του βιβλίο «Μια Ζωή ακόμα», το οποίο διάλεξα για να αποχαιρετήσω το 2016 και να υποδεχτώ μαζί σας τη νέα χρονιά 2017.

Θοδωρής Καλλιφατίδης, «Μια Ζωή Ακόμα»Εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2016

Ο Θοδωρής Καλλιφατίδης μας εκπλήσσει πάλι και μας δείχνει ότι η ζωή ακόμα και αν εσύ νιώσεις ότι θες να την αφήσεις να σε προσπεράσει, δε θα σε αφήσει. Η ζωή έρχεται ως «Μια Ζωή Ακόμα» για να σου αποδείξει περίτρανα ότι καμία μάχη δε χάνεται αν εσύ πρώτος δεν αφεθείς στην λανθασμένη πίστη ότι την έχασες. «Ο Θοδωρής Καλλιφατίδης πήρε την απόφαση να αφήσει το γράψιμο πριν τον αφήσει εκείνο. Δε θα μπορέσει όμως να κρατήσει την απόφασή του», όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο. Γιατί πολύ απλά νομίζει ότι δεν έχει κάτι να πει και ότι έχει ντυθεί τη σιωπή της εποχής του που καταρρέει μπροστά στην κρίση που έχει κατακλύσει τα πάντα. Όμως τελικά η πένα του έρχεται και συνδέει την δική του προσωπική υπαρξιακή αγωνία με την κοινή υπαρξιακή αγωνία της παγκόσμιας κοινωνίας που δεν ξέρει ποια πυξίδα να χρησιμοποιήσει και πού να στραφεί για να βρει το φως της που έχει χάσει.

Περιδιαβαίνει ο Θοδωρής Καλλιφατίδης μαζί μας στις αναμνήσεις του, στις εμπειρίες μιας ζωής που έπλεε πάντα με το πάθος για δημιουργία στο πηδάλιό του και αντιμετωπίζει πρόσωπο με πρόσωπο τη φοβία του ότι ίσως το πάθος αυτό σιώπησε. Άφησε τη «λυκοφωλιά» του όπως ονομάζει το γραφείο του και περνά κάθε μέρα μακριά από τη συγγραφική του ιδιότητα. Και πείθει τον εαυτό του ότι έτσι είναι. Όλοι απλώς υποτασσόμαστε στη ματαιότητα της φύσης μας. Ίσως αυτό έχει συμβεί και με το κοινό εγώ της πολυπολιτισμικής πολύχρωμης παγκόσμιας κοινωνίας μας. Έχει υποταχθεί χωρίς άλλα θέλω και χωρίς κανένα κρυφό πόθο στη ματαιότητα εξασφάλισης της επιβίωσης. Μα όπως έλεγε ο Σαρτρ το ξέρουμε όλοι ότι θα πεθάνουμε. Το θέμα είναι να νιώσουμε ευλογημένοι να προλάβουμε σε αυτό το θνητό διάλειμμα να βρούμε αυτό στο όνομα του οποίου επιθυμούμε να πεθάνουμε για να έχει ο θάνατός μας το νόημά του. Γιατί αλλιώς τι νόημα έχει το κούφιο κέλυφος αυτού που εξακολουθούμε και ονομάζουμε Ζωή;

Και έτσι έρχεται αυτή η διαπίστωση. Όσο και αν μεταναστεύσεις σε άλλα γεωγραφικά μήκη και πλάτη της γης, όσο και αν φορέσεις την ασπίδα του «δεν ξεβολεύομαι» και «δε θα είμαι εγώ ο ένας κούκος που θα φέρει την άνοιξη», η ιδιότητα του αγωνίζεσθαι δε θα μπορέσει να μείνει εκτός του στίβου. Γιατί ό,τι και να συμβεί, όποια κρίση και αν εξαπλωθεί, όποια γλώσσα και αν εξαφανιστεί ή αλλοιωθεί, όποιο κύμα προσφύγων και πενίας καλύψει το φως της ανθρώπινης ύπαρξης, ο τόπος του αγωνίζεσθαι είναι μέσα μας.

Λάτρεψα τον τρόπο με τον οποίο συνδέεται στη σκέψη του κου Καλλιφατίδη η Οδύσσεια ενός συγγραφέα με την Οδύσσεια κάθε ανθρώπου ασχέτως ιδιότητας. Ο συγγραφέας νιώθει πληρότητα όταν μοιράζεται την αέναη πορεία της σκέψης του. Το στοίχημά του είναι να μη λαβώνεται και να μην επηρεάζεται από την αντίδραση του αναγνωστικού του κοινού. Ούτε από το λεγόμενο συγγραφικό μπλοκάρισμα, αγγλιστί writer’s blog. Ούτε από τον παροδικό λήθαργο που μπορεί να κατακτήσει τη δυνατότητα έκφρασής του. Μπορεί ένας συγγραφέας να βρίσκεται μπροστά σε μία λευκή σελίδα και να τρομάζει γιατί νιώθει ότι το τείχος που έχει υψωθεί ανάμεσα στην αέναη πορεία της σκέψης του και στην πραγματικότητα της καθημερινότητάς του είναι απροσπέλαστο.

Μπορεί… χίλια δυο μπορεί θα έρθουν και θα διαταράξουν την αρμονία του καθημερινού δικού σου κόσμου… του δικού σου πλανητικού χωριού που κινείται με βάση τους κανόνες που έχεις θέσει, με βάση αυτά που σου ταιριάζουν, αυτά στα οποία έχεις αφιερωθεί… μα τελικά ο κος Θοδωρής Καλλιφατίδης που πλέει μέσα στην τρικυμία που προκαλεί η απόφασή του να σταματήσει το γράψιμο καταλαβαίνει ότι είτε χρησιμοποιεί την πένα του είτε όχι, η πένα της σκέψης του δε σταματά ποτέ. Απλώς επιθυμεί πια μετά από 50 συναπτά έτη συγγραφικής αφοσιωμένης εργασίας νέο τρόπο έκφρασης. Για αυτό και αποφασίζει να γράψει απευθείας στα Ελληνικά. Στη δική του γλώσσα. Τη γλώσσα της παιδικότητάς του, τη γλώσσα που άφησε όταν πήρε την απόφαση να γίνει μόνιμος κάτοικος Σουηδίας. Και όπως ο ίδιος αποτινάσσει από πάνω του τη σκόνη των απογοητεύσεων, των θολών εικόνων, και της κούρασης, έτσι μπορεί κάθε θνητός μετανάστης της επίγειας παραμονής του σε αυτό που οριοθετούμε ως Ζωή να αποτινάξει τη σκόνη της απογοήτευσης και να βρει «Μια Ζωή Ακόμα.»

Γιατί; Όχι γιατί φοβάται να πεθάνει αλλά γιατί… αγαπημένοι μου συνοδοιπόροι…. ο τόπος του αγωνίζεσθαι είναι μέσα μας. Καλή μας χρονιά με αναγνώσεις και πράξεις που δε θα αφήσουν τη σκέψη μας να υποταχθεί.

http://tetartopress.gr/%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CF%89%CF%81%CE%AE%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CF%86%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CE%BC%CE%B1/