Πες μου 10 συμβουλές,
θα ακούσω το πολύ μία
κάνε 10 πράγματα
θα ακολουθήσω τουλάχιστον τα εννέα....
Δάσκαλε που δίδασκες...και λόγο δεν εκράτεις.
Ο βασικός λόγος που η λαϊκή σοφία γέννησε την σχεδόν σε όλους μας γνωστή παροιμία του τίτλου, δεν είναι άλλος από την ανάγκη να καταδείξει την αναγκαιότητα συμφωνίας λόγων και έργων, συμφωνία που η ίδια η ζωή γεννά σε κάθε τομέα της και ειδικά σε αυτούς τους χώρους όπου η διδασκαλία άμεση ή έμμεση κρατά το σκήπτρο της εξουσίας.
Μέσα στις τάξεις έχουμε για παράδειγμα άμεση διδασκαλία. Αυτή είναι ο πυρήνας λειτουργίας της ομάδας που βρίσκεται εντός των τοίχων της - όχι βέβαια των τειχών της! Οι μαθητές ή μάλλον καλύτερα μαθητευόμενοι, μια και με τον όρο 'τάξεις' δε θα ήταν δόκιμο να περιοριστούμε αυστηρά στις σχολικές των πρώτων βαθμίδων, βρίσκονται εκεί για να διδαχθούν. Το τι είναι μία εξίσου δυνατή απορία που γεννά πολλές σκέψεις μα τώρα ας περιοριστούμε στο πώς.
Πώς διδάσκονται οι μαθητευόμενοι του σήμερα; Σίγουρα με ποικιλία, διεύρυνση και διαφοροποίηση των μέσων σε σχέση με το παρελθόν και βάσει νεότερων ρηξικέλευθων ιδεολογιών αναφορικά με την αξία, τους στόχους και σκοπούς της οιαδήποτε παιδαγωγικής διαδικασίας με την ευρύτερη έννοια του ρόλου.
Οι ενδοοικογενειακές πάλι σχέσεις αποτελούν μία αδιαμφισβήτητη ενσάρκωση του εξουσιαστικού ρόλου της διδασκαλίας. Οι γονείς νουθετούν, διδάσκουν και τα παιδιά οφείλουν να είναι παρόντα για να διδαχθούν από την εμπειρία των μεγαλυτέρων. Τα πρωτότοκα πάλι παιδιά διδάσκουν τα μικρότερα αδέρφια τους ενώ οι ίδιοι οι γονείς μπορεί - αν αφεθούν λίγο απελευθερωμένοι να βιώσουν την ουσιστική μαγεία του διδάσκειν που δεν είναι άλλη παρά η συνύπαρξή του, η αλληλεπίδρασή του με το διδάσκεσθαι - να διδαχθούν από τους 'μαθητές'-απογόνους τους.
Ο δάσκαλος λοιπόν ως έννοια, ως λειτούργημα, ως διαδικασία, ως ρόλος, υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει ανεξαρτήτως λοιπών αλλαγών που μπορεί να αφορούν τη μορφή του, τον χώρο κυριαρχίας του ή τη λειτουργία του.
Ο τρόπος άσκησης της διδασκαλίας μεταβάλλεται μα η φύση της αυτή καθεαυτή δεν νομίζω ότι θα αλλοιωθεί ή θα 'εξαφανισθεί' μια και η αναγκαιότητα ύπαρξης και διατήρησης ενός συστήματος μετάδοσης γνώσεων, νουθέτησης και καθοδήγησης δεν πρόκειται να εκλείψει.
Είναι αυτή η τραγικότητα της ανθρώπινης φύσης που θα διατηρεί ασίγαστη τη διδασκαλική διαδικασία. Σκεφτείτε τούτο μοναχά το απλό μα τόσο αντιφατικό: Ελεύθερο ον ο άνθρωπος εκ φύσεως. Ελεύθερος μεν , φιλόδοξος δε. Περίεργος φύσει και θέσει όπως έχει ειπωθεί και δια στόματος Αριστοτέλη, ενός από τους μεγάλους δασκάλους του. Και έτσι πραγματώνεται το πιο αντιφατικό, το πιο τρελό πράμα του κόσμου τούτου του μικρού, του μέγα - όπως έχει χαρακτηριστεί και από τον ποιητή.
Αυτό που ο καθένας μας αρνείται να παραδόσει, αυτό που θεωρητικά τιμά και υπερασπίζεται, η ελευθερία του, αποτελεί ταυτόχρονα και το μεγαλύτερο αντικείμενο πόθου του όταν θεαθεί ως αγαθό του άλλου, του συμπορευτή του, του συνανθρώπου του.
Υπέρμαχοι μαχητές προστασίας της ελευθερίας τους που όμως αγωνίζονται για να καταφέρουν να διαχειριστούν την ελευθερία των άλλων, των συνανθρώπων τους, των συμπορευτών τους.
Και εκεί αρχίζει όλο αυτό το περίεργο παιχνίδι της επικράτησης. Ένα παιχνίδι ομόκεντρων κύκλων με κέντρο πάντα το ίδιο κίνητρο, την επικράτηση μιας κυρίαρχης, νικήτριας άποψης, στάσης, συμπεριφοράς.
Όλοι λοιπόν ανάλογα με τις ανάγκες μας, τις επιθυμίες μας, τα συμφέροντά μας, τις ευθύνες μας γινόμαστε Δάσκαλοι. Μα πάντα των άλλων. Ποτέ των εαυτών μας. Φαίνεται ότι έχουμε πεισθεί, δεν ξέρω αλήθεια πώς, ότι εμείς ό,τι ήταν να διδαχθούμε το διδαχθήκαμε. Και τώρα αλίμονο στις επερχόμενες γενιές που βρίσκονται στα χέρια μας και επιμένουμε να τους κρατάμε. Να τους κρατάμε για να αποδείξουμε ότι ξέρουμε. ότι είμεθα επαΐοντες .
Μα αλήθεια ερωτώ και εγώ ως θύμα μαθητευόμενης που βρέθηκε στα χέρια των Δασκάλων που τώρα μαζεύτηκαν στην άκρη και παρακολουθούν εναγωνίως τους Νέους Δασκάλους να παίρνουν την εξουσία στα χέρια τους, ερωτώ λοιπόν: Γιατί αυτοί που αυτοαποκαλέστηκαν και ορίστηκαν Δάσκαλοί μου δεν κράταγαν το λόγο τους;;; Και γιατί εγώ στερήθηκα αυτομάτως τότε το δικαίωμα έκφρασης της απορίας αυτής;;; Ποιος είπε ότι Δάσκαλος σημαίνει αλάνθαστος;;;
Αλήθεια ερωτώ και περιμένω όποιος γνωρίζει να απαντήσει. Ποιος έγδυσε το Διδάσκειν από το ένδυμά του που δεν είναι άλλο από το Διδάσκεσθαι;;;;
Όταν διδάσκεις, διδάσκεσαι και όταν διδάσκεσαι συνειδητά τότε και εσύ με τη σειρά σου συμμετέχεις ενεργά σε αυτό το αλισβερίσι της αδιαμφισβήτητης αλληλεπίδρασης που χτίζεται μεταξύ των συμμετεχόντων στην διαδικασία.
Το χειρότερο δε όλων είναι ότι τώρα βρίσκομαι ξαφνικά να περιμένουν από μένα όλοι οι μέχρι πρότινος Δάσκαλοί μας να αναλάβω επάξια το ρόλο του Δασκάλου. Του Δασκάλου που θα πρέπει να συνεχίσει να χειραγωγεί τα μυαλά των νέων ανθρώπων των διψασμένων για πρότυπα, για πεποιθήσεις, για ιδέες, για αξίες και ιδανικά. Να χειραγωγεί και να κατευθύνει προς τα διάφορα ''πρέπει'' και ''μη'' χωρίς όμως να έχει μάθει ο ίδιος να τα εφαρμόζει.
Ευτυχώς για μένα πολλοί Δάσκαλοί μου κράτησαν το λόγο τους και μέσα σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται όχι μόνο οι πνευματικοί μα και οι φυσικοί καθώς και άλλα αγαπημένα μου οικογενειακά πρόσωπα. Ευτυχώς για εμάς δεν είμαι η μόνη.
Μα η μαυρίλα που έχει απλωθεί πάνω στον ουρανό μας δεν είναι άλλη από τα λόγια και τους λόγους που έπεα πτερόεντα ποτέ δεν τηρήθηκαν , δεν κρατήθηκαν, δεν εφαρμόστηκαν. Ζητώ από τους Δασκάλους ανεξαρτήτως ηλικίας που πατώντας στα βήματα του Σωκράτη ξέρουν πως όσα περισσότερα γνωρίζουν τόσα λιγότερα τελικά μαθαίνουν ουσιαστικά, να συντονίσουν τις Τάξεις που η κοινωνία μας, το έθνος μας σήμερα χρειάζεται. Τάξεις Μαθητευόμενων που θέλουν να ακολουθήσουν αυτό που τους έχει πείσει μέσα στην πορεία του στον χρόνο ότι αξίζει και όχι να αφεθούν στους εντυπωσιασμούς λέξεων, υποσχέσεων, κενών λόγων.
Ευτυχώς για εμάς δεν είμαι η μόνη που ως άνθρωπος φωτίστηκα από Δασκάλους που ήξεραν να διδάξουν πρώτιστα τον εαυτό τους και ακολούθως τους μαθητές τους, αγωνιζόμενοι κάθε μέρα να εφαρμόζουν και να δοκιμάζουν την αξία αυτών που πρέσβευαν στην πράξη. Ευτυχώς γιατί αυτό αποτελεί αν η τι άλλο εγγύηση ότι οι απόγονοί τους είναι σήμερα εδώ. Τους καλούμε να πράξουν. Τώρα που τα λόγια των άλλων ξεφούσκωσαν, τώρα που η κάθε λέξη χάνεται μέσα στο έλος της ισοπέδωσης. Οι μαθητές υπάρχουν. Απλώς κουράστηκαν την παθητική διδασκαλία. Βαρέθηκαν να ακούν. Μα είναι έτοιμοι να συνεισφέρουν στη δημιουργία. Είναι πια η ώρα να αποκτήσει πρόσωπο ο Δάσκαλος του αιώνα μας, της εποχής μας.
Ξέρετε ποιος είναι , ποιος πρέπει να είναι ο Δάσκαλος του Σήμερα;;;; Ο αέναα , ακούραστα, επίμονα και αδιάκοπα Μαθητευόμενος στις ανάγκες και επιταγές του Τώρα ....και όχι ο κοιμώμενος κάτω από την προστασία της σκέπης του τίτλου του, ο κοιμώμενος και κουρασμένος να κρατήσει το λόγο του....
Αυτή είναι η ευχή μου για τη νέα χρονιά που καλείται να βιώσει η χώρα μας και να επιβιώσει αλώβητη.
Να μαθητεύσουμε χωρίς να παρασυρθούμε, με κρίση και ήθος. Να μάθουμε -όπως παρότρυνε και ο εφηβικός Διονύσιος Σολωμός - την επιστήμη και την αρετή.
΄΄Νέοι συμμαθητάδες! μάθετε την επιστήμη και την αρετή δίχως να υπερηφανεύεσθε, και δεν θα υπερηφανευθήτε, αν αληθινά μάθετε την επιστήμη και την αρετή΄΄
Καλή Χρονιά...
