Τετάρτη 7 Φεβρουαρίου 2018

ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ - ΕΓΩ Ο ΣΙΜΟΣ ΣΙΜΕΩΝ -Γιάννης Ξανθούλης, Εκδόσεις Διόπτρα 2017

Αίτηση υποβολής στοιχείων…

simos simeon


«Αίτηση υποβολής στοιχείων, μα το γραφείο πρωτοκόλλου κλειστό»[1] . Αναρωτιόμουν πόσες φορές ένας από εμάς έχει βρεθεί αντιμέτωπος με μία τέτοια συνθήκη. Άλλοτε κυριολεκτικά και πραγματικά βρισκόμαστε μπροστά σε γκισέ κλειστά είτε λόγω απεργίας, είτε λόγω διακοπών είτε λόγω ανακαίνισης. Και άλλοτε πάλι και ίσως κιόλας ακόμα πιο συχνά βρισκόμαστε μπροστά στο γραφείο πρωτοκόλλου το εσωτερικό μας, αυτό που καθορίζει, προσδιορίζει και κατατάσσει κάθε μια εμπειρία μας και ανάμνησή μας στα ράφια του εσωτερικού μας είναι. Και έτσι μετά νιώθουμε πάλι αυτήν την παροδική ευχαρίστηση ότι τα καταφέραμε, ότι μπορούμε αφού όλα τα έχουμε κατανεμημένα και με τις σωστές ταμπέλες να αυτοπροσδιοριστούμε, να ανασυνταχθούμε, να διαλέξουμε πόση και για τι βασανιστική νοσταλγία θα κρατήσουμε.
Αναρωτιόμουν πόσο συχνά το κάνουμε μα ταυτόχρονα και το γιατί. Μέχρι που συνάντησα τον ήρωα του πρόσφατου μυθιστορήματος του Γιάννη Ξανθούλη «Εγώ ο Σίμος Σιμεών». Ο Σίμος Σιμεών την αίτηση υποβολής στοιχείων την έκανε όχι σε γραφείο πρωτοκόλλου αλλά στον εαυτό του. Και μετά αυτή η αίτησή του και το αποτέλεσμά της έφτασε σε εμάς μέσα από την γραφή του δημιουργού –συγγραφέα του. Και έτσι ο αυτοπροσδιορισμός του δεν έπεσε θύμα των εξωτερικών συνθηκών. Ούτε της προσπάθειας αναζήτησης αναφορών ή φωτογραφιών για να καλύψει ό,τι του έλειπε.
«Όσο για την ιστορία της ζωής του, ήξερε πως πάντα κάποιοι θα αμφισβητούσαν το κύρος της, ακόμα και αν τη γνώριζε εξαρχής. Έτσι και αλλιώς η ιστορία που διηγούμαστε για τη ζωή μας στους άλλους στόχο έχει μόνο τον εαυτό μας. Που αποζητά να την ακούει ξανά και ξανά, ώσπου η λίγη αλήθεια που κρύβεται στη φωνή μας να κατοχυρώσει την ψευτιά και τα στολίδια του παραμυθιού που υπερασπιζόμαστε» συνειδητοποιεί ο Σίμος Σιμεών και μοιράζεται την αλήθεια αυτή μέσα από τη γραφή του Γιάννη Ξανθούλη.
Ο Σίμος Σιμεών είναι ένα αγόρι 11 χρονών που ζει στη Χαλκόπολη, μια επαρχιακή κωμόπολη της Μακεδονίας τη δεκαετία του ’60. «Όλα ξεκινούν το 1964, μια σημαντική στιγμή για την Ελλάδα. Τότε, που κάτι έδειχνε να χαράζει ελπιδοφόρα στον βαλτωμένο μεταπολεμικό μας ορίζοντα αλλά δε θα κρατούσε για πολύ».
Θύμα των στερεοτύπων και των κοινωνικών αφορισμών που επιβάλλονταν λόγω καταγωγής, ταυτότητας κοινωνικής και στενομυαλιάς του περιβάλλοντός του, ο Σίμος Σιμεών δεν έπαψε ποτέ να εμπιστεύεται την «ασύδοτη λογική των ονείρων του». Γιατί; Η απάντηση δε δίδεται άμεσα. Η απάντηση ευρίσκεται μέσα από τη διαδικασία της αναγνωσιτκής πρόσληψης κάθε αναγνώστη αυτής της ιστορίας. Και ίσως αυτό το χαρακτηρισιτκό αποτελεί και μία από τις πρωταρχικές αρετές της γραφής του Γιάννη Ξανθούλη. Ο Γιάννης Ξανθούλης χειρίζεται τους ήρωές του με το σεβασμό της προσωπικής τους ελευθερίας. Η συλλογιστική πορεία που διανύεις εσύ φίλε αναγνώστη μου όπως και εγώ μέσα από την ανάγνωση του συγεκκριμένου μυθιστορήματος, αποτελεί για άλλη μια φορά την απόδειξη της δυναμικής, του ταλέντου και της μαγευτικής επίδρασης του Γιάννη Ξανθούλη στον τρόπο που αποφασίζουμε να διεισδύσουμε στο όνειρο και στον τρόπο που αποφασίζουμε να επιτρέψουμε στο όνειρο να ενσωματωθεί στην πραγμαιτκότητά μας.
Ο κάθε ένας από εμάς είναι εν δυνάμει ένας Σίμος Σιμεών. Ο κάθε ένας μας κατάγεται εν δυνάμει από μια «Χαλκόπολη» που είτε υπήρξε πραγματικά χαρτογραφημένη είτε όχι, άφησε το δικό της στίγμα στο «εσωτερικό μας ημερολόγιο». Ο κάθε ένας από εμάς συναντήθηκε και θα συναντηθεί με φανταστικούς ή πραγματικούς συνοιδοιπόρους που μπορούν να κόψουν τα φτερά μας ή να μάς βοηθήσουν να πιστέψουμε στη δύναμη των φτερών μας που ξεχνάμε ότι έχουμε.
Ο Γιάννης Ξανθούλης μάς θυμίζει ότι το στίγμα της εποχής που μάς γεννάει και μάς αναθρέφει, οι αυταπάτες της μα και οι κωμικοτραγικές της καταστάσεις μπορούν να αποτελέσουν αν το επιλέξουμε λόγο δημιουργίας μιας άμυνας που θα οδηγήσει όχι στο κρύψιμό μας πίσω από ένα γραφείο πρωτοκόλλου μα στην επιβίωση με τέτοιο τρόπο ώστε να σεβαστούμε τις αδυναμίες μας, να τις αγκαλιάσουμε και να τις αφήσουμε να μεγαλώνουν δίπλα στα χαρίσματά μας. Σίγουρα μια αδυναμία μπορεί να καταστεί καταστροφική. Μα ακόμα πιο σίγουρα είναι τα μη αξιοποιήσιμα χαρίσματα που καταστρέφουν το λόγο ύπαρξής μας. Καλή ανάγνωση!
[1] Στίχος από το ποίημα της γράφουσας «Αίτηση Υποβολής Στοιχείων»
1η δημοσίευση : http://tetartopress.gr/etisi-ypovolis-stichion/