‘Ω Γλυκύ μου έαρ...’ ποιους μύθους κουβαλάς;
Έαρ, το γλυκό παιδί του χρόνου, όλο σκανταλιές και εκπλήξεις, η πιστή αγαπημένη μούσα ποιητών, ζωγράφων και λογοτεχνών. Διαδέχεται το κρύο και την παγωνιά και αφυπνίζει την ψυχή των όντων μετά τη χειμερία τους νάρκη.
Η Άνοιξη έχει ταυτιστεί με την Αέναη Νεότητα, την Ορμή, την Ιλαρότητα και το Ξύπνημα του Ηλίου. Είναι η ομορφιά που ανοίγει τα πέταλά της και ανθίζει πρόθυμη να διαχύσει την καθημερινότητά μας με τις ευωδιές της. Η φύση αφήνεται στου ηλίου τα χάδια, σπάει τις κλειδαριές της και ανοίγει την πόρτα της σε όλους εμάς τα παιδιά της, καλώντας μας με χαμόγελο να γιορτάσουμε μαζί της, να αφεθούμε στου πανηγυριού της τη μέθη, να ξεδιψάσουμε με τους χυμούς της και να χορέψουμε αγκαλιασμένοι στο γαϊτανάκι των πολύχρωμων αισθήσεων και συναισθημάτων.
Στα σχολικά εγχειρίδια, το μέσο της πρώτης επίσημα οργανωμένης επαφής μας με τη γνώση, διδασκόμαστε ότι οι εναλλαγές των εποχών οφείλονται στον τρόπο που περιστρέφεται η γη. Συγκεκριμένα ο πλανήτης μας, μέλος του ευρύτερου ηλιακού συστήματος περιφέρεται καθημερινά γύρω από τον εαυτό του και ετησίως γύρω από τον ήλιο. Μέσα από το συνδυασμό αυτών των δύο ειδών περιστροφής δημιουργούνται και οι τέσσερις εποχές. Ο ερχομός τους σηματοδοτείται από τις ισημερίες –εαρινή και φθινοπωρινή για την Άνοιξη και το Φθινόπωρο αντίστοιχα- και τα ηλιοστάσια –χειμερινό και καλοκαιρινό για το Χειμώνα και το Καλοκαίρι.
Μέσα από τους λαβυρίνθους της παράδοσής μας όμως ξεπετάγεται η Περσεφόνη, η κόρη της θεάς Δήμητρας, που μοιράζεται τη ζωή της μεταξύ του βασιλείου του Άδη και του Πάνω Κόσμου. Όταν ανοίγουν οι πύλες του Άδη και η Περσεφόνη ανεβαίνει στη Γη έρχεται η Άνοιξη και ακολουθεί το καλοκαίρι. Και όταν φτάνει η ώρα του αποχωρισμού της κόρης από τη μάνα, η φύση θρηνεί, τα φύλλα από τα δέντρα πέφτουν, οι καρποί σταδιακά φθίνουν, ελαττώνονται και μετά τα πάντα παγώνουν και χειμωνιάζει.
Ξετυλίγοντας το νήμα του μύθου των εποχών, βρισκόμαστε στο πανέμορφο, καταπράσινο Νύσσιον Πεδίον, ένα ηλιόλουστο πρωινό.
Η κόρη της Δήμητρας απολαμβάνει τη φύση μαζί με τις Ωκεανίδες Νύμφες όταν βλέπει έναν πανέμορφο νάρκισσο. Την ώρα που ετοιμάζεται να τον κόψει εμφανίζεται ο Πλούτωνας, ο βασιλιάς του Άδη, και την απαγάγει- πάντα βέβαια με τη συγκατάθεση του παντοκράτορα Δία- γιατί την επιθυμεί για γυναίκα του. Η θεά Δήμητρα μάταια ψάχνει να τη βρει. Μεταμφιέζεται σε γριά και περιπλανιέται σε πόλεις και χωριά αναζητώντας το μονάκριβο παιδί της. Κανείς δεν ξέρει τίποτα. Αλλά ο βασιλιάς Ήλιος που βλέπει τα πάντα, της αποκαλύπτει την αλήθεια. Η θεά οργίζεται, καταφεύγει στην Ελευσίνα και ζητά να της χτίσουν ένα ναό κάτω από την Ακρόπολη. Σε αυτό το ναό αποσύρεται και βυθίζεται στη θλίψη της για την άδικη και σκληρή αρπαγή της κόρης της.
Η φύση όμως πληρώνει το τίμημα του θρήνου της. Η Δήμητρα, κόρη της Ρέας και του Κρόνου, είναι η θεά της γονιμότητας, της καρποφορίας. Το ίδιο της το όνομα με πρώτο συνθετικό τη λέξη ‘Δα’, αρχαία λέξη για τη Γη και δεύτερο τη λέξη ‘μητέρα’ υποδηλώνει τη σπουδαιότητά της. Είναι η πηγή της ζωής. Σύμφωνα με το Διόδωρο Σικελιώτη είναι η θεά που δίδαξε στους θνητούς την καλλιέργεια του σιταριού. Η οργή της λαίλαπα που σαρώνει κάθε καρπό και αναχαιτίζει κάθε γονιμοποίηση. Η λύση έρχεται με τον Ερμή που αγγελιοφόρος του Δία ζητά από τον Πλούτωνα να επιτρέψει την επιστροφή της Περσεφόνης. Πράγματι η Περσεφόνη αφήνεται να επιστρέψει στην μητρική αγκαλιά αλλά έχει ήδη φάει εφτά καρπούς ροιάδος (ροδιού). Γιατί μόνο έτσι μπορεί ο Πλούτωνας να εξασφαλίσει την επιστροφή της στο βασίλειό του, το αόρατο και σκοτεινό βασίλειο του Άδη.Το ρόδι είναι το σύμβολο της γονιμότητας που αποπλανά την Περσεφόνη. Εφτά οι καρποί που γεύτηκε, αντιπροσωπευτικοί των εφτά φάσεων της σελήνης, κατά τη διάρκεια των οποίων οι γεωργοί περιμένουν για να εμφανιστούν τα πρώτα βλαστάρια των καρπών.
Σοφή η λύση που δόθηκε στην αμοιβαία διεκδίκηση που προέκυψε. Μισό χρόνο η Περσεφόνη θα περνά με τη μητέρα της και τον άλλο μισό θα επιστρέφει στον άντρα της, σκορπίζοντας - αλλίμονο - το φονικό πάνω στη γη (Περσεφόνη /Φερσεφόνη –εναλλαγή του χειλικού συμφώνου Φ σε Π - η φέρουσα φόνο όπως δηλώνει και το όνομά της) αφού η θλίψη της Δήμητρας πάλι θα προκαλέσει το πένθος της φύσης.
Αν όμως δεν προηγηθεί η λύπη δεν μπορεί να ακολουθήσει η χαρά. Κάθε τι υπάρχει και συμπληρώνεται μέσα από το αντίθετό του. Μέγα δίδαγμα της φύσης άλλωστε η συνύπαρξη αντίρροπων δυνάμεων για την επίτευξη της αρμονίας.
Δεν ξέρω πόσοι από σας φορέσατε το ‘Μάρτη’ στον καρπό του χεριού σας για να προφυλαχτείτε από τις έντονες ηλιαχτίδες της 1ης Μαρτίου, ούτε αν σπάσατε κάποιο πήλινο αγγείο στην πόρτα του σπιτιού σας για να διώξετε τον χειμώνα και να υποδεχτείτε την εαρινή αύρα...
Ξέρω όμως ότι η Άνοιξη είναι εδώ και σας γλυκοτραγουδά, σας έβαψε κόκκινα αυγά, σας έδωσε βάγια, και ετοιμάζεται να σας φέρει ροδοπέταλα και Μαγιάτικα στεφάνια, σας μυεί στις ιερές στιγμές της Ανάστασης, χτίζει χελιδονοφωλιές στα μπαλκόνια σας, σκάει τα πρώτα μπουμπούκια της στις γλάστρες σας, στα πρεβάζια σας και στα διαχωριστικά των δρόμων, μεγαλώνει την ημέρα σας, σας αναγεννά...
Και πού ξέρετε; Μπορεί εκεί σε κάποια γωνιά, σε κάποιο σταυροδρόμι, πίσω από κάποιο ράφι στο σούπερ-μάρκετ, την ώρα που οδηγείτε, που σερφάρετε στο διαδίκτυο ή τρέχετε πανικόβλητοι να προλάβετε το χρόνο , να ακούσετε το γαργαριστό γέλιο της Περσεφόνης καθώς περιγράφει στη μητέρα της πώς πέρασε έξι μήνες μακριά της....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου