ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Πόσο σημαντική είναι;

''Πες μου και θα ξεχάσω, 

Δείξε μου και μπορεί να θυμηθώ,

 Άσε με να συμμετέχω και θα καταλάβω''

Η Διδασκαλία ως πράξη είναι λειτούργημα. Το ακούμε συχνά αυτό. Όπως συχνά ακούμε  ότι δεν είναι απλώς ένα επάγγελμα ή μια  απλή μονομερής διαδικασία. Και το σίγουρο είναι ότι όλοι όσοι προσπαθούν να δώσουν έναν ορισμό της συναντούν δυσκολίες και καταφεύγουν σε μακροσκελείς εκφράσεις στην προσπάθειά τους να καλύψουν όλες τις πτυχές της. Το σίγουρο βέβαια είναι ότι η Διδασκαλία ζητά το δάσκαλο, το μυητή και το μυημένο, δηλαδή το μαθητή. Ο δάσκαλος καθοδηγεί το παιδί στον κόσμο της γνώσης. Και το παιδί 'προκαλεί' το δάσκαλο στην αναζήτηση νέων τρόπων μετάγγισης της γνώσης αλλά και στην αυτοβελτίωσή του. 

Πώς όμως γίνεται αυτό; Ή ίσως για να θέσουμε το ερώτημα στην αντικειμενική, ουσιαστική του βάση πώς πρέπει να γίνεται αυτό; Υπάρχει η Επιστήμη της Παιδαγωγικής η οποία ασχολείται με όλες τις πτυχές της Παιδαγωγικής Διαδικασίας και φυσικά και με τα πρέπει και τα μη της Διδασκαλίας ως πράξη. Μα υπάρχει πάντα και ο προσωπικός, ανθρώπινος παράγοντας που βρίσκεται σε συνεχή αλληλεπίδραση με όλα αυτά τα πρέπει και τα μη. Και υιοθετεί το δικό του τρόπο αντιμετώπισης και διαχείρισής του. 

Μία από τις σύγχρονες προτάσεις που έχουν τεθεί σε εφαρμογή τα τελευταία χρόνια εντός της σχολικής πραγματικότητας και πράξης είναι η ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ. 

Ο ορισμός είναι κυριολεκτικός. Ο Δάσκαλος γίνεται μία ομάδα με τα παιδιά μέσα στην τάξη και όλοι μαζί συμμετέχουν στο ταξίδι κατάκτησης της γνώσης. Η παθητική στάση των μαθητών που στέκονταν σε παλιότερες εποχές με μάτια και αυτιά προσηλωμένα στην παράδοση έχει αλλάξει. Οι μαθητές σήμερα συμμετέχουν μαζί με το δάσκαλο στην 'ανακάλυψη' του νέου τμήματος γνώσης που έχουν να μάθουν κάθε μέρα. 

Θεωρητικά η Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία στηρίζεται στην αρχή ότι η συμμετοχή προϋποθέτει ενεργητική στάση η οποία είναι απαραίτητη για τη μάθηση. Γιατί το να μαθαίνεις δε σημαίνει απλώς απομνημόνευση ή κατάκτηση γνώσεων που δεν ξέρεις πώς ή πού μπορούν να σου φανούν χρήσιμες. Το να μαθαίνεις σημαίνει ότι αποκτάς γνώσεις που συνοδεύονται απαραιτήτως από την δυνατότητα σου να ξέρεις πώς να τις διαχειριστείς και πώς να τις χρησιμοποιήσεις. Και όταν συμμετέχεις ενεργητικά στην κατάκτηση της γνώσης συνειδητοποιείς κάθε στάδιο της μάθησης. Γιατί η μάθηση έχει στάδια. 

Αν θελήσουμε να μιλήσουμε χρησιμοποιώντας λόγο μη επιστημονικό αλλά προσιτό λόγω της λιτότητάς του σε μεγαλύτερη μερίδα ανθρώπων, θα λέγαμε ότι κατά τη διάρκεια της μάθησης περνάμε από το στάδιο της πρώτης επαφής με αυτό που μαθαίνουμε, της απομνημόνευσής του, της επεξεργασίας του και στη συνέχεια της χρήσης του εκεί που θα προκύψει ανάγκη, με τελευταίο πάντα ιεαραρχικά στάδιο αυτό της μεταλαμπάδευσής του σε κάποιον άλλον που θα πρέπει και αυτός με τη σειρά του να το επεξεργαστεί, να το συνειδητοποιήσει και να το χρησιμοποιήσει εφαρμόζοντάς το. 

Σε αυτήν την αρχή κατανόησης και επεξεργασίας στηρίζεται το μοντέλο της Ομαδοσυνεργατικής Διδασκαλίας. Η συμμετοχή των μαθητών προκαλεί άμεση συνεργασία τους με ταυτόχρονη καλλιέργεια όλων αυτών των ιδιοτήτων που προαπαιτεί όπως ο σεβασμός των δυσκολιών του άλλου, η προσπάθεια παροχής βοήθειας και επίλυσης αποριών, η συνεισφορά στο γόνιμο διάλογο που θα οδηγήσει στην 'θέαση' την αληθινή αυτού που μαθαίνουμε. 

Υπάρχει όμως πολύς ακόμα δρόμος να διανύσουμε για να μπορέσουμε όλοι εμείς που εμπλεκόμαστε στην εκπαιδευτική διαδικασία να απαλλαχθούμε από την τυραννία της παράδοσης που ήθελε σε διαφορετικές εποχές το δάσκαλο να υιοθετεί το προσωπείο της αυθεντίας. 

Σίγουρα οι νοοτροπίες έχουν αλλάξει αλλά ψήγματα παλαιότερων προσεγγίσεων και στάσεων παραμένουν και ίσως βγαίνουν στην επιφάνεια πολύ ευκολότερα από ό,τι θα έπρεπε. 

Για αυτό και η Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία είναι μία πρόταση που μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά στο σύνολο της εκπαιδευτικής / παιδευτικής διαδικασίας. Αποτελεί ένα γόνιμο τρόπο αντιμετώπισης της μάθησης έτσι ώστε όλοι να την απολαμβάνουν.