Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2012

ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΣΤΟΛΙΔΙΑ




Φτιάχνοντας Χριστουγεννιάτικα στολίδια από ζυμάρι 

Μία από τις ωραιότερες προκλήσεις των Χριστουγέννων είναι ο στολισμός. Τα μικρά μας μα και εμείς οι μεγαλύτεροι υποκλινόμαστε στη μαγευτική ομορφιά όλης αυτής της διαδικασίας για την υποδοχή των εορταστικών ημερών. Φωτάκια, μπάλες, γιρλάντες παραδίδονται στις υποταγές της φαντασίας μας για δημιουργήματα ονειρεμένα. 

Μα ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση αποτελεί η δημιουργία αυτοσχέδιων, χειροποίητων στολιδιών. Μια όμορφη πρόταση για να κάνετε κάτι δημιουργικό μαζί με τους μικρούς μας φίλους είναι να φτιάξετε χειροποίητα χριστουγεννιάτικα στολίδια για το δέντρο σας. 

Η συνταγή απλή μα τόσο δυνατή στο αποτέλεσμά της! 

Τι υλικά χρειαζόμαστε;;; 
αλεύρι (για όλες τις χρήσεις) 
νερό 
αλάτι 
τέμπερες διαφόρων χρωμάτων 
κορδέλα χρωματιστή 
ένα καλαμάκι 

Φτιάχνουμε λοιπόν τη ζύμη μας έτσι ώστε να μην κολλάει στα χέρια μας και να είναι εύκολη για πλάσιμο και αφήνουμε τη φαντασία των παιδιών μας και την καλή μας διάθεση να φτιάξει αστεράκια, δεντράκια, μπότες του Αη Βασίλη, καμπανούλες και ό,τι άλλο θελήσουμε. 
Με ένα καλαμάκι ανοίγουμε τρυπούλα σε κάθε σχέδιο ώστε να μποροέσουμε να περάσουμς μετά το ψήσιμο την κορδέλα μας και να τα κρεμάσουμε. 
Και όσο για το χρώμα έχουμε δύο επιλογές. Ή ρίχνουμε στη ζύμη μας το χρώμα που θέλουμε ή τα χρωματίζουμε αφού ψηθούν σε διάφορα χρώματα. Προσοχή όμως: μετά το ψήσιμο θέλουν λίγη ώρα να κρυώσουν . 
Καλή επιτυχία !!! 





15122012364.jpg

Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2012

ΠΙΕΡ ΑΣΣΟΥΛΙΝ - ΟΙ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΙ




 «Οι προσκεκλημένοι», Πιέρ Ασσουλίν, Εκδόσεις Πόλις



Ραντεβού σήμερα με το νέο πόνημα του Πιέρ Ασσουλίν, γνωστού για την γραφή του πολιτικής και κοινωνικής κριτικής. Γεννημένος στην Καζαμπλάνκα το 1953, εργάζεται σήμερα ως κριτικός λογοτεχνίας στο περιοδικό "Le Nouvel Observateur" και ως χρονογράφος στην εφημερίδα "Le Monde". ! Η σκέψη και η καυστική κριτική του κου Ασσουλίν έχει ήδη γίνει γνωστή στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό με τα μυθιστορήματά του  «Ξενοδοχείο Lutetia» και «Πορτρέτο». Και τώρα έρχεται με ένα βιβλίο περισσότερο επίκαιρο από ποτέ να ασκήσει αυστηρότατη μα έμμεση με το γνωστό ευφυή τρόπο του κριτική στην μπουρζουαζία.


Ένα δείπνο προς τιμή ενός μεγαλομεγιστάνα Καναδού από ένα ζευγάρι μεγαλοαστών στην καρδιά του αριστοκρατικού έβδομου διαμερίσματος του Παρισιού. Αν και η κυρία Ντυ Βιβιέ δεν αφήνει τίποτα στην τύχη, γύρω από το τραπέζι θα βρεθούν, τελικά, δεκατρείς συνδαιτυμόνες. Και η τρομερή έκπληξη: Ο μεγαλοκαπιταλιστής Καναδός προτείνει να καθίσει στο τραπέζι η υπηρέτρια του σπιτιού, η αραβικής καταγωγής Σόνια ή Ουμελκχεΐρ, όπως αποκαλύπτει ότι είναι το πραγματικό της όνομα.
Τι «καταραμένη» αυτή η στιγμή για την υψηλή κοινωνική τάξη παλαιάς μα και νέας κοπής που αναγκάζεται να μοιραστεί το δείπνο της με μία φτωχή μετανάστρια. Ο διπλωμάτης, ο μεγαλοδικηγόρος, ο χρηματιστής, η αριστοκράτισσα, όλοι οι εκπρόσωποι των κοινωνικών δομών που συνήθως συγκεντρώνουν υψηλό σεβασμό βρίσκονται στο μικροσκόπιο της εξαιρετικής πένας του συγγραφέα.
Ποια είναι η δημοκρατία που υποτίθεται ότι έχουμε αναρωτιέται ο συγγραφέας. Ποια δημοκρατία είναι αυτή που φοβάται τις διαφορές καταγωγής, εισοδήματος, μόρφωσης; Και ποια άραγε είναι η πραγματική, ουσιαστική μόρφωση;;; Ποια ποιότητα ζωής βιώνουμε και ποια ελευθερία όταν αγκιστρωνόμαστε πίσω από ταξικές, κοινωνικές ταμπέλες ως εισιτήριο εξασφάλισης μιας καλοπέρασης ή απόλαυσης;
Δεν πρόκειται για μια απλή ιστορία που θέλει να αγγίξει το θέμα του κοινωνικού ρατσισμού. Ο κος Ασσουλίν πηγαίνει πολύ πιο βαθιά και προχωρά σε μοναπάτια που κάθε σκεπτόμενος ελεύθερος άνθρωπος οφείλει να περπατήσει. Πρόκειται για μια ψυχογραφία και ηθογραφία των ανθρώπων του σήμερα. Της κρίσης που βιώνει μια Ευρώπη η οποία επιμένει στην υιοθέτηση αποφυγής, φόβου ή αποστροφής κάθε τι που προκαλεί αμηχανία. Αλίμονο στις κοινωνίες που φορούν προσωπεία και δε σέβονται με ειλικρίνεια και θάρρος τις αδυναμίες τους.
Το ξημέρωμα της επόμενης ημέρας βρίσκει κάθε συνδαιτημόνα πίσω στο ρόλο του. Αυτό αποδεικνύει ότι η πραγματική αξία της κοινωνίας ¨μετριέται¨ από τη δύναμή της να ¨χωράει¨ τις διαφορές και να μη τις φοβάται.

Βιβλιοπροτάσεις εν όψει των Χριστουγέννων


  1.  
«Οι Αταίριαστοι», Εκδόσεις Γκοβόστης, Συγγραφέας: Θανάσης Νιάρχος
Το βιβλίο του Θανάση Νιάρχου περιλαμβάνει 62 συνεντεύξεις του συγγραφέα ανάμεσα σε πολιτικούς και καλλιτέχνες στην εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ".«Οι Αταίριαστοι», πέραν από την πρωτοτυπία της ιδέας που τους ενεργοποίησε, ανέλαβαν να υλοποιήσουν –με εμφανή θετικά αποτελέσματα– κάτι πολύ πιο δύσκολο: να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις ενός γόνιμου διαλόγου ανάμεσα σε «τάξεις» πολιτών κατεξοχήν «αντίθετες», όπως οι πολιτικοί και οι καλλιτέχνες.
2.      
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΑ ΛΑΘΗ «Το Βιβλίο με τα λάθη», Εκδόσεις Τεκμήριο, Συγγραφέας: Τζιάνι Ροντάρι
Σ' αυτό το βιβλίο του, ο Τζιάνι Pοντάρι, διορθώνει με τα μπλε και κόκκινα μολύβια του, τον κόσμο μετατρέποντάς τον σ' ένα παράδοξο, χαρούμενο λούνα παρκ. Ποιήματα και ιστορίες ανοίγουν διάλογο με παιδιά και γονείς στους οποίους ο συγγραφέας αφιερώνει ένα διαφωτιστικό πρόλογο. ¨Κάποτε κάποιος γύρναγε ολόκληρη τη γη ψάχνοντας τη Χώρα χωρίς Λάθη να βρει¨. Μια ενδιαφέρουσα παιδαγωγική προσέγγιση των λαθών μας.
3.      
ΤΟ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΣ «Το περιστέρι δικαστής», Εκδόσεις Άγκυρα, Συγγραφέας: Ειρήνη Καμαράτου-Γιαλλούση
Τα ζώα του δάσους, για να λύσουν τις διαφορές τους, όρισαν αρχικά για δικαστή τους το άγριο γεράκι. Οι λύσεις όμως που έδινε δεν τα ευχαριστούσαν κι έτσι όρισαν για δικαστή τους το ειρηνικό περιστέρι που κατάφερε όχι μόνο να αποδώσει δικαιοσύνη αλλά και να πετύχει την συμφιλίωσή τους.

Από πού πάνε για το κάστρο παρακαλώ;;;



«Από πού πάνε για το κάστρο παρακαλώ;;;»


Ο τίτλος δανεικός από ομότιτλη θεατρική παράσταση για παιδιά βασισμένη σ΄ένα Νορβηγικό μύθο που παρακολουθεί τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε ένα λευκό αρκούδο και μια φτωχή κοπέλα που τον ακολουθεί στο πλούσιο κάστρο του με αντάλλαγμα τη σωτηρία από την πείνα της φτωχής οικογένειάς της.

Και μια και τα παραμύθια είναι για να κοιμούνται τα παιδιά και να ξυπνούν οι μεγάλοι, ας επισκεφτούμε με αφορμή αυτό το μύθο το ¨κάστρο¨ μας. Το κάστρο μας που δεν είναι άλλο απ΄το καταφύγιό μας σε στιγμές δυσκολίας, απόγνωσης, φοβίας, μπερδέματος και αναστάτωσης.

Το κάστρο μας είναι η δύναμη που κρύβουμε μέσα μας και οφείλουμε να ενεργοποιούμε κάθε φορά που χάνουμε το δρόμο μας. Η πίστη στον εαυτό μας ότι θα τα καταφέρουμε είναι η πρώτη απώλειά μας όταν νιώθουμε πίεση και δυσκολίες να μάς περικυκλώνουν. Ξαφνικά στεκόμαστε απέναντί μας και γινόμαστε οι χειρότεροι, οι πιο άδικοι δικαστές του εαυτού μας. Ξεχνάμε ό,τι καλό και όμορφο υπάρχει μέσα μας και έχουμε κατακτήσει ή διατηρήσει με αρκετό κόπο και νιώθουμε απόλυτα χαμένοι σ΄ένα παιχνίδι που αν μάς ρωτήσεις δεν ξέρουμε καν να περιγράψουμε. Γιατί φυσικά αφεθήκαμε σε κανόνες στων οποίων τη δημιουργία δεν είχαμε καμία συμμετοχή. Ποιο είναι λοιπόν το μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσουμε; Και πώς ανοίγουμε τη σκουριασμένη, πανύψηλη πόρτα του κάστρου μας;;;;

Συχνά πέφτουμε στην παγίδα να φωνάζουμε στους νεότερους και με αυστηρή, καυστική γλώσσα να κατακρίνουμε την αδυναμία που διαφαίνεται να τους κυριεύει σχετικά με τη διεκδίκηση των θέλω τους, με την κατάκτηση του προσωπικού τους χώρου στο ευρύτερο κοινωνικό γίγνεσθαι. Ξεχνάμε δηλαδή ότι η αδυναμία είναι φυσικό επακόλουθο της πορείας μας μέσα σε δύσβατα μονοπάτια μέχρι να φτάσουμε στο ¨κάστρο¨ μας! Η έλλειψη βέβαια της αυτοπεποίθησης είναι ένας φαύλος κύκλος. Η αρνητική αυτοεικόνα δημιουργεί πολλά προβλήματα και μας αφήνει μια μόνιμη πικρή γεύση για τη ζωή.

Γι΄αυτό καλό είναι να πάρουμε πολλά γραμμάρια αισιοδοξίας, αρκετά κιλά χαμόγελο, δύο μεγάλους σάκους αυτοσαρκασμού και να πορευτούμε έτοιμοι να βουτηχτούμε στην κολυμπήθρα των λαθών μας. Με αγάπη, συμπαράσταση, εμπιστοσύνη, τη δύναμη της συγχώρεσης, το θάρρος υποστήριξης των επιλογών μας μα και απόρριψής τους αν δούμε ότι τελικά δε μάς εκφράζουν θα βρούμε το δρόμο μας.. Και θυμηθείτε ότι η πορεία κατάκτησης αυτοπεποίθησης δεν γίνεται με κανένα μαγικό τρόπο, αλλά με μικρά καθημερινά βήματα!

Πέμπτη 22 Νοεμβρίου 2012

Χαμογέλα ρε, τι σου ζητάνε...


Ραντεβού σήμερα με το Χρόνη Μίσσιο σε μια προσπάθεια να τιμήσουμε αυτή την ξεχωριστή φυσιογνωμία της λογοτεχνίας μας που άφησε την τελευταία του πνοή την προηγούμενη Τρίτη. Σε πρόσφατη συνέντευξή του είπε χαρακτηριστικά «Για πρώτη φορά, ζω σε μια κοινωνία, η οποία δείχνει να 'χει πάθει εγκεφαλικό! Δεν αντιδρά με τίποτα!».

«Πρέπει να αντιληφθούμε ποια είναι η ουσία και το νόημα της ζωής! Δηλαδή, δεν γίνεται αντί να ζούμε, να προσπαθούμε να επιβιώσουμε! » έλεγε με πάθος ο αντιστασιακός αγωνιστής συγγραφέας.

Στο δεύτερο κατά σειρά έκδοσης βιβλίο του «Χαμογέλα Ρε, τι σου ζητάνε», ο κος Μίσσιος δίνει μαθήματα ζωής σε όλους μας. Παραθέτω κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα απ΄το βιβλίο του, που θα ξαναδιαβάσω για να θυμηθώ τη σοφία αυτής της ψυχής που αγωνίστηκε στο όνομα της ελευθερίας. Μία σοφία την οποία απέκτησε μέσα από τους αγώνες του και την παραμονή του πίσω από τα κάγκελα της φυλακής μα μοιράζεται απλόχερα με τους αναγνώστες του.

Αξίζει να αναφερθούμε στη δυνατότητά του να συμβουλεύει με τόσο έμμεσο και αποτελεσματικό τρόπο. Χωρίς διδασκαλική χροιά ή βαρετή παράθεση των ¨πρέπει¨ που ο ίδιος πρεσβεύει μετά από τη μάχη του με τις προσωπικές μα και ευρύτερα κοινωνικές καταιγίδες που συνάντησε στο διάβα του.

«Το ξέρω πως έχουμε καιρό να τα πούμε. Όχι, δε σε ξέχασα. Πώς να ξεχάσω, μωρέ, μόνο εσύ μου απόμεινες... Αλίμονο, αν χάσουμε και τη μνήμη μας, πώς θα μπορέσουμε να ξαναονειρευτούμε;... Όχι, ούτε φοβάμαι μη μου κάνει "ψυχολογικό πορτρέτο" η ασφάλεια, άμα βρει τα χειρόγραφά μου σε καμιά έρευνα. Δεν είμαι πια στη φυλακή...». Σ΄ένα άλλο σημείο επικοινωνεί τη θλίψη του για τον σημερινό τρόπο ζωής «Οι άνθρωποι δεν προλαβαίνουν να σκεφτούν, δυστυχώς, να καταλάβουν, τι σημαίνει ζωή. Τρέχουν, τρέχουν, τρέχουν, κι όταν φτάνει το ηλιοβασίλεμα, αντί να κλαίνε γιατί πέρασε άλλη μια μέρα, και συνεπώς άλλο ένα βήμα προς το θάνατο, χαίρονται. Χαίρονται! Γιατί η μέρα τους ήταν φορτωμένη με οδύνη, με άγχος, με κυνηγητό, με προβλήματα, με όλα αυτά.».

Ναι θα μυηθώ πάλι στον τρόπο γραφής του όχι μόνο επειδή μάς άφησε μα γιατί το πνεύμα το γενναιόδωρο που βρίσκει τον τρόπο να μοιραστεί τις εμπειρίες του αξίζει τη μνήμη μας. Και την απόδοση τιμής που δεν είναι άλλη από την ουσιαστική επικοινωνία μαζί του. Καλό ταξίδι αγαπημένε Χρόνη... 

Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2012

ΘΕΑΤΡΟ - Ο ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΕΡΧΕΤΑΙ




Η φετινή χρονιά βρίσκει το θέατρο Ιλίσια να ανοίγει τις πόρτες του από τις 12/10 στο θεατρικό κοινό με το σημεντικότερο ίσως έργο της καριέρας του Τζων Πρίσλευ, γραμμένου το χειμώνα 1944, στον απόηχο του Β' Παγκοσμίου πολέμου, με τίτλο ''Ο Επιθεωρητής έρχεται'', σε σκηνοθεσία και επιμέλεια του κου Βαλτινού.  

Ο Άρθουρ Μπέρλινγκ (Γρηγόρης Βαλτινός), αξιοσέβαστο δημόσιο πρόσωπο της τοπικής κοινωνίας, διατελέσας και δήμαρχος προ διετίας, εμφανίζεται ένα βράδυ εν έτει 1910, να γιορτάζει τον αρραβώνα της κόρης του Σήλας(Ευτυχία Γιακουμή)  με το γαμπρό του (Μάνος Ζαχαράκος), σε κλειστό οικογενειακό κύκλο αποτελούμενο μόνο από το ευτυχές ζευγάρι, τη σύζυγό του (Κερασία Σαμαρά) και το γιο του (Κώστα Βασαρδάνη). 

Πέντε πρόσωπα με κοινό άξονα όπως αποδεικνύεται στην πορεία εξέλιξης την πλοκής την ικανότητά τους να κρύβουν καλά τα μυστικά τους, αυτά για τα οποία ντρέπονται να συνομιλήσουν ακόμα και με τον ίδιο τους τον εαυτό. 

Το κουδούνι χτυπά και εμφανίζεται ο επιθεωρητής Γκουλ (Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος). Η οικογενειακή φιέστα παίρνει απότομο τέλος μια και όλοι υποχρεούνται να απαντήσουν σε μια σειρά ερωτήσεων που σχετίζονται με την αυτοκτονία ενός νεαρού κοριτσιού με καυστικό υγρό που έλαβε χώρα νωρίτερα εντός της ημέρας στην πόλη τους.

Ποιος είναι αυτός ο επιθεωρητής και τι ακριβώς ψάχνει;;;;   Αυτό είναι τελικά και η ουσία του μεγαλουργήματος του Τζων Πρίλσευ. Σε ένα περιστατικό αυτοκτονίας δεν υπάρχει δράστης, δεν υφίσταται ουσιαστικά έγκλημα. Υφίσταται όμως ηθική αυτουργία. Γιατί όταν ένα μέλος της κοινωνίας μας αυτοκτονεί κάποιοι λόγοι το οδήγησαν σε αυτήν την αποτρόπαια πράξη απότομου κοψίματος του νήματος της ζωής του, του μεγαλύτερου δώρου του. 

Και οι αιτίες κατά το συγγραφέα δεν είναι αόριστες, δεν είναι μπερδεμένες. Είναι πολλές και συγκλίνουσες μα συγκεκριμένες. Αναλογιζόμενοι τη χρονική στιγμή συγγραφής του έργου καταλαβαίνουμε ότι το κίνητρο του συγγραφέα ήταν να δείξει ότι το έγκλημα του Β' Παγκοσμίου πολέμου όφειλε να απασχολήσει την τότε μα και τις μεθεπόμενες γενιές ισοδύναμα ως προς το μέγεθος της ευθύνης του. Κανένα φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας δε γεννιέται χωρίς τη δική μας συμμετοχή. Και μπορεί η συμμετοχή μας να μην είναι άμεση και εύκολα αναγνωρίσιμη. Μπορεί, και αυτό τελικά είναι το χειρότερο, να είναι μεταμφιεσμένη το προσωπείο της απαθούς παραδοχής. Γιατί χειρότερος δράστης είναι ο απαθής πολίτης παρά ο απροκάλυπτος, απελπισμένος βίαιος πολίτης που λόγω αδυναμίας, κακουχιών, έλλειψης κοινωνικής πρόνοιας καταφεύγει στο έγκλημα ως τρόπο επιβίωσης ή ως το τελευταίο σκαλοπάτι της κοινωνικής εξαθλίωσης. 


Ναι αυτό είναι κατά την προσωπική μου άποψη το μήνυμα του έργου και οι συντελεστές του καταφέρνουν με αξιοπρεπή και αξιόλογο τρόπο να το μεταδώσουν.  Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στις ερμηνείες της κας Σαμαρά και του κου Βασαρδάνη που αν και δευτερεύοντες από πρώτη άποψη ρόλοι του έργου, αναδεικνύονται σε αυτό που πολλές φορές ανακαλύπτουμε ενεοί. Αυτοί που δε φαίνονται μπροστά, αυτοί είναι και οι σπουδαιότεροι καταλύτες μιας ομάδας που απορροφούν όλους τους κοινωνικούς κραδασμούς και κρύβονται πίσω από ένα τόσο καλοφτιαγμένο προσωπείο. 

Αξιόλογες, ισοδύναμες ερμηνείες από πλευράς των συντελεστών, δυνατό κείμενο και λιτή σκηνοθετική απόδοση όπως του αρμόζει λόγω της δυνατής του φύσεως. 



Ένα διδακτικό έργο που αναδεικνύει τη δύναμη του πολιτισμού. Ο πολιτισμός συμβάλλει στην φώτιση του πνεύματος και της ψυχής και φεύγοντας από αυτήν την παράσταση έχεις φωτιστεί. Ο επιθεωρητής ακόμα και αν δεν είναι υπαρκτό πρόσωπο μπορεί απλούστατα να είναι αυτή η δυνατή εσωτερική φωνή της ψυχής σου που δεν πρέπει ποτέ να φιμώνεις ή να κρατάς στο σκοτάδι. Και αν συστρατεύσουμε τις εσωτερικές μας φωνές προς διάδοση της αλήθειας τότε υπάρχει ελπίδα για εξυγίανση της κοινωνίας.

Ένα έργο κοινωνικό που θυμίζει την αρχή λειτουργίας του ενεργού πολίτη τότε χιλιάδες χρόνια πριν....Μόνο υπηρετώντας το κοινό καλό μπορούμε να νιώσουμε και την πάντα ποθητή λόγω της φύσης μας  ατομική ευχαρίστηση. Ειδαλλιώς.... περιπλανώμαστε ανεμοδούρες ευάλωτες στων καιρών τις δυσκολίες. 

Και αν κάποια στιγμή η πλοκή σας φανεί πια προβλέψιμη λόγω μιας μονοτονίας στο ρυθμό εξέλιξης της ανάκρισης από πλευράς του επιθεωρητή, μη βιαστείτε. Το απροσδόκητο, άψογα δοσμένο σκηνοθετικά τέλος του έργου σάς αποζημιώνει και το σημαντικότερο μιλά στην ψυχή σας.  

Πληροφορίες Παράστασης: 
"Ο Επιθεωρητής έρχεται"
Συγγραφέας: Τζων Πρίσλευ 
Απόδοση-σκηνοθεσία-μουσική επιμέλεια: Γρηγόρης Βαλτινός
Σκηνικά-κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα, Μουσική σύνθεση ήχων: Κώστας Εμμανουηλίδης
Boηθός σκηνοθέτη: Χαρά Μπαλτά, Βοηθός σκηνογράφου: Δανάη Πετσάλνικου
Φωτογραφίες: Θωμά Χρυσοχοϊδη


Παίζουν: Γρηγόρης Βαλτινός, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Κερασία Σαμαρά, Μάνος Ζαχαράκος, Κώστας Βασαρδάνης, Ευτυχία Γιακουμή, Στάθης Νικολαΐδης
Διάρκεια: 120 λεπτά (μαζί με το διάλειμμα)
Τετάρτη: 19:15, Πέμπτη&Παρασκευή: 21:15, Σάββατο: 18:15& 21:15, Κυριακή: 19:15

Θέατρο Ιλίσια: Παπαδιαμαντοπούλου 4, Τηλέφωνο: 210 7210045, 210 7216317





Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012

Ο ΘΕΟΣ ΑΓΑΠΑΕΙ ΤΟ ΧΑΒΙΑΡΙ: Γιατί απογοήτευσε κοινό και κριτικούς;;;

Βλέποντας κάποιος την καινούρια ταινία του συμπατριώτη μας Γιάννη Σμαραγδή καταλαβαίνει σε μία συγκεκριμένη σκηνή της το νόημα του τίτλου. Ναι ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι, γιατί ο Θεός αγαπάει όλα τα δώρα της φύσης που προσφέρει απλόχερα και γενναιόδωρα στο δημιούργημά του, τον άνθρωπο. 
                                                                          
                               Πορτρέτο σε λάδι του Ιωάννη Βαρβάκη διαχειρός του Vladimir Borovikovsky (1757-1825)
Ο Σεμπάστιαν Κοχ, ο πρωταγωνιστής  της δημιουργίας του Γιάννη Σμαραγδή, που υποδύεται τον Ιωάννη Βαρβάκη σε σκηνή της ταινίας

Και αυτό ο πρωταγωνιστής της ταινίας το καταλαβαίνει σταδιακά στη διάρκεια της ζωής του. 

Μελετώντας προσεχτικά τη σωζόμενη βιογραφία του μαθαίνουμε ότι ο Ιωάνης Βαρβάκης (1745 ή 1750-1825)γεννήθηκε στα Ψαρά και ήταν γιος του Ανδρέα Λεοντή (Λεοντίδη) και της Μαρώς Μόρου. Πώς λοιπόν ο Ιωάννης Λεοντής (Λεοντίδης) έμεινε γνωστός με το όνομα Βαρβάκης; Ανατρέχοντας στις αντίσοιχες εγκυκλοπαιδικές πηγές μαθαίνουμε ότι στα Ψαρά υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα πουλιά που ανήκουν στο είδος γερακιού Ιέραξ ο οξύπτερος. Τα πουλιά αυτά οι ντόπιοι τα ονόμαζαν Βαρβάκια. Λόγω λοιπόν των μεγάλων αυστηρών ματιών του και της ορμητικότητάς του ονόμασαν το συμπατριώτη τους Βαρβάκι, προσωνυμία την οποία ο ίδιος αποφάσισε να υιοθετήσει ως όνομά του. 

Η ιστορία του Ιωάννη Βαρβάκη είναι άμεσα διαθέσιμη σε όποιον ενδιαφέρεται όπως όλων των αντίστοιχων περιπτώσεων Μεγάλων Ελλήνων ευεργετών που βοήθησαν ο καθένας με τον τρόπο του τη χώρα και το έθνος του. 

Και είναι φυσικό μία ταινία που φιλοδοξεί να σκιαγραφήσει την προσωπικότητα και το έργο ενός Έλληνα της εποχής της Τουρκοκρατίας και των πρώτων χρόνων του επαναστατικού αγώνα των Ελλήνων στο όνομα της Ελευθερίας τους να προσελκύσει τον κόσμο και να μιλήσει ιδιαίτερα στις ψυχές των Ελλήνων αφού θα δείξει αν μη τι άλλο το μεγαλείο της ψυχής των προγόνων τους. Ανεξαρτήτως όμως εθνικότητας η προβολή του μεγαλείου της ψυχής ανθρώπων που έμειναν στην ιστορία ως φωτεινοί φάροι οι οποίοι μάς προσανατολίζουν σήμερα που ψαλιδίζονται οι επιθυμίες μας, τα όνειρά μας και η αυτοπεποίθησή μας λόγω της κρίσης στο παγκόσμιο κοινωνικό γίγνεσθαι, αποτελεί ιερή αποστολή η οποία κερδίζει αυτομάτως θαρρείς το θαυμασμό μας και την αποδοχή μας. 

Το πρόβλημα όμως είναι ότι ένα τέτοιας μορφής πόνημα τυλίγεται με ένα πλήθος υψηλών προσδοκιών από τους θεατές του. Και δυστυχώς τη στιγμή που βλέπεις τους τίτλους τέλους στην οθόνη μένεις με μία πικρόγλυκη γεύση γιατί η ταινία δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στο ύψος των προσδοκιών σου. 

Αυτό βέβαια δε μειώνει την αξία της προσπάθειας του δημιουργού και των συντελεστών του, παρά ταύτα όμως παραμένει το ερώτημα που αφορά σε πολλές μεταφορές στη μεγάλη οθόνη του βίου ιστορικών προσωπικοτήτων ή σημαντικών περιόδων της ιστορίας παγκόσμιου ενδιαφέροντος και συμβολής. 

Γιατί ο Ιωάννης Βαρβάκης δεν αποτελεί απλώς έναν πειρατή Έλληνα που ακολούθησε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το δρόμο της πειρατείας όπως όλοι οι συμαπτριώτες του Ψαριανοί τότε και που λάτρεψε τη θάλασσα. Οι Έλληνες είναι ένα με το υγρό στοιχείο, με το διαφορετικό γαλάζιο του Αιγαίου όπως χαρακτηρίζεται δια στόματος πρωταγωνιστή στην ταινία όταν το αντικρίζει και πάλι μετά από πολύχρονη παραμονή στην Κασπία θάλασσα όπου και είχε επιδοθεί στο εμπόριο χαβαριού. Ούτε είναι μία ακόμα μορφή Έλληνα που βοήθησε πριν μα και κατά τη διάρκεια του αγώνα της ανεξαρτησίας. 

Ο Ιωάννης Βαρβάκης αποτελεί μία ιδιάζουσα περίπτωση εθνικού ευεργέτη, γεγονός το οποίο η ταινία αγγίζει επιφανειακά. Χαρακτηρίστηκε από ειδήμονα κριτικό κινηματογράφου ως άνευρη. Θεωρώ μετά την παρακολούθησή της ότι ο χαρακτηρισμός δικαιολογείται γιατί το πολύπλοκο της ψυχής του, οι προσωπικές του δυστυχίες, ο τρόπος που τις αντιμετώπισε και μπόρεσε να τις μετουσιώσει σε δύναμη ψυχής που αποφασίζει να προσφέρει στο έθνος του για να νιώσει το μεγαλείο της ευαγγελικής αγάπης το οποίο ο προσωπικός του βίος του στέρησε, δεν καθίστανται σαφή. 

Είναι άδικο μία ταινία που αναφέρεται σε τόσο πολύπλοκη και δύσκολη ιστορική περίοδο να είναι τόσο λακωνική στις ιστορικές πληροφορίες. Για παράδειγμα δείχνει τη φιλία που αναπτύσσεται μεταξύ του Βαρβάκη και του ΑΛέξιου Υψηλάντη χωρίς να γίνεται σαφές ότι ο Αλέξιος είναι ο Υψηλάντης! Και για κάποιον που προτιμά να του μιλά η εικόνα και η μεγάλη οθόνη παρά το διάβασμα ιστορίας, αυτό αποτελεί αδυναμία της ταινίας. Όπως ανάλογη αδυναμία αποτελεί κατά τη γνώμη μου η παρουσίαση της συμβολής του Ιωάννη Βαρβάκη στα Ορλωφικά. Τα Ορλωφικά (1770-1774) είναι η σοβαρότερη συντονισμένη προσπάθεια επανάστασης  με τη συμβολή της Ρωσίας εναντίον των Τούρκων, πριν το 1821,  η οποία όμως διεκόπη χάρη στην υπογραφή ειρήνης μεταξύ του σουλτάνου και της Αικατερίνης Β΄ της Ρωσίας με την οποία η Τουρκία παραχωρούσε στη Ρωσία τις βόρειες ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Δυστυχώς και σε αυτό το σημείο η ταινία αδυνατεί να δείξει το μέγεθος του αγώνα του Βαρβάκη που εκποίησε την προσωπική του περιουσία (στόλο) για να επανδρώσει κατάλληλα το στόλο εναντίον των Οθωμανών μα και των άλλων Ελλήνων καθώς και την άσχημη κατάληξή τους που απέμειναν μόνοι εναντίον των Οθωμανών με τελική έκβαση τη φυλάκισή τους στην Κωνσταντινούπολη. 

Γενικεύοντας τις αδυναμίες της ταινίας θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι αποτυγχάνει δυστυχώς παρά το βασικό πυρήνα του θέματός της που παραμένει αδιαμφισβήτητα ελκυστικός - η ιστορία της ζωής ενός ανθρώπου που τολμούσε να ονειρεύεται όπως χαρακτηρίζεται σε συγκεκριμένη ατάκα του σεναρίου- να προκαλέσει έντονα συναισθήματα και συγκινήσεις ή να εμφανίσει δραματικές κορυφώσεις στην εξέλιξη της πλοκής της. Η υπόθεση εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια σου με τρόπο ανιαρό, πολλά κενά χρονικά και κατ΄επέκταση νοηματικά και ελλιπείς, βαριεστημένες ερμηνείες με εξαίρεση αυτήν του πρωταγωνιστή που προσπαθεί να ενσαρκώσει το βάρος του ρόλου του. 

Χειροκροτώ την ιδέα του σκηνοθέτη που θέλησε να μάς θυμίσει ότι σε κάθε μεγάλο κατόρθωμα ζωής υπάρχει συνωμοσία των δυνάμεων του σύμπαντος και της εσωτερικής ψυχικής δύναμης του ανθρώπου. Χειροκροτώ την επιλογή αυτού του ανθρώπου συμβόλου, του κου Ιωάννη Βαρβάκη ο οποίος δικαιούτο να γίνει γνωστός στον κόσμο για την ανδρεία του και γενναία προσφορά του. Χάρη στο κληροδότημά του άλλωστε ιδρύθηκε το Βαρβάκειο Λύκειο το 1857 με απώτερο σκοπό τη συνεισφορά του στην εξέλιξη των θετικών επιστημών καθώς και η κλειστή Βαρβάκειος Αγορά της Αθήανς. 

Δεν είναι εφικτό όμως να νιώσει ο θεατής ικανοποίηση με τις τόσες ελλείψεις στο χτίσιμο αυτής της ταινίας που όφειλε βάσει της θεματικής της να προκαλέσει συγκίνηση και δέος. Η προσπάθεια σίγουρα χρήζει σεβασμού όπως κάθε ανάλογη πράξη δημιουργίας στο όνομα υπηρέτησης της τέχνης μα δεν πρέπει να λησμονούμε ότι σεβασμός χωρίς ειλικρινή αξιολόγηση δε νοείται.