Τετάρτη 22 Αυγούστου 2012

Ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;;;

H παράδοση θέλει τη νεαρή γοργόνα να ξεπετάγεται από το ακύμαντο πέλαγος και να ρωτά ‘Ναύτη, ε καλέ ναύτη, ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;’. Και ο Ναύτης φοβισμένος της απαντά ‘Ζει και βασιλεύει’. Ήρεμη επιστρέφει στο παγωμένο βάθος του ωκεανού με πλατύ χαμόγελο προσδοκίας και περιμένει. Μα οι μέρες και οι νύχτες περνούν και το σκοτάδι απλώνεται πάλι παγωμένο και η ζέση του χαμόγελου εξασθενεί. Ακολουθεί πάλι της καρδιάς της το γνωστό ρυθμό και ανεβαίνει στα ανοιχτά. ‘Ναύτη, ε καλέ Ναύτη, ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος’ ξαναρωτά. Και πάλι ο ναύτης, ίδιος ή διαφορετικός, μικρή η σημασία, ο ναύτης πάντως που εκείνη τη στιγμή περνά της ξαναφέρνει το χαμόγελο στα χείλη. Μα το χαμόγελο δεν είναι πια το ίδιο δυνατό. Στο πρώτο φύσημα του ανέμου ριγεί και κρύβεται για να προστατευτεί. Μη το δει ο αγέρας και το αρπάξει βίαια στου ουρανού τα ύψη.

Και περιμένει η γοργόνα το βασιλιά της, και όλο και λιγότερο ανεβαίνει πια στων κυμάτων τις κορδέλες. Περιμένει και αφουγκράζεται της θάλασσας τους ψιθύρους, τις φωνές, τα γέλια, τις σιωπές. Μα τα βήματα του επισκέπτη της πουθενά. Τριγυρνά απελπισμένη, βυθισμένη στης απογοήτευσης το πέπλο και αρχίζει σιγά σιγά να υφαίνει το δικό της, όπλο ενάντια στην παγωνιά που απειλητικά την κυκλώνει.

Τυλίγεται αργά και μεθοδικά στο πέπλο το δικό της και περιμένει. Μα της προσμονής το βάλσαμο ξεχνιέται γιατί αργεί και γίνεται εικόνα θολή που μένει κάπου στην άκρη του ονείρου της γιατριάς που η αγάπη απλόχερα προσφέρει.

Αποκοιμιέται η γοργόνα κάτω από τη σκέπη του πέπλου της και όλο και λιγότερο εμφανίζεται. Και όσο πιο φωτεινός είναι ο ήλιος τόσο πιο βαθιά κρύβεται να μη τη δουν του ναύτη του περαστικού οι οφθαλμοί και απορήσουν με την τόση αδυναμία, με την τόση ασχήμια της στέρησης που βιώνει. Και μόνο μερικές, ελάχιστες φορές την ώρα που το φεγγάρι σεργιανίζει και οι ναύτες αποκοιμιούνται στην κουπαστή, ανασηκώνεται λίγο και σπρώχνει με αγάπη τη φωνή της στου ναύτη το αυτί. Σιγανά πάλι τον ρωτά μα απόκριση δεν παίρνει. Γιατί ο ναύτης κοιμάται, κοιμάται βαθιά χωρίς την αγωνία καμιάς προσμονής να ταράζει του ύπνου του τη γλύκα. Και όμως είναι η απουσία της απάντησης τόσο λυτρωτική.

Γιατί άραγε αναρωτιέται κανείς; Δεν είναι πολύ μεγαλύτερο το βάσανο της αναπάντητης ερώτησης; ‘Όχι δεν’, μας απαντά η γοργόνα. Γιατί είναι πολύ μεγαλύτερη η δύναμη της ερώτησης που όταν δεν απαντάται για χάρη ευκολίας από περαστικούς επιτρέπει στον εαυτό της να μην παραμένει ρητορική αλλά ζωντανή και να ψάχνει την απάντησή της την αληθινή.

Πάντα αναρωτιόμουν γιατί η γοργόνα στα παραμύθια πλησιάζει τους ναυτικούς την ώρα που κοιμούνται μα μεγαλώνοντας κατάλαβα. Γιατί είναι πραγματικά θαρραλέα και θέλει μόνη της να απαντήσει. Όταν το αποφασίσει. Και να μην έχει δεκανίκια ούτε πρόχειρες, κεκαλυμμένες απαντήσεις. Ή μάλλον τώρα που το ξανασκέφτομαι γιατί η γοργόνα ξέρει ότι η ομορφιά των απαντήσεων κρύβεται στη δύναμή τους να εμφανίζονται μόνες τους, από το μέσα σου, από της ψυχής σου το φως και όχι να δίνονται έτοιμες εκ στόματος άλλων.

Γεννιόμαστε και μεγαλώνουμε σε μια κοινωνία που μας οδηγεί να φεύγουμε από της ψυχής μας την αλήθεια προς αναζήτηση της ‘αλήθειας’ που οι άλλοι, οι έμπειροι, οι περπατημένοι, οι δοκιμασμένοι ταξιδευτές μας προσφέρουν. Μιας ‘αλήθειας’ που βοηθά στην κοίμιση του πνεύματος, στην αποδυνάμωση της επιθυμίας της δικής μας και στην σιγουριά ότι η πεπατημένη οδός δε θα μπει σε τρικλοποδιές άλλων διαδρομών που παρεκλίνουν από τα ίχνη των δοκιμασμένων συνταγών.

Και σε αυτούς που τολμούν ή τουλάχιστον αναρωτιούνται λίγο πιο έντονα και επιμένουν στις ερωτήσεις τους δίνονται οι απαντήσεις που θέλουν να ακούσουν. Και έτσι η φυσική τάξη των πραγμάτων, αυτή που έχει παγιωθεί και δεν πρέπει προς θεού να αμφισβητείται, πάλι παγιώνεται. Γιατί όσο μπαίνεις σε διαδικασία προσμονής, ασυνείδητα, από συνήθεια ή μιμητισμό ακολουθείς τα βήματα των άλλων με την ψευδαίσθηση ότι δεν αλλοιώνεσαι, ότι δεν αφήνεσαι, ότι δεν ξεχνάς. Γιατί έχεις ακούσει αυτό που θες. Και το περιμένεις και παίρνοντας δύναμη από αυτό γίνεσαι όλο και πιστός ακόλουθος των βημάτων των άλλων.

Μα τα πέπλα που υφαίνεις για να ζεσταθείς γίνονται ασήκωτα και βουλιάζεις και όταν το φεγγάρι έρχεται χάνεσαι και εσύ στου ύπνου το βαθύ σκοτάδι γιατί είναι το μόνο καταφύγιο από το βάρος το ασήκωτο της ανεκπλήρωτης προσμονής.

Αν , όμως , αν, δεν κοιμηθείς ένα μονάχα βράδυ και την ώρα που σουρουπώνει ανοίξεις της ψυχής σου τα ασφαλισμένα παραθύρια και αφήσεις τη φωνή σου να εκφραστεί τότε η ερώτησή σου θα πετάξει απελευθερωμένη από τις φοβίες σου, χωρίς κρίκους και αλυσίδες και θα ταξιδέψει στα πέρατα της γης, συντροφιά με την τόλμη της εξερεύνησης, της χάραξης της δικής σου πορείας. Θα προσπεράσει τα στόματα τα πρόθυμα να την τελειώσουν και να την ολοκληρώσουν οδηγώντας τη στης λήθης τη χώρα και θα αφεθεί στης ζωής τη δύναμη την μοναδική και αληθινή. Τη δύναμη που κρύβεται σε αυτό που δίνει ζωή, που ενώνει αυτά που προορίζονται να ενωθούν, που δημιουργεί το όλον από το δέσιμο των ημίσεων, που αυταπαντάται και για αυτό ολοκληρώνεται.

Η γοργόνα ξέρει ότι ο βασιλιάς της πάντα θα ζει μέσα της στο εδώ και στο εκεί, στο τώρα, και στο αύριο, το ξέρει όπως ξέρει και ότι δε θα την αφήσει ποτέ να ‘κοιμηθεί’. Δεν ξέρει γιατί δεν την πήρε μαζί του από τότε στο αστρικό του ταξίδι αλλά ξέρει ότι την περιμένει. Δε θα πάει αυτός να τη βρει, δε θα την επισκεφτεί απλά για λίγο ούτε και θα την πάρει από το χεράκι να της θυμίσει το δρόμο της επιστροφής. Θα την αφήσει μόνη της να απεγκλωβιστεί από της συνήθειας το στείρο βόλεμα. Γιατί μόνο τότε μπορούν πραγματικά να είναι μαζί. Τη δυσκολεύει λίγο ναι γιατί οι έτοιμες απαντήσεις, οι ευκαιριακές ερμηνείες και οι ψεύτικες εικόνες καραδοκούν στις γειτονιές του ωκεανού της ζωής της. Και απλώνουν την παγωνιά του καθησυχασμού. Μα ξέρει ο βασιλιάς Αλέξανδρος ότι ψυχή που δε θέλει δε θα κοιμηθεί. Και όσα εμπόδια και να συναντήσει θα βρει το δρόμο της επιστροφής. Της επιστροφής σε αυτό που ξέρει ότι μπορεί να έχει ζήσει ή να ονειρευτεί ότι μπορεί να ζήσει.

Σε αυτό το όνειρο βρίσκεται το μεγαλείο της επιστροφής...Μια ερώτηση ακόμα ίσως; Μήπως ο βασιλιάς κουραστεί κάποια στιγμή και αποκοιμηθεί αφήνοντας το όνειρο να πέσει σε κάποιο παράλληλο σύμπαν; Μήπως; Μα και πάλι σκέφτεται η γοργόνα, όνειρο που υποκύπτει στου χρόνου τους φραγμούς πόσο όνειρο είναι; Και αφήνεται στης ζωής το αναπάντεχο συναπάντημα που θα αφήσει το όνειρο να αποκαλυφθεί. Αν είναι, αν υπάρχει, αν γεννιέται ή έχει ήδη γεννηθεί, αλλιώς ας κρυφτεί.

Δευτέρα 20 Αυγούστου 2012

Αντιμέτωποι με την ιστορία της ¨απώλειας¨


 

¨Αυτό που ίσως είναι ο άνθρωπος,


                                       του το λέει μόνο η ιστορία του. ¨

                                                                                                       Wilhelm Dilthey

Ακόμα και αν δε θυμόμαστε επακριβώς να αριθμήσουμε ή να ονοματίσουμε τις φορές που ο άνθρωπος στη διάρκεια της μέχρι τώρα πορείας του βρέθηκε αντιμέτωπος με το δύσκολο έργο του ¨ορισμού¨ του και κατ΄επέκταση της ¨ανάλυσης¨ της ύπαρξής του, όλοι μας γνωρίζουμε ασυναίσθητα ότι είναι πάμπολλες!



Όπως φυσικά γνωρίζουμε και το λόγο. Γιατί δε νομίζω ότι θα διαφωνήσετε με την παραδοχή της εκ φύσεως προερχόμενης περιέργειάς μας! Είναι η περιέργεια αυτή η οποία τόσο επιτυχώς διαπιστώθηκε και συνειδητοποιήθηκε όχι μόνο ως προς την απλή της υπόσταση αλλά κυρίως ως προς την επίδρασή της στην ανθρώπινη εξέλιξη από τις πρώτες στιγμές – ορόσημα της φιλοσοφικής σκέψης. Η Αριστοτελική δε ρήση ¨Πάντες άνθρωποι φύσει ορέγονται του ειδέναι¨, διατυπώνει εύστοχα την ευρύτητα της ισχύος της. Δεν υπάρχει κανείς θνητός που από τη φύση του δεν επιθυμεί να μάθει, δεν είναι ¨περίεργος¨ να γνωρίσει. Μόνο που όπως κάθε έννοια έτσι και η περιέργεια ταλαντώνεται μεταξύ της θετικής μα και αρνητικής της σημασίας.



Φαίνεται βέβαια από τα μέχρι σήμερα βήματά μας τόσο σε ατομικό, εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο πως ταλανιζόμαστε αρκετά ως προς το να μάθουμε το βασικότερο τελικά αντικείμενο του πόθου μας απόκτησης γνώσεων, τον εαυτό μας.



Και ίσως εδώ ταιριάζει αυτό που πάντα μάς έλεγαν οι παππούδες μας να προσέχουμε όταν πέφταμε στα δίχτυα της άσκησης κριτικής. Δίδασκαν πάντα να προσέχουμε την παγίδα άσκησης κριτικής που τόσο εύκολα ασκείται στους άλλους μα τόσο σπάνια στους εαυτούς μας. Η γνώση ως διαδικασία απαιτεί ενδελεχή μελέτη, κριτική ματιά, έμφαση στις λεπτομέρειες και πάνω από όλα ειλικρινή και τίμια συμπεριφορά. Γιατί με κλειστά ή εθελοτυφλή μάτια ή/ και αυτιά πώς μπορεί άραγε κανείς να μάθει;



Δεν μπορεί. Τόσο απλό. Μπορεί να πείθει τον εαυτό του ότι μαθαίνει, μπορεί να αφήνεται με πρόσκαιρη ανακούφιση στης πλάνης την ψευδαίσθηση, μα δε μαθαίνει. Και η πειθώ και η ψευδαίσθηση είναι οι δύο πιο ανθεκτικές ασπίδες άμυνας του εαυτού μας απέναντί μας.



Ακούγεται περίεργο και ίσως κάποιοι βιαστείτε να θεωρήσετε όλο τούτο το συλλογισμό περί ασπίδων και άμυνας υπερβολικό. Μα αναρωτηθείτε ένα λεπτό τούτο το απλό. Μήπως δε φοβόμαστε μόνο το άγνωστο; Μήπως υπάρχει και ένας άλλος λανθάνων και τόσο καλά κεκαλυμμένος φόβος που λόγω της ικανότητάς του να παίζει τόσο καλό κρυφτό, γίνεται και τόσο δύσκολα αναγνωρίσιμος;



Είναι ο φόβος του οικείου. Ναι ακούγεται ίσως αρκετά παράλογο, μα είναι αλήθεια τόσο παράλογο; Πόσα οικεία δεν αφήσατε στην άκρη, στην προσπάθειά σας να χωρέσετε στον ουρανό της καθημερινότητάς σας τα ολοένα και αυξανόμενα απάτητα κομμάτια του φεγγαριού που η περιέργειά σας θέλησε να μάθει; Ή πάλι πόσα οικεία δεν ξεχάσαμε κάπου στη μέση του κυνηγιού μας για μια καινούρια, συναρπαστική γνώση;



Και έτσι το οικείο μετατρέπεται απροσδόκητα σε κάτι τελείως άγνωστο. Μα τρομάζει τόσο περισσότερο το άγνωστο που παλιά ήταν γνωστό από ό,τι το παρθένο άγνωστο. Γιατί το άγνωστο που μεταλλάχτηκε χάνοντας της πρώτης του υφής το χαρακτήρα κουβαλά μαζί του το μικρόβιο της λήθης, τον ιό της άοκνης προσπάθειας να θυμηθούμε πώς ήταν, πώς ήμασταν και έτσι την νόσο του εφιάλτη του σύγχρονου ανθρώπου: να απωλέσει τα οικεία κομμάτια του, να αποσυντεθεί σε ένα παζλ ανόμοιων, νέων μη αξιολογούμενων εμπειριών που απλώς συνθέτουν την αποπροσανατολισμένη εικόνα του.



Δεν ξέρει ο άνθρωπος τι είναι και περνά τη ζωή του προσπαθώντας να το ανακαλύψει. Μα κάθε ανακάλυψη υποκύπτει πάντα στης εποχής της το κοινωνικοπολιτιστικό περιβάλλον. Ακόμα και αυτά τα κλασικά χαρακτηριστικά του που έχουν προκύψει μετά από μακροημερείς μελέτες επιστημών – ενδεικτικά αναφέρω τη φιλοσοφία, κοινωνιολογία και παιδαγωγική -υπόκεινται στης αμφισβήτησης την θεώρηση.



Από τη στιγμή που γεννιόμαστε βρισκόμαστε αυτομάτως σε σχέση αμοιβαίας αλληλεπίδρασης με τον κόσμο μας ως όντα ανοιχτά προς αυτόν. Ξεκινάει η διαδικασία αυτοπροσδιορισμού μας και επηρεασμένοι από τους φόβους μας στεκόμαστε τόσες πολλές φορές ενεοί μπροστά σε αυτά που έχουν ήδη ειπωθεί αλλά και σε αυτά που μόνοι μας ¨βλέπουμε¨. Και ακόμα και αν η γνώση μας για εμάς, για τη φύση μας, επιζήσει των ανατροπών της ζωής και αποκρυσταλλωθεί δεν σημαίνει αυτομάτως ότι ισχύει επ΄άπειρον. Πολλές εξίσου οι φορές των ανατροπών της, φορτισμένες με την τεράστια δυσκολία της αποδοχής τους.



Ίσως η μεγαλύτερη πρόσκληση που η σημερινή εποχή μάς απευθύνει δεν είναι η εύρεση τρόπων επιβίωσής μας αλλά ο προσδιορισμός της φύσης μας στο σημερινό κοινωνικό γίγνεσθαι. Ένας προσδιορισμός που μέσα από τη μικρή πορεία ιστορίας που θα διαγράψει θα προβληματίσει αλλά και θα διαφωτίσει τις επόμενες γενιές στο δικό τους ταξίδι περιπέτειας. Πρόσκληση συμμετοχής ενεργής στη δημιουργία της ιστορίας μας είναι το παγκόσμιο κάλεσμα και πρέπει να αποφασίσουμε αν θα ανταποκριθούμε. Όταν ο Wilhelm Dilthey (19 November 1833 – 1 October 1911), γερμανός ιστορικός, ψυχολόγος, κοινωνιολόγος και φιλόσοφος, ιδρυτής του φιλοσοφικού ρεύματος της ερμηνευτικής, αποπειράθηκε να φωτίσει το σκοτεινό μυστήριο της ύπαρξής μας, δεν ήξερε πως θα έρθει ίσως η στιγμή εκείνη που η αδιάσειστη διδακτική δύναμη του πλούτου της ιστορίας θα τίθετο σε κίνδυνο. Μα αυτή τη στιγμή βιώνουμε και αναρωτιέμαι πόση παθητικότητα χωράει ακόμα στις σελίδες του παρόντος μας.



Η ιστορία γράφεται κάθε λεπτό αλλά προϋποθέτει την ενεργή δράση των εν ζωή όντων της. Σταματείστε ένα λεπτό ό,τι κάνετε και αναρωτηθείτε: Τι θέλετε να λέει για εσάς η ιστορία;;; Τι ιστορία θέλετε να γράψετε; Την ιστορία της απώλειας των οικείων σας ¨κομματιών¨ ως άτομο, ως έθνος, ως παγκόσμια κοινότητα; Ή την ιστορία της εύρεσης των ¨κοινών σταθερών¨ σας;


Σάββατο 11 Αυγούστου 2012

H ζωή, ο θάνατος και αναμεσίς η τέχνη

«H ζωή, ο θάνατος και αναμεσίς η τέχνη...»


είναι μϊα από τις φράσεις που αποδίδονται στον Έλληνα ποιητή και ζωγράφο Νίκο Εγγονόπουλο (1910-1985). Μία φράση η οποία αποτελεί και αυτή κρίκο της αλυσίδας όλων αυτών που έχουν κατά καιρούς ειπωθεί για την τέχνη και την επίδρασή της στον ανθρώπινο βίο.
Εξ αφορμής του θέματος της έκθεσης στις Πανελλήνιες εξετάσεις της χρονιάς που πέρασε και των επακόλουθων παραπόνων σχετικά με το ζητούμενό του,  το οποίο ζητούσε να ΄δει΄ τη μαθητεία των αυριανών πολιτών στην Τέχνη, προέκυψε το ερώτημα: Αλήθεια μαθητεύουμε ως γονείς μαζί με τα παιδιά μας στην Τέχνη; Ή μήπως έχει και αυτή η μορφή μαθητείας θεωρηθεί μία πολυτέλεια στο πλαίσιο του άγχους επίτευξης συγκεκριμένων στόχων σε μικρό χρονικό διάστημα;;;;

Σκεφτόμουν αυτό που πολλοί καλλιτέχνες απαντούν στο ερώτημα αν γεννιούνται ή γίνονται. Και με βάση τις κατά καιρούς απαντήσεις τους καταλαβαίνεις ότι τελικά αυτό που επιθυμούν να δώσουν σε εμάς που στεκόμαστε απέναντί τους και τους βλέπουμε, τους μελετάμε, τους θαυμάζουμε ή τους απορρίπτουμε είναι κάτι τόσο απλό. Μπορεί το ταλέντο να γεννιέται αλλά για να βγει χρειάζεται ο απαραίτητος, ξεχωριστός πάντα για κάθε άνθρωπο χρόνος ωρίμανσης της ψυχής να αποκαλυφθεί. Και έδωσε αυτή η σκέψη το εναρκτήριο σάλπισμα να ξεκινήσουν οι απορίες μου σχετικά με την ευθύνη μας ως γονείς αναφορικά με τη στάση που κρατούν τα παιδιά μας απέναντι στην τέχνη.

Η Τέχνη υπάρχει στη φύση την ίδια και τις μυστηριακές της δυνάμεις , στα θαύματα που τελούνται στο βασίλειό της κάθε στιγμή. Η Τέχνη κρύβεται στον τρόπο που θα σου περιγράψει ένα μικρό παιδί το ηλιοβασίλεμα ή στη γαλήνη που θα δαμάσσει το βλέμμα του και τον τρόπο που αναπνέι μία μελωδία...η τέχνη υπάρχει μέσα στο κύτταρο της δημιουργίας μας για αυτό και της χρωστάμε...της χρωστάμε να αφήσουμε ολάνοιχτα τα μάτια της ψυχής και της καρδιάς μας για να τη θεαθούμε....

Και για να έρθουμε στην πράξη η τέχνη βιώνεται από εμάς τους ίδιους και τον τρόπο που αποφασίζουμε να χτίσουμε τις ζωές μας. Όσο περισσότερο χρόνο αφιερώνουμε στις μεταξύ μας οικογενειακές και διαπροσωπικές σχέσεις τόσο περισσότερο δημιουργικοί γινόμαστε αφού καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε όλα τα διλήμματα, τις δυσκολίες των επιλογών μας, τις διαφωνίες μας, τις ευκαιρίες κοινής μας διασκέδασης και ψυχαγωγίας. Είναι οι ιδέες που όλοι επιστρατεύουμε για το πώς να περάσουμε δημιουργικά και ευχάριστα το λίγο ελεύθερο χρόνο που έχουμε μεταξύ μας, οι οποίες σιγά σιγά θα μεγαλώσουν και θα έρθουν να ανοίξουν το μυαλό μας και να μάς μάθουν σταδιακά να περπατάμε χωρίς να νιώθουμε χαμένοι ή αμήχανα στα δρομάκια των διάφορων εκφάνσεων της Τέχνης, είτε αυτό είναι η παρακολούθηση μιας συναυλίας ή μιας θεατρικής παράστασης, είτε είναι η επίσκεψη σε μία έκθεση ζωγραφικής ή η συμμετοχή σε ένα εικαστικό δρώμενο.

Ευτυχώς οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται σήμερα είναι πολλές. Πολλά τα εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης, μουσικοκινητικής αγωγής, θεατρικού παιχνιδιού, ζωγραφικής ή κατασκευών. Η πληθώρα της προσφοράς βέβαια ενέχει κινδύνους αποπροσανατολισμού γι΄αυτό και καλό είναι σιγά σιγά να εξερευνούμε τι μάς προσφέρει μεγαλύτερη ευχαρίστηση συζητώντας με τα παιδιά μας έτσι ώστε να ψηλαφίζουμε τις ανάγκες της ψυχής τους. Τίποτα από αυτά δεν υπάρχει για να λειτουργήσει ως ΄πάρκινγκ΄ των παιδιών μας. Ό,τι προσπαθήσουμε να γνωρίσουμε υπηρετεί αυτό που και οι καλλιτέχνες μάς λένε, τη διαδικασία ωρίμανσης της ψυχής μας...Καλή περιδιάβαση!

Πέμπτη 9 Αυγούστου 2012

Ψαρεύοντας Σολωμούς στην Υεμένη...Μια ταινία που αξίζει να δούμε

Ο δρ. Άλφρεντ Τζόουνς, επιτυχημένος ιχθυολόγος, εξαναγκάζεται να αναλάβει τη δημιουργία ενός ποταμού στα υψίπεδα της Υεμένης, παρ' όλο που θεωρεί την ιδέα παράλογη. Οι πολιτικές μηχανορραφίες δεν του αφήνουν κανένα περιθώριο και πρέπει να βρει τρόπο να μεταφέρει δέκα χιλιάδες σολομούς στη μέση της ερήμου... και να τους "πείσει" να κολυμπήσουν εκεί. Αυτός που γέννησε την ιδέα είναι ένας ευσεβής και πλούσιος σεΐχης, του οποίου η αγάπη για το ψάρεμα σολομών και η αμετανόητη πεποίθησή του ότι το αδύνατο είναι δυνατό τελικά εμπνέουν το Φρεντ, κατανικώντας τις όποιες ενστάσεις του. Μέσα από μια σειρά ανατροπών που θα του συμβούν, ο Φρεντ θα ανακαλύψει το πραγματικό νόημα της ζωής, την αγάπη, την πίστη... το ψάρεμα, αλλά και το αίσθημα να τολμά κανείς για κάτι που πιστεύει, όσο απίστευτο κι αν φαντάζει.

Πηγή: entertainment.gr


Η Γενιά του καθήκοντος και Η Γενιά της ευχαρίστησης

Αν και οι θερμοκρασίες των ημερών μας μα και των βραδιών μας ανεβαίνουν επικινδύνως ψηλά και η ζέστη που φέρνουν μαζί τους ως μοναδική αποσκευή δυσχεραίνει αν μη τι άλλο τις ¨μεταφορές¨, υπάρχει πάντα η δυνατότητα της λεγόμενης νοητικής διαμόρφωσης του κόσμου μας....είναι τα ταξίδια αυτά της σκέψης μας τα παντελώς ελεύθερα από νόμους βαρύτητας, αυστηρά καθορισμένα δρομολόγια ή προαποφασισμένη χρονική διάρκεια...είναι το μοναδικό μας τελικά κεκτημένο από τη στιγμή της γέννησής μας, το οποίο τίποτα και κανείς δεν μπορεί να μάς στερήσει παρά μόνο εμείς οι ίδιοι...




Πλανήθηκε λοιπόν πρόσφατα η σκέψη μου στα μυστικά δρομάκια της γενιάς μας αφού πρώτα όμως είχε περιηγηθεί στα πλακόστρωτα δρομάκια της γενιάς των γονιών μας, και λίγο πιο πίσω των παππούδων μας...Αφορμή ένα παιχνίδι που στήθηκε ως αντίδοτο σε αυτήν την ανία των καλοκαιριάτικων μεσημεριών... ένα παιχνίδι αναζήτησης της ταυτότητάς μας της κοινής... Χαρακτηριστήκαμε ως η γενιά της ευχαρίστησης .... χαρακτηριζόμαστε μάλλον ακόμα και έπεται διαδρομή μεγάλη μέχρι την πιο ολοκληρωμένη παγίωση της ταυτότητάς μας...οι προγενέστεροί μας όμως έχουν αποκτήσει παγιωμένη πια ταυτότητα...ήταν η γενιά του καθήκοντος...



Καθήκον και ευχαρίστηση οι δύο συμπαίκτες μου λοιπόν. Οικείες, ελληνικότατες λέξεις των οποίων η ετυμολογία ¨φωνάζει¨ την σημαντική τους λειτουργία. Με μία όμως αγεφύρωτη μεταξύ τους διαφορά ως προς τη συναισθηματική τους

επίδραση στον ποικιλοτρόπως πια βαλλόμενο ψυχισμό του σημερινού ανθρώπου!



Έχουμε φτάσει θαρρείς σε ένα σημείο που ακόμα και η παραμικρή υποχρέωση φαντάζει ¨γολγοθάς¨ και γαντζωνόμαστε ακόμα απελπισμένοι στο στόχο αυτό που το ιστορικο-κοινωνικό μας περιβάλλον μάς παρουσίασε ως πρωταρχικό: την ευχαρίστησή μας...

Οι στερήσεις που είχαν συσσωρευθεί σε συνδυασμό πάντα με το ευρύτερο πλαίσιο των προηγηθέντων κοινωνιών που πολύ ταλανίστηκαν από τις αναταραχές και τη φτώχεια που επικρατούσαν σε κάθε τομέα, ετοίμασαν το κατάλληλο έδαφος για τον επάξιο διάδοχό τους... την ικανοποίηση, τη χαλαρότητα, την έλλειψη κούρασης, την αγκαλιά της χλιδής...

Αυτές οι έννοιες αποτέλεσαν τα δομικά στοιχεία της έννοιας Ευχαρίστηση...

Αφεθήκαμε στα χάδια της υπερπροστασίας των γενιών που προηγήθηκαν και όρθωσαν πια περήφανα το μπόι τους απέναντι στον ιδρώτα που είχαν χύσει τόσα χρόνια...αφεθήκαμε στα χέρια τους να εξυπηρετήσουμε την απόδειξη στον εαυτό τους πάνω από όλα ότι η κούραση δεν τους εξάντλησε...τα κατάφεραν και της ξέφυγαν. Τώρα η νέα γενιά δε θα κουραστεί καθόλου, θα τα βρει όλα έτοιμα. Όπως και τα βρήκαμε. Σχεδόν όλα. Μα δε βρήκαμε τα θέμελιά μας, τις ρίζες μας.

Δείτε τη φύση. Υπάρχει σπόρος που φυτρώνει χωρίς να παλέψει; Πώς λοιπόν θα φυτρώσουμε εμείς;



Χωρίς να μάς ταξιδέψει ο άνεμος, χωρίς να μάς χτυπήσει η βροχή, χωρίς να διψάσουμε και να αγωνιστούμε απέναντι στις προκλήσεις της κάθε ημέρας μας;;;

Μπερδέψαμε την έννοια του αυτοφυούς με την έννοια του ξεκάρφωτου, του αιωρούμενου.

Ταυτίστηκε η Ευχαρίστηση με το χουζούρι που αποκοιμίζει τις αφυπνίσεις. Μόνο που αυτό δεν είναι Ευχαρίστηση, είναι αποκοίμισμα αργό και τόσο βαρύ που μάς υπνωτίζει.

Σταματώ λίγο να ξαποστάσω με μια απλή μα τόσο απαραίτητη παρατήρηση. Σταματώ λίγο και θα επανέλθω κάποια στιγμή. Σκεφτείτε την πιο απλή αδιαμφισβήτητη αλήθεια της φύσης. Διττή η φύση του ανθρώπου με την έννοια του συνδυασμού σώματος και ψυχής. Διττή η φύση της Φύσης μας ...Και κάθε έννοια νοείται ως ζευγάρι με την αντίθετή της. Τότε αποκτά ουσιαστικό νόημα μα και θαυμαστές.

Πώς λοιπόν η έννοια της Ευχαρίστησης μπορεί να νοηθεί χωριστεί από την έννοια του καθήκοντος;

Τετάρτη 6 Ιουνίου 2012

ΑΝΑΠΛΟΥΣ - ΤΟ ΝΕΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΒΑΛΤΙΝΟΥ

ΑΝΑΠΛΟΥΣ-ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΣΤΙΑ (2012)

Στον Ανάπλου διαβάζουμε μία αυτοβιογραφική συνέντευξή του σε μία υποψήφια – όπως μάς πληροφορεί στο προλογικό του σημείωμα - διδάκτωρ, την κα Στρατήγη. Μέσα από τις ερωτήσεις που του τίθενται, ο συγγραφέας ταξιδεύει πίσω στην παιδική και εφηβική του ηλικία και παίρνει μαζί του εμάς που ζούμε το τότε με την δραματική ένταση της ιστορικής εκείνης περιόδου. Γιατί ο κος Βαλτινός όπως γνωρίζουμε από τα βιβλία του έζησε όλη εκείνη την περίοδο αυτομαστιγώματος της χώρας μας στη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου πολέμου. Και ρουφώντας την αλήθεια των λόγων του για αυτό που τότε η χώρα μας έζησε και μετέδωσε ως πνοή στους ανθρώπους της, συνειδητοποιούμε ξαφνικά ότι ίσως διαβάζουμε ένα από τα πιο επίκαιρα βιβλία. Μήπως αυτό που βιώνουμε σήμερα δεν είναι άλλο ένα μαστίγωμα της αξιοπρέπειάς της πατρίδας μας, του βάρους του πολιτισμού μας; Περιφερόμαστε βλέποντας εχθρούς παντού, φοβισμένοι, ανήσυχοι, ποτισμένοι με την πικρή γεύση που αφήνει η έλλειψη ελπίδας.

«Το 1952 αυτοκτόνησε. Πρωτοετής ιατρικής χωρίς λόγο. Χωρίς εμφανή λόγο...Με πήρε τηλέφωνο ο Γιώργος... Ήμουν στο χωριό τότε. Άκουσα τη φωνή του σπασμένη. Ρώταγε μήπως ήξερα κάτι. Νομίζω δεν το έχει ξεπεράσει ακόμα. Ήταν το πρώτο ράγισμα στη βεβαιότητα μας. Στη βεβαιότητα αθανασίας μας.
-Παρόλο που ο θάνατος μπερδευόταν τόσο συχνά στα πόδια σας.
-Παρόλο.
-Τελικά τι θα έλεγες τώρα για εκείνη την εποχή;
-Τίποτα.
-Έγιναν τόσα πράγματα.
-Αποφασισμένα από άλλους. Εμείς ήμασταν εκτός. Θα μας σημαδέψουν - αλλά δεν μας αφορούσαν....»

Κάπως έτσι μαρτυρείται δια στόματός του η πορεία της ενηλικίωσής της χώρας μας μα και των ανθρώπων της, και ξαφνικά φτάνεις στην τελευταία σελίδα για να σε πληροφορήσει ότι η κα Στρατήγη τέσσερις μόλις μέρες πριν την υποστήριξη της διατριβής της σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Και εκεί ακροβώς έρχεσαι αντιμέτωπος με το μεγαλείο της ψυχής αυτού του πιστού υπηρέτη της λογοτεχνίας ο οποίος τολμά τη βουτιά στην ιστορία μας μέσα από ένα διάλογο με αυτόν τον άλλο άνθρωπο που κατοικεί εντός του από τη στιγμή της συνειδητοποίησης του εγώ του! Άλλωστε όπως απαντά κάποια στιγμή για το συγγραφέα, «Γεννιέται, αλλά αυτός ο ίδιος δεν το ξέρει. Και ως εκ τούτου αμέσως μετά πρέπει να γίνει».όσο δύσκολη και αιματηρή και αν είναι μια εποχή, αυτό που πρέπει να γίνει, θα γίνει...Καλή ανάγνωση!





ΕΚΛΟΓΕΣ 2012 - Παιδιά και Εκλογές


«Χρώμεθα γαρ πολιτεία ...»
...οὐ ζηλούσῃ τοὺς τῶν πέλας νόμους, παράδειγμα δὲ μᾶλλον αὐτοὶ ὄντες τισὶν ἢ μιμούμενοι ἑτέρους. καὶ ὄνομα μὲν διὰ τὸ μὴ ἐς ὀλίγους ἀλλ' ἐς πλείονας οἰκεῖν δημοκρατία κέκληται·» λέει ο Περικλής απευθυνόμενος στους πολίτες της Αρχαίας Αθήνας στον Επιτάφιο λόγο του, το λόγο δηλαδή που εκφώνησε προς τιμή των νεκρών του πρώτου έτους του Πελοποννησιακού πολέμου (Θουκυδίδης, Επιτάφιος, Κεφάλαιο 37). Το θυμήθηκα αυτές τις μέρες παγιδευμένη ούσα στον λαβύρινθο των επιλογών μας σχετικά με την ψήφο μας. Και προσπάθησα να θυμηθώ τι «πολιτεία» έχουμε, τι «πολιτεία» υπερασπιζόμαστε και επιδιώκουμε για το μέλλον των παιδιών μας. Και η ερώτηση στεκόταν αμείλικτη, αυστηρή απαιτώντας την άμεση απάντησή της ¨Μαμά, Μπαμπά τι θα ψηφίσεις;¨.
Δεν υπάρχει κοινωνικό γεγονός , πάθημα ή φαινόμενο το οποίο δεν επηρεάζει έμμεσα τουλάχιστον τα παιδιά μας και το περιεχόμενο των οικογενειακών συζητήσεων. Και ευτυχώς ενώ παλιότερα κυριαρχούμασταν από μια τάση κρυψινισμού των κοινωνικών παθημάτων ή προβλημάτων, καταλάβαμε πια πως δεν υπάρχει καλύτερη προσέγγιση και αντιμετώπιση των κοινών μας προβλημάτων ως κοινωνία από την ανοιχτή ανάλυσή τους και εμβάθυνσή τους.
Απλώς ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει τρόπος συγκεκριμένος που ταιριάζει σε κάθε ηλικία. Γιατί δεν μπορείς σε ένα παιδί ηλικίας 5 ετών, τότε που η πραγματικότητα έχει μαγικά συγκεραστεί με τη φαντασίωση να βροντοφωνάξεις ¨έλεος, δεν έχουμε κράτος, καταστρεφόμαστε¨. Ούτε βέβαια μπορείς στον έφηβο που καλείται μέσα στον εκάστοτε κυκεώνα της εποχής του να οραματιστεί ένα καλύτερο, φωτεινό αύριο να ρίξεις μία κατάμαυρη κουίντα εμποτίζοντάς τον με το μικρόβιο του ατομισμού σε μία απεγνωσμένη προσπάθεια να τον σώσεις θαρρείς μέσα σε αυτήν την τρικυμία του σήμερα που βλέπεις όλους να πνίγονται.
Πόση ευθύνη έχουμε εμείς ως γονείς εν δράσει για το μέλλον της πολιτείας των παιδιών μας;  Ξέρουμε ότι ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικό ον όπως είχε πει και ο Αριστοτέλης μα η κοινωνικότητα, η συμμετοχή στα κοινά και η προσωπικότητα του υγιούς πολίτη χτίζονται, δε γεννιούνται. Μαθαίνει ο άνθρωπος να είναι πολίτης και αυτήν την ευθύνη πρωτίστως την έχει η πρώτη του οικογένεια με βάση την στάση της απέναντι στην ευρύτερη κοινωνία και το παράδειγμα που δίνει. Το έχουμε ξαναπεί ότι το παράδειγμα δύναται να αποτελέσει το μεγαλύτερο κίνητρο δημιουργίας.
Η εκδήλωση του προβληματισμού μας ή η παραδοχή της αδυναμίας μας να καταλήξουμε στη σωστή επιλογή για το μέλλον της χώρας μας δεν είναι ντροπή. Όπως δεν είναι ντροπή και η παραδοχή λαθών μας στις επιλογές που κάναμε στο παρελθόν. Ο ώριμος πολίτης ξέρει να παραδέχεται τα λάθη του γιατί μόνο έτσι θα μπορέσει να ασκήσει σωστή κριτική και όχι στείρο επικριτισμό. Οφείλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να μάθουν να συμμετέχουν στα κοινά ως υγιείς πολίτες.
Ίσως δεν είναι σωστό να πούμε τι θα ψηφίσουμε ή τι ψηφίσαμε μα μήπως είναι πια καιρός να αναλύσουμε μαζί τους κάποιες λειτουργίες της ¨πολιτείας¨ μας; Γιατί ψηφίζουμε; Και κυρίως γιατί καλούμαστε να ψηφίσουμε; Μήπως πρέπει να μυήσουμε τα παιδιά μας ανεξαρτήτως ηλικίας στην ευθύνη που όλοι έχουμε για την πραγμάτωση ενός κοινού οράματος; Μιας πολιτείας που θα λέγεται δημοκρατία και όντως θα είναι και για αυτό θα αποτελεί και πρότυπο για άλλους όμορους λαούς;;;