Ο ΠΕΤΡΟΣ & Ο ΛΥΚΟΣ-ΠΑΙΔΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

'Ο ΠΕΤΡΟΣ & Ο ΛΥΚΟΣ' Θέατρο Κούκλας από το Κουκλοθέατρο της Αλεξίας Αλεξίου

'Ο Πέτρος και ο Λύκος' είναι μία θεατρική παράσταση που ανεβαίνει στο θέατρο ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΚΑΙ ΚΟΥΚΛΕΣ (Τριπόδων 30, Πλάκα) από το Κουκλοθέατρο της Αλεξίας Αλεξίου και βασίζεται στο ομώνυμο μουσικό παραμύθι του Sergei Prokofiev (Σεργκέι Προκόφιεφ).
Ο Προκόφιεφ (15 Απριλίου 1891-5 Μαρτίου 1953), Ρώσος στην καταγωγή έχει καθιερωθεί ως ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς συνθέτες του 20ου αιώνα με αριστουργήματα μουσικών συνθέσεων(ορχηστρική μουσική, μουσική για πιάνο, όπερες και μπαλέτα) οι οποίες χαρακτηρίζονται από το 'κυριολεκτικά απαράμιλλο, μεταξύ των συνθετών του 20ου αιώνα, χάρισμά του -όπως έχει χαρακτηριστεί- να συνθέτει πρωτότυπες διατονικές μελωδίες'.
Η σύνθεση της μουσικής και του κειμένου του παραμυθιού έγιναν από τον ίδιο το 1936, περίοδο που μεσολάβησε μεταξύ της δημιουργίας δύο γνωστών του μουσικών συνθέσεων για παιδιά, το έργο 65 'Δώδεκα παιδικά κομμάτια για πιάνο' και το έργο 68'Τρία Παιδικά τραγούδια' το οποίο και ολοκληρώθηκε το 1939. Η πρώτη παρουσίαση του έργου πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαΐου 1936στην αίθουσα Φιλαρμονικής της Μόσχας υπό την διεύθυνση του ιδίου.
Θεωρείται ως ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα μουσικά παραμύθια όπου κάθε ήρωας αντιπροσωπεύεται από τον ήχο ενός μουσικού οργάνου. Στην ιστορία μας πρωταγωνιστής είναι ο Πέτρος, ένα μικρό αγόρι που ζει σε ένα σπίτι στο δάσος μαζί με τον παππού του, μία γάτα, ένα σπουργίτι και ένα παπάκι.
Αντιπροσωπευτικό παραμύθι με το κακό να αντιπροσωπεύεται από τον απειλητικό, τρομερό λύκο, ο οποίος καταβροχθίζει το παπάκι και το καλό να θριαμβεύει φέρνοντας τη λύση της πλοκής με το ευτυχισμένο τέλος, αφού ο Πέτρος αναδεικνύεται ήρωας και τελικά κατορθώνει με τη βοήθεια των αγαπημένων του φίλων, της γάτας και του σπουργιτιού, να αιχμαλωτίσουν το λύκο, και το παπάκι να βγαίνει σώο και αβλαβές αφού ο λύκος δε μπορεί τελικά να το χωνέψει, έχει συγκεράσει πολύ επιτυχημένα το ψυχαγωγικό και διδακτικό του χαρακτήρα.
Το επιμύθιο εδώ είναι βασικά το μήνυμα ότι τίποτα όσο τρομακτικό και να είναι δεν είναι ανέφικτο στο να αντιμετωπιστεί. Ο ηρωισμός και η νίκη του ενάντια στο κακό δεν είναι θέμα ηλικίας αλλά ψυχικού σθένους. Οι μικροί μας ακροατές με απλό τρόπο και ομαλά ρέουσα πλοκή γίνονται μάρτυρες της ψυχικής δύναμης του Πέτρου αλλά και του μεγαλείου της συνεργασίας, όταν αυτή μάλιστα στηρίζεται σε κοινό κίνητρο, την αγάπη για τη διάσωση του φίλου και την απόδοση δικαιοσύνης. Ο λύκος διέπραξε αδικία και για αυτό πρέπει να τιμωρηθεί. Ό,τι δεν έχουν καταφέρει οι ενήλίκες, μεγάλοι και γι'αυτό έμπειροι κυνηγοί που επιπλέον του πλεονεκτήματος της εμπειρίας τους διαθέτουν και τον κατάλληλο εξοπλισμό, το κατορθώνει ο μικρός Πέτρος μαζί με τους φίλους του. Η εξυπνάδα του και η εφευρετικότητα της σκέψης του ενεργοποιούνται και οδηγούν στο επιθυμητό αποτέλεσμα:Την αιχμαλωσία του κακού λύκου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η απόδοση δικαιοσύνης δε γίνεται με τρόπο βίαιο αλλά νόμιμο και αξιοκρατικό. Ο λύκος πρέπει απλά να απομακρυνθεί, να οδηγηθεί σε ένα άλλο δάσος μακριά αφού αποτελεί κίνδυνο για τα μέλη της κοινωνίας τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρεί τη ζωή του άλλου. Πολύ σημαντική η συνδρομή της μουσικής σε όλη την εξέλιξη του μύθου αφού κάθε ρόλος συνοδεύεται από το μουσικό οργανο του οποίου ο ήχος ταιριάζει στην προσωπικότητα του ήρωα έτσι όπως σκιαγραφείται.
Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τη μαγεία της μουσικής και μαθαίνουν ότι κάθε στιγμή της ζωής μας έχει τη δική της μοναδική μουσική απόχρωση βάσει της συναισθηματικής της φόρτισης.
Θεωρώ ότι αυτή είναι και η σημαντικότερη συνδρομή των μουσικών παραμυθιών. Μας διδάσκουν ότι η μουσική είτε ακούγεται δυνατά είτε όχι, ελλοχεύει και χαρακτηρίζει κάθε στιγμή μας, αρκεί να ανοίξουμε τα αυτιά της ψυχής μας και να θελήσουμε να την αφουγκραστούμε.
Καταπληκτική η παρουσίαση από το κουκλοθέατρο της Αλεξίου. Όλη η παράσταση παρουσιάζεται πάνω σε ένα πεντάγραμμο. Οι μικροί μας θεατές βλέπουν τις νότες να μεταμορφώνονται σε κάθε ένα από τους ήρωες. Και οι δύο συντελεστές της παράστασης (γένους θηλυκού) δραματοποιούν με επιδεξιότητα και ενεργή συμμετοχή το μύθο. Η ωραιότερη στιγμή για τους νεαρούς θεατές έρχεται στο τέλος του έργου όπου όλοι μαζί κάθονται μαζί με τη βοήθεια των συντελεστών να ζωγραφίσουν τους ήρωες του έργου και ο κάθε ένας αναλαμβάνει ένα ρόλο ανάλογα με τη φιγούρα που έχει ζωγραφίσει. Κάποιοι είναι οι κυνηγοί, άλλοι η γάτα, άλλοι ο Πέτρος, άλλοι ο λύκος και ούτω καθεξής. Και με τη συνοδεία μουσικής δραματοποιούν την τελευταία σκηνή του έργου, την εορταστική πορεία μεταφοράς του αιχμάλωτου λύκου σε ένα άλλο δάσος μακριά.
Φεύγοντας, κάθε ένας με τη φιγούρα που ζωγράφισε, χαμογελά ευχαριστημένος που έπαιξε και ο ίδιος έναν από τους ήρωες της όμορφης ιστορίας και αποχαιρετά το χώρο με τις νότες να καθρεφτίζουν το ευτυχισμένο, γεμάτο ικανοποίηση, καθάριο παιδικό βλέμμα.

ΠΑΙΔΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Ο ΤΑΥΡΟΣ ΠΟΥ ΕΠΑΙΖΕ ΠΙΠΙΖΑ

Ο ΤΑΥΡΟΣ ΠΟΥ ΕΠΑΙΖΕ ΠΙΠΙΖΑ

Παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά – Θεατρική Ομάδα ‘Μίμηση Πράξης’
Σκηνοθ.: Π. Σερεφίδης
Ο τίτλος από τη μια που προκαλεί αρχικά περιέργεια και αδημονία στους μικρούς μας φίλους ‘μα είναι ποτέ δυνατόν ένας ταύρος να παίζει πίπιζα; Και τι είναι η πίπιζα αλήθεια;’ αλλά και το όνομα του ηθικού αυτουργού-δημιουργού του παραμυθιού (Ευγένιος Τριβιζάς) που αποτελεί εγγύηση για τους γονείς σε συνδυασμό με τη συγκεκριμένη θεατρική ομάδα (Μίμηση Πράξης) που κουβαλά στο ενεργητικό της πάντα εξαιρετικές παραστάσεις, καθιστούν δυνατό κίνητρο για να επιλέξει ο θεατής να παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη παιδική παράσταση.
Σε αυτό το παραμύθι η πραγματικότητα με την κοινωνία των ανθρώπων από τη μια και η φαντασία με την κοινωνία των ζώων από την άλλη, είναι οι δύο κεντρικοί άξονες γύρω από τους οποίους τυλίγεται η πλοκή. Κεντρικόί πρωταγωνιστές ένας πετυχημένος ταυρομάχος που από την αρχή κερδίζει την καρδιά των θεατών του παρά το άχαρο και ταυτόχρονα άσχημο χαρακτηριστικό της δουλειάς του: Σκοτώνει ταύρους ναι αλλά όλοι τον θαυμάζουν ακριβώς γι’αυτό. Παρουσιάζεται ο ταυρομάχος μας περήφανος στην αρχή του έργου και όλο καμάρι να περιμένει ένα ηλιόλουστο πρωινό στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου να περάσει η ώρα μέχρι να πάει στην αρένα για άλλη μια ταυρομαχία που πρέπει όπως και στις άλλες να διαπρέψει. Η τοπική κοινωνία έχει ξεσηκωθεί και αδημονεί να τον θαυμάσει επί το έργο του. Εκπρόσωποί της, ο δήμαρχος της πόλης, ο ιδιοκτήτης της αρένας που γεμάτος χαρά παρηφανεύεται για το ότι τα εισιτήρια του αγώνα έχουν προπωληθεί όλα, ο δημοσιογράφος που εμφανίζεται μαζί με το φωτογράφο για να του πάρει την περιβόητη συνέντευξη, ο γλύπτης που έρχεται να του πάρει τα μέτρα για να του φτιάξει τον ανδριάντα του που θα στηθεί στην κεντρική πλατεία της πόλης, είναι αδιάψευστες μαρτυρίες του θαυμασμού που αξίζει να βιώνει ο ταυρομάχος για τις ικανότητές του. Η σημερινή ταυρομαχία θα είναι η εκατοστή και έτσι θα έχει συμπληρώσει εκατό στη σειρά επιτυχημένες και αξιοζήλευτες εμφανίσεις στην αρένα. Ακόμα και ο καμαριέρης που του φέρνει πρωινό και αναλαμβάνει να καθαριστεί και να σιδερωθεί το κόκκινο πανί του, συνεχώς του ζητάει αυτόγραφα με κομμένη, από το δέος του απέναντι στον ταυρομάχο, φωνή.
Η χαρά που μόνιμα ζωγραφίζει το πρόσωπο του και δίνει λάμψη στα μάτια του γεννά αυτομάτως αγάπη και θαυμασμό στην ψυχή των μικρών μας φίλων. Ξαφνικά όμως εμφανίζονται δύο παρουσίες που φέρνουν τα πάνω κάτω και διασαλεύουν το καθεστώς της δημιουργηθείσας ατμόσφαιρας. Πρώτη η κοπέλα που αγαπά ο ταυρομάχος και δεν της έχει αποκαλύψει την πραγματική του ταυτότητα ώστε να είναι σίγουρος ότι τον αγαπά όχι για τη φήμη του αλλά για αυτόν τον ίδιο καθώς και μία αγελάδα που έρχεται να τον επισκεφτεί στο δωμάτιό του καταρρίπτουν αυτό το πέπλο της αίγλης που τον τύλιγε μέχρι τώρα. Μα πώς μπορεί να σκοτώνει ταύρους; Δεν αγαπάει τα ζώα; Είναι λοιπόν τόσο μοχθηρός; Η κοπέλα δεν μπορεί με τίποτα να μοιραστεί τη ζωή της με κάποιον που περνά τη ζωή του μέσα σε αιμοτοχυμένες αρένες. Το δίλημμα για τον ταυρομάχο μας έιναι μεγάλο. Θα πρέπει ή να απαρνηθεί αυτό που ξέρει τόσο καλά και για αυτό του αρέσει να κάνει ή να δεχτεί να χάσει τη μοναδική του αγάπη. Και η αγελάδα; Η αγελάδα δεν είναι άλλη από τη γυναίκα του ταύρου με τον οποίο πρόκειται να μονομαχήσει σε λίγη ώρα σήμερα στην εκατοστή του ταυρομαχία. Τι θα κάνει ο ταυρομάχος μας; Δύο δυνάμεις αντίθετες, αιώνιες συντρόφισσες της ανθρώπινης φύσης σκιαγραφούνται με πολύ πετυχημένο τρόπο από την πένα του συγγραφέα. Η αγάπη για τους άλλους και η αγάπη για τον εαυτό μας. Πόσο είμαστε διατεθιμένοι να χάσουμε ή να εγκαταλείψουμε αυτό που μας δίνει χαρά προκειμένου να βιώσουμε τη χαρά μαζί με τους άλλους μέσα από τους δικούς τους τρόπους;
Οι διάλογοι αλλά και τα τραγούδια – με εξαίρεση κάποια που λέγονται playback- αποδίδονται με επιτυχία και η εξέλιξη του μύθου είναι αριστοτεχνική. Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο μύθος εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο ώστε σταδιακά κάθε μήνυμα –προβληματισμός δίνεται φυσιολογικά μέσα από τη ροή της ιστορίας. Ακόμα και ο μικρός σε ηλικία θεατής μπαίνει ασυναίσθητα βέβαια αλλά ουσιαστικά στη διαδικασία να συνδέει το αίτιο και το αιτιατό της ιστορίας. Μαθαίνει να σκέφτεται ότι κάθε συμπεριφορά και στάση ζωής έχει μια βάση, μια προέλευση και είναι αποτέλεσμα σκέψης και συνειδητής απόφασης. Η εξήγηση που δίνεται από τον ταυρομάχο για την αιτία που τον οδήγησε σε αυτή τη δουλειά, αυτόν που όνειρό του ήταν να είναι ιδιοκτήτης ανθοπωλείου, αφήνει στα παιδιά τους πρώτους σπόρους της σκέψης ότι πολλές φορές το απρόβλεπτο της ζωής σε οδηγεί σε άλλα, ξένα από τη φύση σου μονοπάτια αλλά τη φύση σου ποτέ δεν τη χάνεις και ούτε και μπορείς να την απαρνηθείς.

Και τελικά παιδιά αλλά και ενήλικες καταλαβαίνουν ή θυμούνται ανάλογα με την ηλικία τους κάτι που έχει παρεξηγηθεί και για αυτό βιώνεται λάθος. Δεν υπάρχει δικός μου ή δικός σου τρόπος χαράς μόνο. Υπάρχουν και κοινοί τρόποι. Τρόποι που μετουσιώνονται σε λόγο κοινό για όλους τους ανθρώπους αλλά και για τους ανθρώπους και όλη την υπόλοιπη φύση επίσης. Και δεν είναι άλλος από της αγάπης το μεγαλείο. Η χαρά της αγάπης που σε οδηγεί σε πραγματική, ουσιαστική αλλαγή των θέλω σου και σε βοηθά να καταλάβεις ότι η πραγματική ευτυχία βρίσκεται σε αυτές τις μικρές απλές κινήσεις που όμως είναι τόσο μεγάλες σε επίδραση. Ο ταυρομάχος βρίσκει τον τρόπο μέσα από την αγάπη να συμβιβάσει τα φαινομενικά αντίθετα. Η εκατοστή του ταυρομαχία είναι ουσιαστικά η πρώτη του απόπειρα να αποδείξει ότι με πυξίδα την αγάπη η αρμονική, ειρηνική συνύπαρξη όλων στο βασίλειο της φύσης, είναι εφικτή.
Φεύγοντας σιγοψυθιρίζεις τους στίχους του τραγουδιού με το οποίο κλείνει η ιστορία μας και θυμάσαι αχνά κάπως ότι αυτό το μήνυμα κάποτε στα πρώιμα μαθητικά σου χρόνια το είχες ξαναπάρει ‘Αν όλα τα παιδιά της γης δέναν γερά τα χέρια, κορίτσια αγόρια στη σειρά και στείνανε χορό, ο κόσμος θα γινότανε πολύ πολύ μεγάλος και ολόκληρη τη γη μας θ’αγκάλιαζε θαρρώ...’
Μόνο που σε αυτό το παραμύθι δε δίνουν τα χέρια μόνο τα παιδιά, αλλά και οι μεγάλοι και τα ζώα...δηλαδή όλοι όσοι ανήκουν στη φύση. Πολύ αισιόδοξο το μήνυμα και ειρηνικό αφού η λύση του μύθου της ιστορίας έρχεται με τον ταυρομάχο να θαυμάζει επί σκηνής τον ταύρο να παίζει πίπιζα!

Χάρις Αλεξίου- Η αγάπη θα σε βρει όπου και να'σαι

Είναι ο χώρος που διαμορφώνει τον καλλιτέχνη ή ο καλλιτέχνης το χώρο;
Ερώτημα που κρέμεται σαν ομπρελίνο πάνω από την τέχνη προσπαθώντας χάρη στην αδυναμία του και εγγενή δυσκολία του να απαντηθεί, να προστατέψει την εκάστοτε προσπάθεια έκφρασης της τέχνης από κακόβουλες κριτικές. Γιατί όταν γίνεσαι μάρτυρας καλλιτεχνικής έκφρασης που δε σε γεμίζει αμέσως προτού αρχίσει να εκτοξεύεται λόγος κριτικής που καταδικάζει, που ρίχνει στα Τάρταρα τον καλλιτέχνη έρχεται, ανοίγεται από πάνω σου και σε συγκρατεί με τον προβληματισμό που σου εμφυτεύει.
Προβληματίζεσαι λοιπόν και αναρωτιέσαι κατά πόσο όντως φταίει ο καλλιτέχνης ο αγαπημένος σου που δεν δονήθηκαν της ψυχής σου οι χορδές στο σύνολό τους παρά μονάχα λεπτοί παλμοί αδιόρατα και σχεδόν ανεπαίσθητα ήρθαν να σε συναντήσουν;
Μήπως φταίει το κοινό του; Μήπως φταίει η πνοή του χώρου που ουσιαστικά ίδια με ένα παγωμένο κύμα αέρα ακινητοποιεί τους θεατές και τους καθιστά ανήμπορους να βιώσουν τη μέθεξη;
Προ ημερών ολίγων προβληματίστηκα πάλι πηγαίνοντας στο Παλλάς να παρακολουθήσω την ‘αγάπη που θα με βρει όπου και να μαι’. Γιατί ναι μεν αισιόδοξος και πολλά υποσχόμενος ο τίτλος της συναυλίας, βασισμένος ταυτόχρονα στην παρακαταθήκη 40 ολόκληρων ετών μουσικής πορείας και τραγουδιών-σταθμών που επιστεγάζονται και ενδυναμώνονται με τη σημερινή κατάθεση των νέων τραγουδιών της Χαρούλας, με το ‘Μεγαλώνω΄ να κυριαρχεί , αλλά η ίδια η συναυλία μία άνευρη εμπειρία που δεν μπόρεσε με τίποτα να θυμήσει μέθεξη κατά τη διάρκειά της.
-‘Μα τι σας έχω κάνει σήμερα;’ Αναρωτήθηκε φωναχτά η Χαρούλα στο δεύτερο μέρος μετά τη Ρόζα χαμογελώντας με παράπονο και ένιωσες τα πρόσωπα όλων μέσα στο σκοτάδι να μειδιούν αναρωτηθέντες και οι ίδιοι εσωτερικά γιατί το χειροκρότημα είναι τόσο αδύναμο και δειλιάζει να εκφραστεί; Για τα χείλη δε που μάταια και με τεράστια δυσκολία αποτόλμησαν να σιγοψιθυρίσουν στίχους αγαπημένους, παλιές θύμησες της ενηλικίωσής τους, των ερώτων τους, των απογοητεύσεών τους, των παθημάτων και θαυμάτων της ψυχής τους που η μεγάλη σε βάθος ψυχής ερμηνεύτρια έχει συνοδέψει και σηματοδοτήσει όλα αυτά τα χρόνια, ούτε λόγος.
Ούτε λόγος γιατί τα χείλη που τόλμησαν, αμέσως πάγωσαν από την πνιγερή σιωπή του πλήθους που απαθές θαρρείς, αμέτοχο, νεκρωμένο στεκόταν και άκουγε, άκουγε μόνο χειροκροτώντας για λίγο στο τέλος, τόσο σε ένταση και διάρκεια όσο νόμιζε ότι του επιτρεπόταν από το χώρο!
Και γίνεσαι έτσι ξαφνικά μάρτυρας για άλλη μια φορά πολυπαθής της εποχής σου. Μιας εποχής τόσο παράλογης που δεν το χωράει ο ανθρώπινος νους. Πηγαίνει ο κόσμος στην ποιότητα, δείχνει ότι την αποζητά και πηγαίνει, γεμίζει το χώρο και όμως μένει απαθής. Υποτάσσεται στο υποτιθέμενο πρωτόκολλο συμπεριφοράς που θεωρητικά του επιβάλλει το περιβάλλον. Η συναυλία είναι συνυφασμένη όπως κάθε μορφή μέθεξης τέχνης με λύτρωση, ξαλάφρωμα, κάθαρση ψυχής. Αν η κάθαρση στην διάρκεια μιας θεατρικής παράστασης εκφράζεται με βουβό πόνο, θλίψη, αναταραχή ή γέλωτα που εκφράζεται με όλους τους δυνατούς τρόπους που μας παρέχει η γλώσσα του σώματος, η κάθαρση της συναυλίας αν μη τι άλλο εκφράζεται και με τραγούδι. Μιας τέτοιας τουλάχιστον μορφή συναυλίας. Παλαμάκια συνοδευτικά, τραγούδι και κίνηση που σε παρασύρει.
Περίμενα ένα πλήθος να γίνει μια αγκαλιά, ένα στόμα, ένα χειροκρότημα, μια κίνηση…
Περίμενα ένα θέατρο που λειτουργώντας ως συναυλιακός χώρος θα έδειχνε τουλάχιστον ότι δεν έχει ξεχάσει το νόημα της λέξης …
Συναυλία, συν και αυλός δηλαδή, όλοι συμμετέχουμε. Και όμως το συν απουσίαζε οικτρά και έντονα αυτό το βράδυ που βρέθηκα εκεί. Και έτσι το ερώτημα παραμένει : Πόσο ο χώρος επηρεάζει την έκφραση; Και αν όντως την επηρεάζει έτσι, μήπως πρέπει να θυμηθούμε αυτό που και η λαϊκή σοφία ποικιλοτρόπως έχει εκφράσει σχετικά με το ‘έκαστος στο είδος του΄ και να το επεκτείνουμε όσο είναι καιρός και στη χρήση των χώρων; Γιατί τελικά ίσως κάθε χώρου η αποπνέουσα ατμόσφαιρά των τοίχων, των διαδρόμων του, των καθισμάτων του, των σκαλοπατιών του και του φωτισμού του, τον προορίζει για συγκεκριμένου είδους εκφράσεις τέχνης;

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ - ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΕΣΤΛΙΝ ΚΑΜΜΙΝΓΚΣ

Και εφ'όσον περί παραμυθιού ο λόγος, γιατί λίγο ο καιρός, έντονη βροχή και δυνατό για τα μεσογειακά μας δεδομένα κρύο, λίγο και η ώρα, βραδινή, βουτηγμένη στα βαθιά, προχωρημένα πέπλα της νυχτιάς, σε κατακλύζει η ανάγκη για παραμύθι να αρχινίσει...
κόκκινη κλωστή δεμένη, στην ανέμη τυλιγμένη ,
και έτσι ξετυλίχτηκε η ανέμη των παραμυθιών του Κάμμινγκς.
Τίτλος του βιβλίου "Παραμύθια", εκδόσεις Νεφέλη 2009 (ISBN 978-960-211-940-2)και συγγραφέας ο Έντουαρντ Έστλιν Κάμμινγκς (Edward Estlin Cummings, 1894-1962), από τους σημαντικότερους, όπως αναφέρεται, Αμερικανούς ποιητές του εικοστού αιώνα. Αν αναλογιστεί κανείς ότι κάθε δημιουργία είναι ένα όνειρο που υλοποιείται και παίρνει μορφή διαφορετική ανάλογα με το είδος της τέχνης που το εκφράζει,τότε εύκολα μπορεί να σκεφτεί ότι το όνειρο που εκφράζει ένας παραμυθάς είναι φτιαγμένο από τα ίδια υλικά που αποτελούν και το όνειρο του ποιητή. Γι' αυτό και δεν με ξενίζει καθόλου αλλά το βρίσκω και πιο φυσικά αναμενόμενο κάθε ποιητής σε κάποια φάση της πνευματικής του πορείας να γίνεται παραμυθάς ή ένας παραμυθάς να γράφει στίχους.Πιο πιθανό θεωρούσα πάντα ένας καλός παραμυθάς να είναι και ποιητής ή να γίνεται, και τούμπαλιν παρά ένας διηγηματογράφος ή μυθιστοριογράφος να γράφει παραμύθια. Γιατί; Μα γιατί τα παραμύθια των οποίων ο κεντρικός άξονας ύπαρξης τους είναι να μεταδώσουν αλληγορικά τη διδαχή, να δώσουν το επιμύθιο, είναι κατά βάση πάντα ποιητικά. Ποιητικά γιατί όχι μόνο ποιούν ήθος αλλά γιατί οι λέξεις τους και οι εικόνες τους είναι ποιητικές. Γίνονται οχήματα που απλά σε μεταφέρουν αλλού. Κάνουν το απίθανο να συμβαίνει, δίνουν ψυχή και πνοή στο άυλο, είναι οι λέξεις τους πουλιά που σε ταξιδεύουν και σε βοηθούν να τα βλέπεις όλα αλλιώς. Σαν να τα ξανανακαλύπτεις ένα πράγμα...Θυμάμαι την αίσθηση που είχα όταν διάβασ πρώτη φορά μου παραμύθι για μεγάλους. Ένιωσα τόση έκπληξη, όταν είδα μια φαινομενικά απλοϊκή ιστορία να με κάνει να νιώθω ότι ανακαλύπτω τον άλλο κόσμο, αυτόν που δεν είναι μικρός, ούτε συμβατικός, πόσο μάλλον κάλπικος ή θνητός. Πέρασα σαν την Αλίκη μέσα από τον καθρέφτη και πήγα στη χώρα των θαυμάτων, στη χώρα αυτή της οποίας ο κόσμος είναι ο μόνος γνήσιος και γι' αυτό αιώνια ζωντανός. Ίδια έκπληξη με αυτή που είχα και ακόμα έχω όταν διάβάζοντας ένα στίχο ή περισσότερους περνώ πάλι πίσω από τον καθρέφτη με λέξεις τόσο απλές και νοήματα τόσο φαινομενικά απλοϊκά...
Αυτήν την έκπληξη βίωσα όταν διάβασα και τα παραμύθια του Κάμμινγκς. Παραμύθια και για μεγάλους για να μην πω πρωτίστως γι'αυτούς. Αν και πραγματικά θεωρώ άσκοπο και άνευρο, άνευ ουσίας το διαχωρισμό των παραμυθιών με βάση τα ηλικιακά γκρουπ στα οποία υποτιθέμενα απαυθύνονται. Γιατί τα παραμύθια απευθύνονται σε όλους ανεξαρτήτως ηλικίας ή συναισθηματικής ωρίμανσης όπως ακριβώς και τα ποιήματα. Και αυτό είναι και το βασικότερο θεμέλιο της μεγάλης δύναμης που έχουν, η ποίηση και η παραμυθία, και της τεράστιας επίδρασης που ασκούν.
'Παραμύθια' λοιπόν τα τέσσερα πεζογραφήματα του Κάμμινγκς με όλα τα μαγικά υλικά για όλους μας. Στο προλογικό σημείωμα ο αναγνώστης πληροφορείται ότι οι τρεις από τις τέσσερις ιστορίες γράφτηκαν από τον ποιητή για την κόρη του Νάνσυ ενώ η τέταρτη (Ο ελέφαντας και η πεταλούδα)πιθανολογείται ότι γράφτηκε μετά το 1948 για το μικρό του εγγονό.
Το επιμύθιο δε δίνεται άμεσα αλλά αφήνεται στην αίσθηση που δημιουργείται στον αναγνώστη / ακροατή. Φτιάχνει ο καθένας το δικό του με βάση τις χορδές της ψυχής του που περισσότερο δονούνται. Τα δικά μου ήταν κάπως έτσι όπως τα περιγράφω στις αναρτήσεις που ακολουθούν με τίτλο το καθένα από τα τέσσερα παραμύθια...

Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες- ΒΙΒΛΙΟ - ΚΡΙΤΙΚΗ

BiblioNet : Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες
΄Το Οριζόντιο Ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες’ είναι καρπός πονήματος του κου Αργύρη Χιόνη, και βαδίζοντας στο δεύτερο ηλικιακό του έτος–Εκδόσεις Κίχλη 2008, ISBN 978-960-98390-3-7-έχει ήδη κατακτήσει μεγάλη μερίδα εραστών του βιβλίου, αποσπώντας και το κρατικό βραβείο διηγήματος για το έτος 2009. Παραφράζοντας το Στεφάν Μαλαρμέ που έλεγε ότι ‘κάθε βιβλίο είναι ένα παράθυρο στον κόσμο’ θα πω ότι οι αφύσικες αυτές ιστορίες σε μένα άνοιξαν παράθυρα που είχαν κλείσει ή ξεχαστεί κατά τη διάρκεια της πορείας μου προς την ενηλικίωση.
Παράθυρα που ατενίζουν στο μπλε της θάλασσας, στο απέραντο γαλάζιο του ουρανού, στο πράσινο των βουνών, στο φλερτάρισμα της αγριάδας με το διπλανό της κυπαρίσσι, στο κλείσιμο του ματιού των απέναντι βουνών στο αεράκι που τα χαιδεύει απαλά, στις πέτρες που ονειρεύονται κήπους, στις παπαρούνες που ανθίζουν κοκκινίζοντας, στα μάτια που δε θέλουν απλά να κοιτούν αλλά να βλέπουν.
Θυμήθηκα πώς μπορεί κάποιος να βλέπει αν το θελήσει...να νιώθει και να μη φοβάται να περάσει τη διαχωριστική γραμμή που η σκληρή, κάθε άλλο παρά ανθρώπινη καθημερινότητα θέτει μεταξύ επιβαλλόμενης λογικής και ηθελημένα καλυμένης ευαισθησίας. Θυμήθηκα ότι ‘ο θάνατος και η ζωή ενώνονται’ γιατί ‘αυτό το υποθετικό τέλος και η υποθετική διάρκεια είναι στην ουσία το ίδιο ακριβώς πράγμα, ένα όνειρο’ όπως μοναδικά εκφράζει με την πένα του ο ποιητής μας-πεζογράφος (σελίδα 18).
Σε συνέντευξή του ο ίδιος τον Ιανουάριο 2009 στο περιοδικό Lifo αναφέρει ότι το παρόν βιβλίο συμπληρώνει το τρίπτυχο πεζογραφικής δημιουργίας που ξεκίνησε με το Όντα και μη Όντα από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης (βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω», 2007), το οποίο και διαδέχτηκε την επόμενη χρονιά το Περί αγγέλων και δαιμόνων από τις ίδιες εκδόσεις. Η ραχοκοκκαλιά τους , συνεχίζει, είναι ίδια με αυτή του ποιητικού του έργου, η υπαρξιακή αγωνία και η συνεχής αντιπαράθεσή τους με το θάνατο.
Το σίγουρο για τον αντίκτυπο των ιστοριών αυτών στην ψυχή μου είναι ο θρίαμβος πάλι του παραμυθιού. Του παραμυθιού που τελικά σε διδάσκει ότι δε χρειάζεται να αναλώνεσαι σε ένα ατέρμονο ψάξιμο για τη μαγική συνταγή του ονείρου. Του ονείρου τα υλικά δεν είναι γραμμένα σε κιτάπια ή περγαμηνές ή βιβλία μαγειρικής. Υπάρχουν εξ αρχής της γενέσεως μας και συμπορεύονται πιστοί συνταξιδευτές της ζωής μας αφήνοντας τα σημάδια τους στη φύση που μας κυοφορεί και κάποια στιγμή όλους, με τη σειρά μας, μας ανασταίνει.
Ο κος Χιόνης μοιράζεται μαζί μας τη χάρη που του χει δοθεί να μιλήσει απλά, αυτή που επιθυμεί και ο γέροντας του Σεφέρη (Ένας γέροντας στην ακροποταμιά, στ. 16):
Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη
Διαβάστε το και εναντιωθείτε στον ανείπωτο, φρικιαστικό εφιάλτη της σοβαροφανούς πραγματικότητας που της έχουμε επιτρέψει να μας καταδιώκει και να μας τυλίγει όλο και πιο σφιχτά.
Διαβάστε το και αφεθείτε στην γλυκύτητα του ονείρου, της πίστης ότι όλα είναι εφικτά και ότι ακόμα και για αυτά που φαντάζουν αδύνατα αν τελικά δε γίνουν, η έκπληξη και το απρόσμενο θα έρθουν και θα αποδείξουν ότι καλώς δεν έγιναν...

ΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ-Επιμορφωτικό Σεμινάριο Εκδόσεων Πατάκη

ΤΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

Ένα μεγάλο μπράβο στις δραστηριότητες της 'Λέσχης Δημιουργικού Σχολείου' και στους υπευθύνους της, και από πλευράς μου με αφορμή το βιωματικό εργαστήριο-σεμινάριο που παρακολούθησα με θέμα 'Παιχνίδια αυτοεκτίμησης και έλεγχος θυμού' στις 16 & 23/01/2010, το οποίο οργανώθηκε από τις εκδόσεις Πατάκη.
Το σχολείο οφείλει αν μη τι άλλο να είναι δημιουργικό αλλά το ερώτημα κατά πόσο τα καταφέρνει, δυστυχώς στοιχειώνει την καθημερινότητα όλων εμάς των πιστών υπηρετών/υπηρετριών του. Και έτσι μαζευόμαστε σιγά-σιγά, δειλά στην αρχή και σταδιακά όλο και πιο θαρραλέα και ενώνουμε τα θέλω μας και τις φωνές μας και με την κατάλληλη καθοδήγηση και τον απαραίτητο παιδαγωγικό σχεδιασμό η Λέσχη γεννάται. Γινόμαστε μέλη της και φιλότιμες , πραγματικά αξιόλογες προσπάθειες διεύρυνσης των γνωστικών μας πεδίων γίνονται και αισιοδοξία αν μη τι άλλο μας πλημμυρίζει ότι χάρη σε αυτά που τώρα μαθαίνουμε, χάρη σε αυτές τις ιδέες που τώρα ανταλλάσσουμε και βελτιώνουμε αναφορικά με την παιδαγωγική και εκπαιδευτική μας πρακτική και καθημερινότητα, κάτι καλύτερο θα κάνουμε ώστε το σχολείο να είναι δημιουργικό.
Η αισιοδοξία που σε κυριεύει μαθαίνοντας μέσα από αυτά τα σεμινάρια και εργαστήρια σκιάζεται λίγο στην αρχή από την πικρία αυτού του ανομολόγητου, αναπάντητου γιατί...'Γιατί δεν τα κάναμε αυτά στο Πανεπιστήμιο;' ήταν η ερώτηση που ούτε λίγο ούτε πολύ φλερτάραμε όλοι οι συμμετέχοντες στα χείλη μας φεύγοντας στο τέλος του εργαστηρίου. 'Αχ, πόσο πιο ωραία θα ήταν αν ήξερα έστω το ένα δέκατο από αυτά που θα μπορούσα να κάνω για το μάθημα και τους μαθητές μου την πρώτη μέρα που μπήκα στην τάξη' ήταν άλλη μια από τις φράσεις που σιγομουρμουρίζαμε στο διάλειμμα.
Και πάλι όμως το ανθρώπινο δυναμικό εμένα προσωπικά με εξέπληξε ευχάριστα για άλλη μια φορά και επιβεβαίωσε την πίστη μου ότι ο δάσκαλος κατά ένα μεγάλο ποσοστό γεννάται και εν συνεχεία εξελίσσεται και ανελίσσεται ποιοτικά ...γιατί ό,τι ο εμψυχωτής μας κος Ανδρέας Αρματάς μοιράστηκε μαζί μας ήταν η προχωρημένη μορφή του σπόρου αυτού του στριμωγμένου στην ψυχή του εκπαιδευτικού-λειτουργού...ό,τι μας είπε όχι μόνο βρήκε ανταπόκριση αλλά πολλές φορές έδωσε το έναυσμα να εκφραστούν εμπειρίες και προσπάθειες από το πόνημα του καθενός που το ασκεί συνειδητά από την έδρα και μαζί με τα παιδιά, οι οποίες αν μη τι άλλο αποδεικνύουν ότι η δημιουργικότητα είναι στη φύση του εν τη δημιουργία πορευόμενου εκπαιδευτικού...
Και κάτι ακόμα πολύ αισιόδοξο, ότι ο μέσος όρος ηλικίας ήταν σχετικά μικρός, γεγονός που κατά τη γνώμη μου δείχνει ότι ο χώρος της οργανωμένης συστηματικής μάθησης ανανεώνεται από νεοεισερχόμενο κύμα λειτουργών που διψούν να μάθουν, να καταρτιστούν και να είναι δημιουργικοί. Είθε η πνοή δημιουργίας και η δημιουργικότητα που πυροδοτείται εξ αυτής να χαρακτηρίζει τις επερχόμενες γενιές ενηλίκων που τώρα ζυμώνονται στις τάξεις μας του σήμερα και στα επόμενα χρόνια της ενήλικης ζωής τους. Γιατί η μεγαλύτερη ίσως παρεξήγηση που ίσως έχει διατελεσθεί σχετικά με τη λέξη δημιουργικότητα είναι ότι έχει λανθασμένα ταυτιστεί με συγκεκριμένη ηλικιακή κάστα...και αυτό είναι το έγκλημα που διατελείται και σήμερα. 'Δημιούργησε τώρα που είσαι νέος, τώρα που μπορείς' είναι μια από τις χιλιοειπωμένες ατάκες του σημερινού κοινωνικού γίγνεσθαι που διδάσκεται στα παιδιά μας. ΛΑΘΟΣ θα τολμήσω να πω και εγώ λοιπόν και θα αντιπαράξω ' ΠΟΤΕ ΜΗ ΣΤΑΜΑΤΑΤΕ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΕ ΓΙΑΤΙ ΤΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΘΑ ΧΑΣΕΤΕ ΤΕΛΕΙΩΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΑΣ'.
Αν με ρωτήσει κάποιος τι έμαθα τελικά από αυτό το βιωματικό εργαστήριο, θα πω ότι έμαθα ξανά τι σημαίνει δημιουργικότητα. Δεν έμαθα μόνο ωραία παιχνίδια που μπορώ να εντάξω στο πρόγραμμα διδασκαλίας μου και να βοηθήσω τα παιδιά μας να μορφώνονται ολοκληρωτικά γιατί θυμηθείτε ότι η μόρφωση αυτό ακριβώς είναι, η προσπάθεια συγκρότησης προσωπικότητας ολοκληρωμένης και όχι η παροχή συσσωρευμένων, παρωχημένων ή μη γνώσεων. Δεν έμαθα λοιπόν απλώς να κάνω ένα μάθημα ευχάριστο διανθίζοντάς το με κάποιες ευκαιρίες για τους μαθητές να μάθουν τον εαυτό τους καλύτερα και να εστιάσουν σε αυτόν μαθαίνοντας μέσα από το παιχνίδι να ελέγχουν το θυμό τους, τις αντιδράσεις τους, να ασκούν την αυτοπειθαρχία τους, να συνεργάζονται και να αγαπούν έμπρακτα τους εαυτούς τους χτίζοντας την αυτοπεποίθησή τους και την αυτοεκτίμησή τους.
Έμαθα ότι ουσία ύπαρξης του ρόλου μου είναι πρώτα από όλα να μάθω εγώ μέσα απότο παιχνίδι να καλλιεργώ την αυτοεκτίμησή μου, την αυτοπεποίθησή μου και να αποβάλλω τυχόν παρελθοντικά φαντάσματα που στοίχειωναν την παιδική και όχι μόνο ηλικία. Έμαθα να μη φοβάμαι να είμαι δημιουργική, ένιωσα τη χαρά της αναγέννησης καθώς με κάθε βίωμα κάθε παιχνιδιού αναδυόμουν μέσα από τα στρώματα σκουριάς και σκόνης που λανθασμένα κάποιοι προσπαθούν να τηρήσουν ως πέπλο προστασίας της μαθησιακής διαδικασίας. Έμαθα να τολμώ να παραδέχομαι και να αντιμετωπίζω δραστκά αυτό που πολύ εύστοχα διατυπώθηκε ως παρατήρηση κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου' if something doesn't work you just change the way you do it'. Με απλά Ελληνικά δηλαδή μη φοβάστε την αναποτελεσματικότητα κάποιων μέτρων/μεθόδων σας κατά τη διάρκεια της σκληρής σας εργασίας. Όσοι εργάζονται σκληρά θα συγκρουστούν και με την αποτυχία και με την υποτιθέμενη ή μη αναποτελεσματικότητα και με την στασιμότητα. Μη φοβείτε την αλλαγή και προς θεού μη νιώσετε άσχημα για τον εαυτό σας. Θέλει αρετή και τόλμη η δημιουργία

ΘΕΑΤΡΟ - ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΕΣΣΕΡΑ

ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΕΣΣΕΡΑ (κοινωνικό του Γ. Τσίρου)
Θέατρο Τέχνης 'ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ' - ΥΠΟΓΕΙΟ

Στα σχολικά εγχειρίδια μαθαίναμε τη σπουδαιότητα του τρία ως αριθμού και των πολλαπλασιών του.Μετά το συγκεκριμένο έργο φεύγεις με τη συνειδητοπίηση ότι το τέσσερα είναι ένας επίσης μεγάλης εξουσίας άριθμός στην ανθρώπινη ζωή. Τέσσερα τα μάτια που σε θωρούν και επηρρεάζουν κάθε πτυχή ή πράξη της ζωής σου: το κράτος με τη μορφή του νομοθέτη,το μάτι της ψυχής του απλού αγωνιστή -ανθρώπου, το μάτι του συστήματος της πληροφόρησης με τη Τηλεόραση να κρατεί γερά τον πρωταγωνιστικό ρόλο και τέλος το μάτι του εν θέσει ισχύοντος τοποθετημένου πολίτη-εξουσιαστή με κυρίαρχη ιδιότητα αυτή του πολιτικού που θεωρητικά φροντίζει για τη σωστή και πιστή εφαρμογή του νόμου.Και το ερώτημα που θέτει το έργο του σχετικά νεοφερμένου εγχώριου συγγραφέα μας κου Γιάννη Τσίρου 'Υπάρχει δικαιοσύνη;'σε συντροφεύει όχι ασφυκτικά αλλά με πόνο και θλίψη, με τη γνωστή χαρμολύπη του Ελύτη...Θεωρητικά ναι υπάρχει απαντάς αλλά με βάση ποιες αξίες ποιανού ματιού;;;Και αν όντως υπάρχει δεν όφειλε ως αξία αντικειμενική να μην συγκρούεται με την έννοια την ιδιαίτερη της δικαιοσύνης που κάθε μάτι της έχει προσδώσει; 'Ισως τελικά τα νέα δεν είναι και τόσο ευχάριστα ...γιατί κάθε τι που υπάρχει κινδυνεύει να παραποιηθεί, να αλλοιωθεί και ίσως ακόμα και να ξεχαστεί ή χειρότερα ακόμα να αποπροσανατολιστεί, να χάσει το νόημα της ύπαρξής του σε μια κοινωνία που αγκομαχεί, που αλλοιώνεται και απέχει πολύ από τις αλήθειες της που θα πρεπε να ορίζουν το δρόμο της όχι μόνο το σημερινό αλλά και τον αυριανό. Πολύ δυνατό έργο που προβληματίζει, θέτει ερωτήματα και υπενθυμίζει στον καθένα μας την υποχρέωσή του να αναζητήσει τις απαντήσεις τους, με συγκλονιστικές, καθηλωτικές ερμηνείες. Η τέχνη εδώ σε αυτή τη θεατρική σκηνή με αυτήν την παραγωγή φωτίζει πάλι το σκοτάδι της ψυχής που δυστυχώς καθημερινά καθηλώνεται ποικιλοτρόπως και ξεχνά να αγρυπνά.