Δευτέρα 3 Ιουλίου 2017

Υετός

46 πτώσεις ύδατος με «αγαπητική ευγνωμοσύνη»

Σπάνια γράφω για βιβλία ποίησης. Το έχω άλλωστε ξαναπεί. Η ποίηση υπάρχει με ή χωρίς εμάς σε τούτον τον κόσμο τον μικρό, το μέγα και αν αποφασίσουμε να της γυρίσουμε την πλάτη, δεν καθρεφτιζόμαστε στο στραφαλιστό νερό της ζωής. Όσα βιβλία ποίησης και αν διαβάσεις, πώς αλήθεια να σε θεαθείς αν δε σε δεις στην ποίηση του βλέμματος του άλλου; Μα σήμερα θα σας πω για ένα βιβλίο ποίησης. Ένα βιβλίο που κάθε του ένα από τα 46 ποιήματά του είναι η φωνή και το βλέμμα του άλλου που στέκεται απέναντί μας και μάς ζητάει μέσα από αυτόν να μάς θεαθούμε.

Η Αθηνά Καλλιμάνη γράφει «στη μητέρα μου με αγαπητική ευγνωμοσύνη» όπως λέει και στην αρχική της αφιέρωση 46 καθρεφτίσματα δικά της στο βλέμμα του άλλου ή στο βλέμμα των μυστηρίων της ζωής. Άλλες φορές σε πρόσωπο α’ πληθυντικό στην προσπάθειά της να αγκαλιάσει με τη φωνή της όλους εμάς που η καθημερινότητά μας «σέρνεται σα γέρικο άλογο»όπως έλεγε και η Σύλβια Πλαθ, και άλλες φορές σε πρόσωπο β’ ενικό απευθύνεται στο συνοδοιπόρο της με απορία, με θλίψη, με θυμό, με ευαισθησία, με ελπίδα. Ένα ψηφιδωτό των συναισθημάτων της γίνεται ο καθρέφτης της εν αναμονή μεταμόρφωσης που όλοι καρτερούμε.

Στάθηκα στην «Όμορφη Μέρα» που το μέλλον κάνει κράτηση στην πρώτη θέση ελπίζοντας να εκτροχιαστεί. Στην εικόνα του προσφύγου που μακραίνει τα δάχτυλα στην «Προσφυγιά» ελπίζοντας να αγγίξει χώμα πατρίδας. Στο ομότιτλο της συλλογής«Υετός» που η ρέουσα βροχή, γέννημα του ουρανού κόβει τον ομφάλιο λώρο, αλλά αλήθεια είναι έτοιμος ο συνομιλητής της να μη χαθεί στης σιωπής του τα απόνερα; Μια στάση ακόμα ιδιαίτερα συγκινητική η «Αθέατη πλευρά» των αστεριών που το αφιερώνει στα παιδιά του Θεατρικού Εργαστηρίου της Πολυφωνικής χορωδίας Πάτρας. Είναι αυτή η μικρή τους αγκαλιά που φωλιάζει στο βλέμμα τους το μέσο που την ταξιδεύει στις καλά κρυμμένες από αδιάκριτα βλέμματα πλευρές της ζωής, εκείνες που μόνο η ψυχή που αναζητά την ποίηση μπορεί να θεαθεί. Η Αθηνά Καλλιμάνη ανήκει στις ψυχές που δε φοβούνται να θεαθούν τα συναισθήματά τους γι’αυτό και το μοιράζεται μαζί μας.

Ο Τάσος Λειβαδίτης είχε πει «Θυμάμαι παιδί που έγραψα κάποτε τον πρώτο στίχο μου. Από τότε ξέρω ότι δε θα πεθάνω ποτέ, αλλά θα πεθαίνω κάθε μέρα. Λειβαδίτης Τ.» Ο «Υετός» είναι το δεύτερο βιβλίο ποίησης από την Αθηνά. Και κάτι μου λέει ότι θα ακολουθήσουν και άλλα. Γιατί η Αθηνά δείχνει να μη θέλει να φοβάται να πεθαίνει κάθε μέρα. Προτιμά να πεθαίνει κάθε μέρα και να ανασταίνεται μέσα από τις στάλες των στίχων της. Άλλωστε ο Όμηρος το είχε διαχωρίσει από τότε. Άλλο ο ὄμβρος (βροχή), άλλο η ψεκάς (ψιλόβροχο) και άλλο ο ὑετός (η καταρρακτώδη, συνεχόμενη βροχή από το αρχαίο ελληνικό ρήμα ὕω, στέλνω βροχή, βρέχω). Βρέχεται η Αθηνά από τα συναισθήματα της και δροσίζει και εμάς θέλοντας απλώς να μάς θυμίσει το αυτονόητο. Η ζωή ζει μόνο μέσα από τις καταιγίδες της. Καλή περιδιάβαση!

«Υετός»
Αθηνά Καλλιμάνη
Εκδόσεις ΤΟ ΔΟΝΤΙ, 2016

Πρώτη Δημοσίευση 08/06/2017
http://tetartopress.gr/46-ptosis-ydatos-me-agapitiki-evgnomosyni/

Λουδοβίκος ο Πρώτος - Βασιλέας των προβάτων

«Αυτό που είναι καλό για μένα, είναι καλό και για το λαό μου». Αλήθεια, είναι;

Γράφει: Μαρία Παπαμαργαρίτη

Ναι, θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος. Σαφώς και ναι. Γιατί αλήθεια αυτό που ωφελεί έναν άνθρωπο, να μην ωφελεί και τους άλλους; Χμμ, ίσως γιατί τελικά το ατομικό συμφέρον και η ατομική ευημερία δεν είναι εύκολο να συνάδει με το κοινό καλό. Είναι αυτό που είχε ειπωθεί δια στόματος Θουκυδίδη στον Επιτάφιο από το ηγέτη της Αρχαίας Αθήνας Περικλή. Ο ενεργός πολίτης που επιθυμεί να ευημερεί η πατρίδα του και να εκτελεί το καθήκον του δεν πρέπει να ξεχνά ότι μόνο μέσω της υπηρέτησης του κοινού καλού, μπορεί ο καθένας να ωφεληθεί ατομικά. Διαφορετικά, αν καθένας λειτουργεί με γνώμονα το ατομικό του συμφέρον, τότε η ευημερία όχι μόνο δεν έρχεται αλλά αντικαθίσταται από την εσωτερική, στείρα αλληλοφαγωμάρα.

Σήμερα μετά από τόσους αιώνες, μέσα σε αυτόν τον τυφώνα έκπτωσης και εκποίησης των αξιών και των πολιτικών θεσμών, η ευφυής πένα του αγαπημένου Ολιβιέ Ταλέκ (Olivier Tallec) έρχεται με ένα δικό του μύθο να στηλιτεύσει με την ειρωνεία, το χιούμορ και κάποιες απαλές δόσεις αυτοσαρκασμού το πρότυπο του απόλυτου, του υπεράνω όλων ηγέτη.

Είναι δύσκολο ένα βιβλίο να μπορεί να μιλήσει για το ίδιο θέμα σε διαφορετικής ηλικίας αναγνώστες. Μα ο Ολιβιέ κατορθώνει με τη βοήθεια της παραμυθίας να δώσει το μήνυμά του τόσο σε παιδιά όσο και σε μεγάλους. Βασικός του ήρωας ο Λουδοβίκος ο 1ος, ένα πρόβατο που τυχαία βλέπει ένα στέμμα να εγκαθίσταται στο κεφάλι του. Και έτσι απλά χάρη στο γύρισμα της τύχης γίνεται βασιλιάς των προβάτων των άλλων. Και τι κάνει ο βασιλιά των προβάτων «Λουδοβίκος ο Πρώτος»; Προσπαθεί να κυβερνήσει. Πώς; Ζητάει από όλα τα πρόβατα να περπατούν στη σειρά με βηματισμό προβάτου. Μετά αποφασίζει να διώξει μακριά του όλα τα άσχημα πρόβατα και να κρατήσει κοντά του μόνο τα όμορφα. Εννοείται ότι μέσα σε όλο αυτό το κύμα των μετταρυθμίσεών του βρίσκει σκήπτρο, βασιλικό κρεβάτι και τις λοιπές ανέσεις που χρειάζεται, ενώ υπηρετεί το ρόλο του με συνέπεια αφού βγάζει και κανένα λόγο στο λαό.

Και έτσι τα παιδιά βλέπουν με απλό τρόπο ότι κάποιος που αποκτά εξουσία ακόμα και έτσι απλά από τύχη όπως το πρόβατο Λουδοβίκος, μπορεί ξαφνικά να νιώσει τόσο δυνατός ώστε να επιβάλλει στους άλλους ακόμα και τον τρόπο που θα περπατήσουν. Επίσης τα παιδιά βλέπουν ότι η εξουσία μπορεί να τρελάνει και κάποιον αφού ο «Λουδοβίκος ο Πρώτος» με το που αποκτά το στέμμα αρχίζει να χωρίζει τα άλλα πρόβατα σε όμορφα και άσχημα. Μήπως τελικά η δύναμη που μπορεί κάποιος να νιώσει ότι έχει ή αυτή που ονειρεύεται να αποκτήσει δεν είναι και κάτι τόσο καλό; Ή μήπως είναι καλή η δύναμη αλλά μόνο αν έχεις μυαλό και μάθεις να τη χρησιμοποιείς για καλό όλων και όχι πρώτα για τη δική σου βολή;

Ο Ολιβιέ Ταλέκ, ταλαντούχος εικονογράφος με πορεία λαμπρή στο χώρο των εκδόσεων έρχεται με το πρώτο του βιβλίο με δικό του κείμενο και εικονογράφηση να φωτογραφήσει αλληγορικά την πρόσκαιρη, τυχαία, περίεργη και παράξενη φύση της πολιτικής εξουσίας. Ο λαός κατευθύνεται από τον ηγέτη του. Μα αν ο ηγέτης του δεν εκλέγεται με συνειδητότητα τότε λειτουργεί όπως το πρόβατο ο «Λουδοβίκος ο Πρώτος». Δημιούργημα της τύχης, της απογοήτευσης από τα κακώς κείμενα της πολιτικής και των κομμάτων, της επίδρασης των ΜΜΕ που χτίζουν και γκρεμίζουν είδωλα σε λιγότερο από μια νύχτα, οι πολιτικοί ηγέτες του σήμερα καθρεφτίζονται στο πρόσωπο του προβάτου Λουδοβίκου του 1ου του Ολιβιέ.

Και μπορεί τα νεαρότερα παιδιά στην αρχή απλώς να γελάσουν μα την επόμενη φορά που θα δουν κάποιον να προσπαθεί να τους περιορίσει τη διαφορετικότητά τους, να τους φυλακίσει μέσα στο ασφαλές κελί του κομφορμισμού και να τους παπαγαλίσει ότι «αφού αυτό που λέω εγώ κάνει καλό σε μένα, ε τότε θα κάνει καλό και σε εσάς», θα θυμηθούν τον ήρωα «Λουβοδίκο τον Πρώτο» που ένα πρόβατο ήταν και έτσι όπως ο αέρας του έβαλε στο κεφάλι το στέμμα, έτσι ο αέρας ήρθε στο τέλος του παραμυθιού και άρπαξε το στέμμα για να το ταξιδέψει σε ένα άλλο κεφάλι.

Συγχαρητήρια στον Ολιβιέ Ταλέκ που με τη δύναμη του παραμυθιού διδάσκει σε όλους μας μια επίπονη αλήθεια για την πολιτική. Μπορεί ως ηγέτης να υπάρξεις τόσο μέχρι το επόμενο φύσημα του ανέμου, μα αυτό που θα πράξεις είναι αυτό που μπορεί ακόμα και τον άνεμο να τον πείσει να μην ξαναφυσήξει δυνατά. Ναι η εξουσία έχει τη δύναμη να κάνει τον κόσμο να γυρίζει, μα μόνο αν ο κόσμος αποφασίσει να μην αφήσει την εκλογή των εξουσιαστών του στο τυχαίο φύσημα ενός ανέμου. Πολλά τα θέματα που αγγίζει και πυροδοτεί ο Ολιβιέ Ταλέκ σχετικά με την έννοια της εξουσίας. Συγχαρητήρια στις εκδόσεις Αngelus Novus που προχώρησαν στη μετάφραση και έκδοση αυτού του παραμυθιού του Ολιβιέ και φυσικά συγχαρητήρια στην Μαρία Αγγελίδου για την εξαιρετική μεταφραστική της απόδοση.

Πάντα πίστευα στην παραμυθητική, διδακτική και μαγευτική επίδραση των μύθων. Και αυτό το παραμύθι μου το επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά. Καλή ανάγνωση. Α, και μην νομίζετε ότι η εξουσία δε σας αφορά. Αν δεν έχετε την «εξουσία» του εαυτού σας τότε θα είστε ένα πρόβατο που κάποιες φορές λόγω τύχης θα απολαμβάνει κάποιες ανέσεις. Μα αυτές οι ανέσεις αλήθεια οι εφήμερες αξίζουν την «προβατοποίησή» μας;

Λουδοβίκος ο Πρώτος – Βασιλέας των προβάτων
Olivier Tallec
Απόδοση: Μαρία Αγγελίδου
Εκδόσεις Angelus Novus, 2016

Facebook63 Twitter Google Gmail Google+Ανταλλαγή

Σάββατο 3 Ιουνίου 2017

Τι γεύση έχει το παγωτό κεράσι; Θυμάσαι; - "Ιδεολογικά Ύποπτη ", Ελένη Γκίκα

Τι γεύση έχει το παγωτό κεράσι; Θυμάσαι;

Γράφει: Μαρία Παπαμαργαρίτη

Τι γεύση έχει το παγωτό κεράσι; Θυμάσαι; Ή μήπως το επινοείς; Αυτό είναι το ερώτημα που ένιωσα να μου θέτει η Ελένη Γκίκα με την πρόσφατη συλλογή πολυτροπικών κειμένων της στο βιβλίο της Ιδεολογικά Ύποπτη. Ένα ερώτημα που σε άλλες «εποχές» της ζωής μου θα μου φαινόταν αδιάκριτο και επικίνδυνο μια και διεισδύει στα βαθύτερα συνειδησιακά μου στρώματα. Μα τώρα το ερώτημα μου φάνηκε πια εύλογο και ίσως και καθυστερημένο. Γιατί νομίζω, όπως και πολλοί αναγνώστες του βιβλίου πιστεύω ότι θα νομίσουν, ότι έρχεται κάποια στιγμή η ώρα να δεις κατάματα τη γεύση της πραγματικότητάς σου. Μπορεί αυτό που θα δεις να μη σου αρέσει. Μπορεί αυτό που θα δεις να είναι απλούστατα η συνειδητοποίηση ότι η πραγματικότητά σου έχει πια απωλέσει τη γεύση της. Και μπορεί να βρεθείς στο γνωστό αιώνιο πανανθρώπινο δίλημμα του ποια είναι τελικά η γεύση που προτιμάς.

Κτερίσματα γεύσεων η ζωή σου. Κτερίσματα πάνω στην άμμο των ψευδαισθήσεων και των κατασκευασμένων «πραγματικοτήτων» σου. Μα ίσως τελικά αυτή είναι και η ομορφιά της διαδρομής σου στον δρόμο της εξερεύνησης της ιδεολογίας σου. Ιδεολογικά ύποπτη η Ελένη Γκίκα γιατί φλερτάρει με το αληθινό και το επινοημένο. Ύποπτη γιατί αυτό που συνδιαλέγεται με το δικό της εγώ είναι τολμηρό και πώς αλήθεια μπορεί κανείς να τολμά να τολμήσει σε αυτό το σήμερα που κτίζεται από άλλους για σένα έτσι ώστε να σου κρύβει το φως;

Μέσα από τις 23 ιστορίες της – εξομολογήσεις η Ελένη Γκίκα πιάνει από το χέρι τα αινίγματα της ζωής και περπατώντας πλάι τους τα προσεγγίζει. Χαλαρώνει σιγά σιγά τα σφιχτά λουριά του προσωπείου τους και αρχίζει να περιδιαβαίνει μαζί τους στους λαβυρίνθους του μυαλού και της ψυχής. Περπατάμε και εμείς ακούγοντας τη φωνή των αφηγητών, άλλοτε στα υστερόγραφα που γράφει η ίδια η ζωή, άλλοτε στο ξύπνημα του έρωτα, στον ύπνο που γλυκά τον αγκαλιάζει και στη σταδιακή του εξαφάνιση που αφήνει τα πάντα πίσω του ξερά και μουντά, στο γράμμα που ποτέ δε γράφτηκε, στο σημείωμα που γράφτηκε αλλά τελικά ποτέ το χέρι δεν το έριξε στο ταχυδρομικό του κουτί, στο συναίσθημα που εκφράστηκε αλλά ποτέ δεν βρήκε τον ακουστικό πόρο του αποδέκτη του και έμεινε αιωρούμενο κάπου μεταξύ της αρχικής αφετηρίας του και του μετέπειτα προορισμού του.

Περιδιαβαίνουμε ανάμεσα σε κάκτους που γίνονται καμέλιες, σε μοναχικούς σιωπηλούς δρόμους της Κυριακής που έχεις δίπλα σου αυτόν που έψαχνες χωρίς ο ίδιος να το ξέρει, σε αυτά που κρατάς και χάνεις, σε αυτά που δίνεις και τελικά έχεις, στις αναβολές που σπαταλούν μάταια τη ζωή σου, αυτήν την γνωστή άγνωστη που τόσο θες να αγαπήσεις αλλά πώς; Πώς να νικήσεις την ήττα που ακολουθεί κάθε σου νίκη; Πώς να πιαστείς από το τίποτα; Και όμως «από το τίποτα πιάνεται καμιά φορά ο άνθρωπος. Επειδή μπορεί αυτό το ένα να μην υπάρχει αλλά είναι απαραίτητο για τη δική μας ζωή».

Αγαπημένοι μου συνοδοιπόροι, η Ελένη Γκίκα, μας ανοίγει την πόρτα στη δική της «Ιδεολογικά ύποπτη» ζωή και μάς αφήνει να τη διαβάσουμε. Γιατί όπως έχει εύστοχα ειπωθεί όσο περισσότερο διαβάζεις τόσο καλύτερος αναγνώστης της δικής σου ζωής γίνεσαι. Μη φοβηθείς αν κάποια στιγμή συνειδητοποιήσεις ότι το στόμα σου είναι στυφό. Μη φοβηθείς αν ξεχάσεις την αγαπημένη σου γεύση ή αν κυριευθείς από αγευσία. Ένα να θυμάσαι. «Διαβάζεις αυτό που είσαι». Γδύσου την καθημερινότητά του και θεάσου για λίγο αυτό που είσαι. Μη μένεις άλλο σε μισοτελειωμένες κινήσεις. Γιατί αυτές είναι τα θραύσματα που δεν χωρούν πουθενά.

Φαντάσου στο παζλ της δικής σου ζωής να μην υπάρχει άλλο παρά μισοτελειωμένες κινήσεις. Αυτή είναι η νίκη του φόβου σου να τολμήσεις. Η νίκη του φόβου σου και η ήττα της επιθυμίας και του ονείρου σου. Και αυτό δεν είναι η ήττα που ακολουθεί τη νίκη. Αυτή είναι η ήττα που έχει ήδη προδιαγράψει το μέλλον σου.

Καλή ανάγνωση!

«Ιδεολογικά ύποπτη»
Ελένη Γκίκα
Εκδόσεις Kαλέντης, 2016

Πρώτη Δημοσίευση : 29 ΜΑΪΟΥ 2017, 02:27,
http://tetartopress.gr/ti-gefsi-echi-to-pagoto-kerasi-thymase/

Τρίτη 21 Μαρτίου 2017

Και αναμεσίς η ποίηση .......

.....και κάπου εκεί ανάμεσα η ποίηση

Με ρωτούν η ποίηση τι είναι . Με ρωτούν και απορούν πώς μπορεί κάποιος σήμερα τη στιγμή που "φλέγεται" ο κόσμος από τα έντονα δυσεπίλυτα ή μάλλον άλυτα πια προβλήματα της οικονομικής κρίσης να διαβάζει ποίηση. Δανειζόμενη λοιπόν στίχους του αγαπημένου Δημήτρη Αθηνάκη , "σήμερα αποφάσισα να μη σας πω την αλήθεια. Τι σημασία έχει. Άλλωστε ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από τα ίδια σημεία. Εσένα που δεν υπάρχεις και εμένα που δε σε επινόησα σωστά.".

Γιατί η ποίηση δεν επινοεί σωστά ούτε ορθολογιστικά ούτε κατά το πρέπον. Η ποίηση δημιουργεί αυτά τα όνειρα που έχουν ξεχαστεί από καιρό. Η ποίηση θυμίζει τα μεταξωτά σεντόνια στα οποία ο Αναγνωστάκης ως ποιητής της ήττας αναζητά καταφύγιο. Η ποίηση παίρνει το Πρέπει του Ελύτη και το γδέρνει από το ι ως το π. Η ποίηση δίνει τίτλο στη βόλτα μας την παραθάλασσια έτσι όπως επινοείται από την Δημουλά. Η ποίηση σου ζητά να την αφήσεις να έρθει μαζί σου υπό τη σονάτα του σεληνόφωτος του Ρίτσου. Η ποίηση ....δίνει φωνή στην επιθυμία τη βαθιά κλειδαμπαρωμένη και ρυθμό στις ξεχαρβαλωμένες κιθάρες της ψυχής μας. Μάς οδηγεί στην Ιθάκη μέσα από τους Λαιστρυγόνες και μάς δείχνει την ανθισμένη αμυγδαλιά που προσπερνάμε με αδιαφορία και δεν τολμάμε να τινάξουμε. Η ποίηση ενώνει το λαό που θρηνεί το νεκρό αδερφό και σου δίνει τον ξένο στίχο του Σεφέρη στο χέρι για να τον οικειοποιηθείς.
Ο Σεφέρης είδε την ποίηση ως ένα κορμί αλυσοδεμένο επί αιώνες που ξαναζωντανεύει και αναζητά τις φυσικές του κινήσεις. Ο Ελύτης είδε την ποίηση ως το Αιγαιοπελαγίτικο ηλιοβασίλεμα. Κάθε ποιητής είδε την ποίηση ως τη φωνή που δεν είχε και βρήκε για το όραμά του, την ιδέα του, την ανάγκη του να επικοινωνήσει.

Και ο κοινός, καθημερινός αναγνώστης; Ως τι βλέπει την ποίηση; Ως μια θύμηση του ποιητή Φανφάρα που γίνεται περίγελος από τους σοβαρούς και βαθιά υποταγμένους στο σύστημα κρίκους της κοινωνικής αλυσίδας; Ως μια διέξοδος στιγμιαία που θα προσφέρει το μειδίαμα για το πόσο αλλού μπορεί να είναι τελικά κάποιος και κοίτα τώρα με τι ασχολείται; Ως το τραγούδι που μελοποιήθηκε και εξέφρασε μια ολόκληρη φτωχολογειά ή τον νοητό ήλιο της δικαιοσύνης;

Δεν έχει σημασία. Δεν έχει σημασία πώς τη βλέπει. Γιατί ο κόσμος περιστρέφεται πάντα γύρω από τα ίδια σημεία. Την ποίηση που δεν υπάρχει και την ποίηση που επινοούμε.

Την ανύπαρκτη ποίηση της γλυκιάς κουβέντας που εις μάτην αναζητούμε, την απούσα ποίηση του βλοσυρού συναδέλφου που με τίποτα δεν μπορεί να σε αντέξει ή να συνεργαστεί μαζί σου, την απούσα ποίηση της αγκαλιάς που θα σε επανατοποθετήσει στον εφηβικό σου Παράδεισο...

και εκείνη την άλλη ποίηση... ποια ποίηση; την ποίηση της καλημέρας που έχει γεύση από δυόσμο, μέντα ή ανθρώπινη ψυχή, την ποίηση του καφέ που σου φτιάχνει πάντα με χαμόγελο η Μιμίκα το πρωί, της φωτό που θα σου στείλει ο Σιμών για εφαρμογή στην επιφάνεια ερργασίας σου, της συνήθειας να ακούς τη γκρίνια του Φλωρ που πάλι νυστάζει το πρωί, του μηνύματος που θα σου στείλει ο γιος σου από το σχολείο "Μαμά έχει τόση ζέστη, κάναμε κοπάνα την ώρα της Φυσικής", του ραντεβού με τον ήλιο στα κλεφτά την ώρα που θα πεταχτείς στην πλατεία να πληρώσεις τον πάντα ξεχασμένο λογαριασμό....
Την ποίηση της παρέας από το στίβο που κανονίζει εξ αφορμής των γενεθλίων της Δώρας μετά την προπόνηση της Πέμπτης να της κάνει έκπληξη στο ταβερνάκι της γειτονιάς, την ποίηση στο κούρεμα της Όλυς και στο πόσο γρήγορα θα βάλει σε τάξη το χαμό στο αρχείο, στο τηλεφώνημα της Μυρτώς που σε καλεί στην παιδική της παράσταση εξ αφορμής του πρόσφατου άρθρου σου, της καλημέρας της Εύης που σε σκέφτεται τώρα που ο μικρός σου είχε λαρυγγίτιδα. Την ποίηση της ατάκας του μικρότεορυ παιδιού σου "είχαμε μια κουραστική μέρα" ή "μου έλειψες μαμά", της ξαδέρφης σου που ακολούθησε το όνειρό της και γυρνά τον κόσμο χορεύοντας, της θείας που από πληροφορικάρια έγινε θεατρολόγος και δίνει νόημα στη ζωή των μαθητών της, των μαθητών μου που φτιάχνουν ακροστοιχίδες με το όνομά τους και μαθαίνουν να εξερευνούν τη μαγεία της γλώσσας, το δυναμικό της ενεργειακό σύμπαν....

Αλήθεια όμως την επινοούμε ή μήπως μας επινοεί; Μήπως είμαστε απλώς οι καθρεφτισμοί της Ποίησης σε αυτό που καλούμαστε να σχεδιάσουμε ως ζωή; Γιατί αγαπημένοι μου η Ποίηση υπάρχει με ή χωρίς εμάς στο δικό μας μα και σε καθενός τον μικρόκοσμο. Η ποίηση υπάρχει σε τούτον τον κόσμο τον μικρό, το μέγα και εμείς αν αποφασίσουμε να της γυρισουμε την πλάτη τότε δεν καθρεφτιζόμαστε στο στραφταλιστό νερό της ζωής. . Απλώς γινόμαστε αόρατοι και περνάμε στην ανυπαρξία. Γιατί πώς αλήθεια να σε θεαθείς αν δε σε δεις στην ποίηση του βλέμματος του άλλου

Πρώτη δημοσίευση
http://tetartopress.gr/ke-anamesis-i-piisi/

Πέμπτη 9 Μαρτίου 2017

Είμαστε όλοι «ασυνόδευτοι»… αλήθεια, είμαστε;

Γράφει: Μαρία Παπαμαργαρίτη

Σε ένα όμορφο δρομάκι του Παγκρατίου που αποπνέει την αύρα αυτού του πολιτισμού που όλοι αγαπάμε βρίσκεται το θέατρο Scrow. Μπαράκια πολύβουα, στέκια σχεδιαστών ρούχων, κοσμημάτων, ειδών σπιτιού και αντικειμένων τέχνης συνθέτουν το πολιτιστικό ψηφιδωτό της Αρχελάου. Κόσμος όλων των ηλικιών απολαμβάνει κοκτέιλ, γεύεται ένα πολλά υποσχόμενο πιάτο, βυθίζεται στον ωκεανό των συζήτησεών του ή χάνεται στις μουσικές μελωδίες που πλημμυρίζουν το δρόμο.

Με το που ακουμπάς τη σόλα του παπουτσιού σου στο πεζοδρόμιο ή στην άσφαλτο αυτού του δρόμου, γίνεσαι μέλος αυτής της πολύμορφης οικογένειας που είναι «αδελφοποιημένη» αλλά επ’ ουδενί ομογενοποιημένη.

Στον αριθμό 5 βρίσκεται το θέατρο Skrow, Αναζητώντας τον ορισμό της λέξης μαθαίνεις ότι Skrow είναι η λέξη που χρησιμοποιείται για κάποιον που είναι σωματικά, ψυχικά ή συναισθηματικά χαμένος. Κάποιος που μπερδεμένος ψάχνει την ταυτότητά του ή τον εαυτό του. Και έτσι εισέρχεσαι στο χώρο λες και ξέρεις από πριν βαθιά μέσα σου ότι εδώ θα επαναπροσανατολιστείς.Το περασμένο Σάββατο παρακολούθησα μία από τις παραστάσεις που στεγάζει αυτό το παλλόμενο μικρό σωματίδιο τέχνης με τίτλο «Το ασυνόδευτο».

Το έργο είναι Έλληνα δημιουργού του Ανδρέα Φλουράκη, σε σκηνοθεσία των Γιάννη Νταλιάνη και Βασίλη Μαυρογεωργίου. Και το έργο αυτό που χαρακτηρίζεται ως ανήκον στην εφηβική θεατρική σκηνή, αποτελεί μια αποκάλυψη. Αποτελεί μια αποκάλυψη για την Ελλάδα που εξακολουθεί και δημιουργεί, ανησυχεί, προβληματίζεται, μοιράζεται και πάνω από όλα δεν παύει να ελπίζει.

Θα μπορούσε κάποιος να αντικρούσει θέτοντας το ερώτημα «σε τι οφελεί η ελπίδα όταν όλα καταρρέουν; Και όταν βιώνουμε μια φαρσοκωμωδία χωρίς χιούμορ, χωρίς δράμα πια, παρά μόνο υποταγή σιωπηλή και ανήμπορη;»

Θα μπορούσε ναι, μα κοινωνώντας μια παράσταση όπως αυτή δε θα το ξαναπεί. Γιατί τα δύο νεαρά αδέρφια πρωταγωνιστές του έργου αποδεικνύουν ότι όταν υπάρχει ελπίδα πραγματική, τότε αυτή η ελπίδα εξ ορισμού συνοδεύεται και από αποφασιστικότητα, επιμονή, υπομονή και πράξη. Τα δύο αδέρφια βαφτίζουν τον Μπακ, το προσφυγόπουλο από τη Συρία που αποφασίζουν να βοηθήσουν μέχρι να βρει τον τρόπο να φτάσει στους συγγενείς του στη Σουηδία «ασυνόδευτο». Είναι ένα παιδί αρκετά χρόνια μικρότερό τους που οι δύο έφηβοι αναλαμβάνουν να βοηθήσουν. Ένα παιδί που μετατρέπεται στον καθρέφτη της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας που μαστίζεται από τις ασθένειες της εποχής. Η οικονομική κρίση, η πολύωρη εργασία των γονιών και η απουσία τους από το σπίτι, η ανεργία, η εγκατάλειψη της πολυτέλειας ενός μεγάλου σπιτιού και η αναγκαστική μετακόμιση στο πατρικό της μαμάς μαζί με τον παππού και τη γιαγιά, η ανασφάλεια για το επαγγελματικό τους αύριο είναι οι προκλήσεις και οι δυσκολίες που καλούνται να διαχειριστούν τα νέα αδέρφια μαζί με την ανάγκη να βοηθήσουν τον Μπακ.

Στη διάρκεια αυτού του «ταξιδιού» τους ενηλικίωσης μέσα σε αυτό το νεφελώδες περιβάλλον φοβίας και φόβων, τα νεαρά αδέρφια ενηλικιώνονται μα δεν αλλοιώνονται όχι γιατί ο συγγραφέας κος Φλουράκης επιθυμεί να δημιουργήσει το παραμύθι του ευτυχισμένου τέλους αλλά γιατί αποφασίζει μαζί με τους συνεργάτες του να δείξει σε όλους μας πως όσο «ασυνόδευτοι» και αν πιστεύουμε ότι είμαστε, πάντα μπορούμε να «συνοδευόμαστε» από την ελπίδα για το καλύτερο, για την απόφαση μη εγκατάλειψης, για το μοίρασμα, για τη συνεργασία και για την αγάπη.

Από το δικό μου βήμα επικοινωνίας θα ήθελα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους συντελεστές της συγκεκριμένης παράστασης για τη «συνοδεία» που πρόσφεραν στο εφηβικό και ενήλικο κοινό της θεατρικής Αθήνας της φετινής χρονιάς, να προτείνω την επίσκεψή τους και τη διερεύνηση δυνατότητας παρουσίασης της παράστασής τους σε άλλα θέατρα της επαρχίας για να προσφέρουν αυτήν την τόση πολύτιμη συνοδεία πολιτισμού, και να ζητήσω από όλους μας ποτέ να μην εγκαταλείψουμε την πίστη μας στην αξία της δημιουργίας.

Κείμενο: Ανδρέας Φλουράκης
Σκηνοθεσία: Γιάννης Νταλιάνης, Βασίλης Μαυρογεωργίου
Σκηνικό/Κοστούμια: Λυδία Κοντογιώργη

Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Video παράστασης: Μιχάλης Γιγιντής
Φωτογραφίες: Γιάννης Καραμπάτσος

Παίζουν: Αριάδνη Καβαλιέρου, Μάνος Στεφανάκης

Skrow | Αρχελάου 5, Παγκράτι,Παγκράτι
Τηλ : 2107235842

Τελευταίες παραστάσεις: Παρασκευή 10 και Σάββατο 11 Μαρτίου

Πρώτη Δημοσίευση http://tetartopress.gr/%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5-%CF%8C%CE%BB%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%8C%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CE%BB%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1/

Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2017

«Ο σκύλος που τόλμησε να ονειρευτεί»

«Ο σκύλος που τόλμησε να ονειρευτεί»Εκδόσεις Διόπτρα, 2016

Γράφει: Μαρία Παπαμαργαρίτη

Ένα από τα δημοφιλή είδη βιβλίων που μιλούν απευθείας στην καρδιά των αναγνωστών, καταρρίπτοντας τα ηλικιακά τους όρια, είναι τα παραμύθια με αλληγορική σημασία. Αγγίζουν όπως κάθε παραμύθι τις παιδικές ψυχές και θυμίζουν στους μεγαλύτερους ενήλικες τη δύναμη της μαγευτικής αφήγησης που μπορεί σε διαφορετικό βαθμό να αφήσει αποτυπώματα στις ψυχές των αναγνωστών/ακροατών της για κάθε σοβαρή, επώδυνη, χαρωπή μα πάνω από όλα πραγματική έκφανση του ανθρώπινου βίου.

Σήμερα συναντιέμαι με το δεύτερο κατά σειρά έκδοσής του στα Ελληνικά, αλληγορικό παραμύθι της Κορεάτισσας Sun Mi Hwang που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο 2016 από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Ο σκύλος της ιστορίας είναι η Μαλλιαρούλα, που όπως μας ενημερώνει το οπισθόφυλλο «Γεννημένη παρακατιανή, λόγω της ιδιαίτερης εμφάνισής της [……] έχει όνειρα και προσδοκίες, ακριβώς όπως όλοι εμείς. Μα κάθε χειμώνα, μαύρα σύννεφα κατεβαίνουν και η Μαλλιαρούλα βρίσκεται αντιμέτωπη με δοκιμασίες που θα πρέπει να ξεπεράσει. Μέσα απ’ τα σύννεφα, κι ακόμα περισσότερο πέρα από τις πύλες της αυλής του αφεντικού της, βρίσκεται η πιθανότητα της φιλίας, της μητρότητας και της ευτυχίας – όλα αυτά είναι εκεί έξω και την περιμένουν, φτάνει η Μαλλιαρούλα να μπορέσει να τα κρατήσει, να τα φέρει στο σπίτι και να μας δείξει ότι η ίδια η ζωή είναι η πιο συναρπαστική περιπέτεια που θα ζήσουμε ποτέ».

Από το πρώτο κεφάλαιο του παραμυθιού βυθίζεσαι στην καθημερινότητα της Μαλλιαρούλας. Η αλήθεια είναι ότι αν και πολλοί μπορεί να βλέπουν το σκυλάκι που έχουν ως κατοικίδιο ή αυτό που ονειρεύονται να αποκτήσουν, η Μαλλιαρούλα είναι μια ζωντανή ύπαρξη που γίνεται κολλητή σου έτσι όπως μοιράζεσαι κάθε στιγμή της ζωής της. Ξεχνά ότι ανήκει στον κόσμο των ζώων. Βλέπεις τον άνθρωπο που αγωνίζεται, παρά τις τυχόν ιδιαιτερότητές του, για να διαχειρίζεται ικανοποιητικά τις δυσκολίες, τις ατυχίες, τη σκληρότητα του κοινωνικού του γίγνεσθαι.

Η Μαλλιαρούλα μένει εγκλωβισμένη στο σπίτι του αφεντικού της λόγω της ατυχούς εμφάνισής της. Αντιθέτως η ωραία εμφάνιση της μητέρας της και των αδελφών της γίνεται το εισιτήριό τους για να πουληθούν σε καλή τιμή από το αφεντικό τους Παππού Στριγκλιά. Η Μαλλιαρούλα δηλαδή καλείται από την αρχή που καταλαβαίνει τη ζωή της να συμφιλιωθεί με την εμφάνισή της που γίνεται αιτία της στέρησης της ευκαιρίας για μια καλύτερη ενδεχομένως ζωή και ταυτόχρονα να συμφιλιωθεί με τη στέρηση των δικών της ανθρώπων.

Μα η Μαλλιαρούλα είναι αγωνίστρια. Γιατί έτσι επιλέγει όχι γιατί έτσι πρέπει. Το αποτέλεσμα της επιλογής της το μοιράζεται μαζί σου μέσα από την κάθε δυσκολία που βιώνει. Βιώνει τη φιλία και την άσπονδη πτυχή της, τη μητρότητα, τη θλίψη του θανάτου, την απώλεια, μα ποτέ την έλλειψη ελπίδας.

Τολμώ να μαντέψω, βασισμένη στη βιογραφία της συγγραφέως που κατάφερε να αποκτήσει Πανεπιστημιακή μόρφωση στη Δημιουργική γραφή παρά το αδύνατο του άπορου οικογενειακού υποβάθρου της και να διδάσκει σήμερα Λογοτεχνία στο Τμήμα Καλών Τεχνών της Σεούλ, ότι η Hwang Sun –Mi μοιράζεται μαζί μας την πίστη της στην αξία του αγώνα όχι για να νικήσεις αλλά πάνω από όλα για να ζήσεις. Όπως και στο πρώτο της βιβλίο που της χάρισε την άμεση διασημότητα «Η κότα που ονειρευόταν να πετάξει» (Εκδόσεις Διόπτρα, 2014) το οποίο και συστήνω ανεπιφύλακτα ανεξαρτήτως της σειράς που θα επιλέξετε να τα διαβάσετε, έτσι και εδώ μέσα από τη μούσα της Μαλλιαρούλα, η Sun Mi Hwang δίνει μάθημα ζωής. Γιατί σου δείχνει ότι μπορεί τίποτα να μην είναι για σένα στρωμένο με ροδοπέταλα, αλλά τίποτα δεν πρέπει να επιτρέψεις να σε στερήσει από την πίστη ότι θα τα δεις και θα τα βιώσεις αρκεί να μην πάψεις να αγωνίζεσαι. Η ζωή του καθενός είναι δική του και παίρνει αξία μέσα από το πώς θα τολμήσει να τη ζήσει.

Ο σκύλος που τόλμησε να ονειρευτεί - Τεταρτο Press

Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2017

Το Βατραχάκι Πρίγκιπας και ο Καημένος Απέλπιδα Ρομαντικός

Το Βατραχάκι Πρίγκιπας και ο Καημένος Απέλπιδα Ρομαντικός (1η δημοσίευση tetartopress.gr 05/01/2017)

Γράφει: Μαρία Παπαμαργαρίτη

Αφιερωμένο στη Νέα Χρονιά

Τα βατραχάκια είναι μία από τις αγαπημένες μου ιστορίες για το παράλογο της προσπάθειας. «Δύο βατραχάκια έπεσαν σε ένα δοχείο με γάλα και άρχισαν να χτυπούν τις πατούσες τους έντονα και σταθερά για να μη βουλιάξουν. Τα χείλη του δοχείου ήταν πολύ ψηλά και έτσι δεν μπορούσαν να πηδήξουν για να βγουν. Μα η ώρα περνούσε και το κολύμπι έπρεπε να συνεχιστεί αδιάλειπτα χωρίς εκπτώσεις στην ένταση. Οπότε όπως είναι φυσιολογικό η απρόσκλητη κούραση κατέφθασε. Και στρογγυλοκάθισε με χάρη και χαρά ως νικήτρια της απέλπιδος προσπάθειας. «Δεν έχει νόημα» είπε το ένα. «Δεν υπάρχει ελπίδα, όσο και να κολυμπάμε, δεν μπορεί να σωθούμε.» πρόσθεσε και σταμάτησε να κολυμπάει, βούλιαξε και μετά από λίγο πνίγηκε.

Μα το άλλο συνέχισε παρά το παράλογο της προσπάθειας. Και κάποια στιγμή, ω του θαύματος, το γάλα άρχισε να πήζει, έγινε πιο παχύρρευστο στην επιφάνεια και κάποια στιγμή, μπόρεσε να πηδήξει με ό,τι δυνάμεις του είχαν απομείνει έξω από το δοχείο…»

Έτσι η ιστορία τελειώνει. Δείχνοντας ότι το παράλογο της προσπάθειας μπορεί τελικά να αποδειχτεί περίτρανα λογικό. Και μετά αναβλύζουν τα ερωτήματα τα ατελείωτα. Υπάρχουν γύρω μας τόσα που δεν μπορούμε να δούμε. Και επειδή δε τα βλέπουμε τα ξεχνάμε. Ξεχνάμε ότι στον κόσμο των μαθηματικών οι πιθανότητες ανθοφορίας μιας προσπάθειας ως απόλυτου αριθμού είναι ίσες με το αντίστοιχο απόλυτο αριθμό των πιθανοτήτων αποτυχίας. Ξεχνάμε ότι η θετική έκβαση κάθε προσπάθειας εναπόκειται στην αντοχή, στην υπομονή και επιμονή και φυσικά στην πίστη. Αν η πίστη επιτυχίας σε εγκαταλείψει όσο γνήσια και δυναμικά εξοπλισμένη και αν είναι μια προσπάθεια δε θα καρποφορήσει. Παρά το γόνιμο έδαφος, παρά το σωστό πότισμα, παρά τη σωστή θερμοκρασία, και τον επιστημονικά ελεγμένο τρόπο κλωνοποίησης, συνδυασμού σπόρων ή προσεκτικής επιλογής του αρμόδιου καταρτισμένου επιστημονικού προσωπικού, το άνθος της προσπάθειας θα μαραθεί ή το χώμα του θα σαπίσει.

Στην τελευταία του ταινία “La La Land” ο Ryan Gosling απευθύνεται στην πόλη της καθημερινότητάς του, την πόλη των Αστεριών που εκπροσωπεί το δικό του δοχείο στο οποίο κολυμπά με επιμονή και μανία και αναρωτιέται αν η λάμψη της ιδέας του είναι απλά ένα όνειρο που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ή η αρχή αυτού του όμορφου και καινούριου που θα φωτίσει τη ζωή του.

City of stars /
Are you shining just for me? /
City of stars /
There’s so much that I can’t see /
Who knows? /
Is this the start of something wonderful and new? /
Or one more dream, /
That I cannot make true.
Αναρωτιέται μα δε δειλιάζει. Όπως δε δειλιάζει και το ένα από τα δύο βατραχάκια της ιστορίας μας.

Πολλοί αυτή την έλλειψη δειλίας τη χαρακτηρίζουν ρομαντισμό, ανωριμότητα ή απελπισία. Όποιος και αν είναι ο τίτλος, παραμένει αναλλοίωτα καταδικαστικός. Η έλλειψη δειλίας, η εμμονή και πίστη στην επίτευξη του στόχου παραμένει καταχωνιασμένη στον καιάδα της Ανωριμότητας και της Αφέλειας. Γιατί απλούστατα μεγαλώνουμε και ωριμάζουμε. Αλίμονο σε όποιον δεν καταλαβαίνει ότι μεγαλώνει, αλίμονο σε όποιον δεν ωριμάζει.

Και εδώ βγαίνει ο κομπάρσος στη σκηνή σε κοιτά κατάματα και γελά. Καημένε εσύ που πολεμάς να βγεις από το δοχείο. Δε φοβάσαι τα τέρατα που θα δεις εκεί έξω; Τουλάχιστον εδώ μέσα στο δοχείο θα βουλιάξεις στη ζεστασιά και στις θρεπτικές αξίες του γάλατος. Καημένε ανώριμε, παθιασμένε με την επανάσταση την πεπαλαιωμένη και πολλάκις δοκιμασμένη και κατακρεουργημένη από τα ίδια της τα αποτελέσματα, καημένε εσύ που τολμάς να θεωρείς ότι το ώριμο της εποχής σου δε σου κάνει. Πού πας; Και έρχομαι τώρα και εγώ… σκέψου λέω τώρα και εγώ… νομίζεις ότι το βατραχάκι που εγκατέλειψε την προσπάθεια πνίγηκε. Μπορεί και να μεταμορφώθηκε όχι σε πρίγκιπα αλλά σε ψάρι και απλώς μεταλλάχτηκε, ξέχασε ότι ήταν βατραχάκι και αποδέχτηκε τη νέα του ιδιότητα και εξακολουθεί να ζει μέσα στον πάτο του δοχείου; Ε και; Ζωή είναι αυτή;

Να σου πω λοιπόν πού πάει ο Καημένος απέλπιδα Ρομαντικός. Να σου πω γιατί κάπου εδώ μέσα σε αυτές τις γιορτινές μέρες τον συνάντησα μέσα από τις ευχές του για τη νέα χρονιά, μέσα από το ζεστό του χαμόγελο, μέσα από το πλατάγισμα των ποδιών του στο παγωμένο νερό της στασιμότητας και την επιτυχία του να παραμείνει έξω από το Κουτί του Βολέματος, ξυπόλητος και με παγωμένες, κρυσταλλωμένες πατούσες μα ελεύθερος να σκεφτεί και να ονειρευτεί… Να γιατί τον βρήκα μέσα σε κάποιες ταινίες και αναγνώσματα σημερινά, της δικής μας Γαλακτοποιημένης εποχής που όμως ποτέ δε σταματά να προσφέρει ελπίδα.

Πάει εκεί που μια αμοιβαία ματιά, ένα άγγιγμα, ένα χαμόγελο, ένα φευγαλέο φωτεινό βλέμμα, μια νότα, μια λέξη, φωτίζει. Πάει εκεί που μια φωνή θα βροντοφωνάξει ότι είναι εδώ για να μοιραστεί μαζί σου και να αγαπήσει το παράλογο της προσπάθειάς σου.

Μάλλον είναι ώρα να θυμηθούμε ότι υπάρχουν πολλά στο παρασκήνιο που εξακολουθούμε να μη βλέπουμε. Μάλλον είναι ώρα να ακούσουμε το καρδιοχτύπι της καρδιάς μας που θέλει όχι απλώς να επιβιώσει αλλά να μείνει ως ήχος που θα δίνει ρυθμό στην ωρίμανσή μας. Γιατί μεγαλώνουμε ναι, αλλά όχι για να βουλιάξουμε και ούτε για να μεταλλαχτούμε.

http://tetartopress.gr